REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak odwołać ze stanowiska wójta, burmistrza, prezydenta

Jarosław Żarowski

REKLAMA

REKLAMA

Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast mogą być odwołani przed upływem kadencji w drodze referendum. Z taką inicjatywą ma prawo wystąpić rada gminy (miejska) lub mieszkańcy. Sprawdź, jak właściwie przeprowadzić ten proces.

Istnieją dwie sytuacje, gdy rada gminy lub rada miejska (dalej: rada gminy) może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum: gdy nie udzieli wójtowi (burmistrzowi lub prezydentowi miasta) absolutorium z wykonania budżetu gminy lub z przyczyn innych niż nieudzielenie absolutorium.

REKLAMA

Uchwała rady gminy o nieudzieleniu absolutorium jest równoznaczna z podjęciem inicjatywy w sprawie przeprowadzenia referendum odnośnie do odwołania wójta, jeżeli została podjęta:

• po upływie 9 miesięcy od dnia wyboru wójta,

• nie później niż na 9 miesięcy przed zakończeniem kadencji.

Redakcja poleca: Zamknięcie roku oraz instrukcja sporządzania sprawozdania finansowego za 2015 r. w jednostkach sektora finansów publicznych (książka)

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nieudzielenie wójtowi absolutorium

Uchwała w sprawie przeprowadzenia referendum może być podjęta nie wcześniej niż po upływie 14 dni od przyjęcia uchwały o nieudzieleniu wójtowi absolutorium. Przed jej podjęciem rada gminy powinna zapoznać się z opinią regionalnej izby obrachunkowej na temat nieudzielenia absolutorium i wysłuchać wyjaśnień wójta. Do przyjęcia uchwały o przeprowadzeniu referendum potrzebne jest poparcie bezwzględnej większości ustawowego składu rady. Głosowanie nad uchwałą musi być imienne.

Ustawowy skład rady gminy to de facto liczba radnych wybieranych na aktualną kadencję. Wynosi on:

• 15 radnych – w gminach do 20 tys. mieszkańców,

• 21 radnych – w gminach do 50 tys. mieszkańców,

• 23 radnych – w gminach do 100 tys. mieszkańców,

• 25 radnych – w gminach do 200 tys. mieszkańców oraz po 3 radnych na każde dalsze rozpoczęte 100 tys. mieszkańców, nie więcej jednak niż 45 radnych,

• 60 radnych – w Radzie Warszawy.

Liczbę radnych, uwzględniając wymienione „progi”, ustala przed wyborami w zarządzeniu wojewoda.

Odwołanie wójta z innych przyczyn

REKLAMA

Rada gminy może też podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta z innych przyczyn niż nieudzielenie absolutorium. W takiej sytuacji potrzebne jest złożenie pisemnego wniosku podpisanego przez co najmniej 1/4 ustawowego składu rady. Wniosek musi zawierać uzasadnienie przyczyny odwołania wójta. Podlega zaopiniowaniu przez komisję rewizyjną rady gminy.

Jeżeli wniosek o podjęcie uchwały w sprawie referendum był w tym trybie już wcześniej składany i nie uzyskał wymaganej większości głosów, kolejny nie może być zgłoszony przed upływem 12 miesięcy od głosowania nad poprzednim.

Do przyjęcia uchwały w tym trybie potrzebne jest poparcie co najmniej 3/5 ustawowego składu rady. Wymagane jest również głosowanie imienne.

Na wniosek mieszkańców

Z inicjatywą przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania wójta na wniosek mieszkańców ma prawo wystąpić:

• grupa 5 osób posiadających prawo wybierania rady danej gminy,

• statutowa struktura terenowa partii politycznej działającej w gminie,

• organizacja społeczna posiadająca osobowość prawną, której statutowym terenem działania jest co najmniej obszar danej gminy.

REKLAMA

O powstaniu takiej inicjatywy należy powiadomić wójta oraz komisarza wyborczego. Inicjator referendum powinien też podać do wiadomości mieszkańców gminy, na swój koszt, w sposób zwyczajowo w niej przyjęty, informację na temat tego, czego ma dotyczyć referendum oraz o przyczynach uzasadniających odwołanie wójta.

W ciągu 60 dni od powiadomienia wójta należy zebrać podpisy mieszkańców popierających tą inicjatywę. Aby referendum mogło zostać zorganizowane, inicjatywę musi poprzeć co najmniej 10% osób uprawnionych do głosowania.

Podpisy zbiera się na kartach zawierających:

• informacje o przedmiocie zamierzonego referendum oraz o tym, że poparcia nie można wycofać,

• nazwiska i imiona członków grupy inicjatywnej oraz imię, nazwisko i miejsce zamieszkania pełnomocnika – jeżeli inicjatorem referendum jest grupa obywateli,

• nazwę i adres siedziby statutowej struktury terenowej partii politycznej lub organizacji społecznej oraz imię, nazwisko i adres zamieszkania pełnomocnika – jeżeli inicjatorem referendum jest partia polityczna lub organizacja społeczna.

Mieszkaniec gminy popierający wniosek o przeprowadzenie referendum powinien podać na karcie nazwisko, imię, adres zamieszkania i numer ewidencyjny PESEL oraz potwierdzić te dane własnoręcznym podpisem.

Po zebraniu podpisów inicjator referendum powinien przekazać komisarzowi wyborczemu wniosek o przeprowadzenie referendum wraz z kartami zawierającymi podpisy osób popierających tą inicjatywę i informacją o spełnieniu obowiązku poinformowania mieszkańców o planowanym głosowaniu.

Wniosku takiego nie można złożyć:

• przed upływem 10 miesięcy od wyboru wójta,

• później niż na 8 miesięcy przed zakończeniem kadencji,

• przed upływem 10 miesięcy od poprzedniego referendum.

Komisarz wyborczy w ciągu 30 dni od złożenia wniosku ma obowiązek wydać postanowienie o przeprowadzeniu referendum lub odrzuceniu wniosku (gdy zawiera on niedające się usunąć uchybienia: inicjator referendum nie wywiązał się z obowiązku poinformowania mieszkańców o planowanym referendum lub zebrano prawidłowo niewystarczającą liczbę podpisów i minął już termin na ich zebranie). W przypadku drobniejszych uchybień komisarz powinien zwrócić wniosek, nakazując ich usunięcie w terminie 14 dni.

Na postanowienie komisarza wyborczego odrzucającego wniosek o przeprowadzenie referendum przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

Czytaj także: Ile płacą samorządy za lokalne referenda>>

Kiedy dojdzie do odwołania

O terminie referendum decyduje komisarz wyborczy w postanowieniu o jego przeprowadzeniu. Głosowanie powinno odbyć się w dzień wolny od pracy w ciągu 50 dni od opublikowania postanowienia komisarza o przeprowadzeniu głosowania w wojewódzkim dzienniku urzędowym albo uprawomocnienia się wyroku sądu administracyjnego, uwzględniającego skargę na decyzję komisarza o odrzuceniu wniosku mieszkańców w sprawie referendum lub niedotrzymaniu terminu na rozpatrzenie wniosku.

Referendum jest ważne, jeżeli do urn poszło co najmniej 3/5 głosujących spośród tych, którzy uczestniczyli w wyborach, w których wybierano wójta. Wójt zostanie odwołany, gdy spośród ważnych głosów więcej będzie za odwołaniem niż przeciw.

Wygaśnięcie mandatu wójta oznacza też odwołanie jego zastępców. Do czasu nowych wyborów obowiązki wójta pełni osoba wyznaczona przez premiera. Premier powinien też niezwłocznie zarządzić wybory przedterminowe. Jeżeli jednak wniesiono protesty przeciwko ważności referendum, do czasu ich rozpoznania przez sąd nie zarządza się wyborów.

Protest może wnieść każdy uprawniony do wzięcia udziału w referendum, jeżeli uzna, że doszło do naruszenia ustawy z 15 września 2000 r. o referendum lokalnym i mogło to wywrzeć istotny wpływ na wynik głosowania. Protest należy skierować na piśmie do sądu okręgowego w terminie 7 dni od ogłoszenia wyników w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Sąd powinien rozpatrzyć protest w ciągu 14 dni. Na orzeczenie sądu okręgowego zainteresowanemu, komisarzowi wyborczemu i przewodniczącemu komisji wyborczej przysługuje w terminie 7 dni od daty jego doręczenia zażalenie do sądu apelacyjnego, które powinno być rozpatrzone w ciągu 30 dni.

Jeżeli referendum będzie przeprowadzone na wniosek rady gminy z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium i będzie ważne, a więcej ważnych głosów zostanie oddanych przeciw odwołaniu wójta niż za, to rada zostaje rozwiązana.

Czytaj także: Skuteczne narzędzia kampanii wyborczej>>

Z orzecznictwa

Bezwzględna większość ustawowego składu rady gminy oznacza liczbę całkowitą głosów oddanych za wnioskiem, przewyższającą połowę ustawowego składu rady, a zarazem tej połowie najbliższą.

Uchwała TK z 20 września 1995 r., sygn. akt W 18/94

Bezwzględna większość ustawowego składu rady wymagana jest dla podjęcia uchwały zarówno w sprawie udzielenia, jak i nieudzielenia absolutorium.

Wyrok NSA z 12 lipca 2002 r., sygn. akt I SA/Lu 525/02

Z orzecznictwa

Z przepisów ustawy z 15 września 2000 r. o referendum lokalnym można wnioskować, że całkowite odrywanie podpisu od danych osobowych podpisującego, prowadzące w konsekwencji do przyjęcia, że prawidłowo złożony podpis to tylko podpis sensu stricte, czyli własnoręczny podpis, nie jest uzasadnione. Mieszkaniec popierający wniosek o referendum musi podać na karcie dane osobowe i potwierdzić je własnoręcznym podpisem. Sam podpis nie zawsze pozwala na zidentyfikowanie podpisującego, a często nie wystarczy podanie imienia i nazwiska. Tym samym dla organu weryfikującego poparcie dla wniosku o przeprowadzenie referendum znaczenie mają zarówno podpis, jak i inne, ustawowo określone, dane osobowe identyfikujące określoną osobę.

Wyrok NSA z 25 listopada 2008 r., sygn. akt II OSK 1544/08

60-dniowy termin na zebranie podpisów mieszkańców gminy popierających inicjatywę referendum nie może być przedłużony.

Postanowienie NSA z 11 października 1996 r., sygn. akt II SA 1242-1244/96

PRZYKŁAD

Ustawowy skład rady gminy wynosi 21 radnych. Za uchwałą o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta w związku z nieudzieleniem absolutorium głosowało 10 radnych, 2 było przeciw, 3 wstrzymało się od głosu, reszta nie głosowała. Ile wynosi w tym przypadku bezwzględna większość?

Bezwzględna większość głosów (czyli ponad połowa) ustawowego składu rady wynosi 11. Uchwała więc nie została przyjęta.

PRZYKŁAD

W referendum w sprawie odwołania wójta wzięło udział 1230 osób, z czego za odwołaniem oddano 1050 ważnych głosów, przeciw – 100. W ostatnich wyborach wójta głosowało 1600 osób. Czy referendum było ważne?

Tak, dla ważności referendum frekwencja musiała wynieść minimum 960 osób (3/5 z 1600). Referendum było więc ważne i wójt został w jego wyniku odwołany.

Jarosław Żarowski

Podstawy prawne:

• Ustawa z 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz.U. nr 113, poz. 984; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. nr 180, poz. 1111)

• Ustawa z 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. nr 41, poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 95, poz. 787)

• Ustawa z 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz.U. nr 88, poz. 985; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. nr 112, poz. 766)

• Ustawa z 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wyborcza do rad gmin, powiatów i sejmików województw (Dz.U. z 2003 r. nr 159, poz. 1547; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. nr 180, poz. 1111)

• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 52, poz. 420)

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Rozbijanie garnka na plecach i chłostanie rózgą. Znasz te stare kaszubskie zwyczaje wielkanocne?

    Jak kiedyś obchodzono Wielkanoc na Kaszubach? Czym był tzw. Płaczëbóg? Co jadano na świąteczne śniadanie? 

    Znasz te wielkanocne zwyczaje z Górnego Śląska? Jeden z nich jest na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

    Jakie zwyczaje wielkanocne panują na Górnym Śląsku? Niektóre z nich znane są tylko w jednej miejscowości. Słyszeliście o paleniu żuru, kulaniu jaj czy bramie z wydmuszek? 

    Dentysta na NFZ 2024 – jakie zabiegi? Jeszcze w tym roku więcej świadczeń gwarantowanych! [projekt rozporządzenia]

    Chyba większość osób leczy w Polsce zęby prywatnie, ale trzeba wiedzieć, że można to zrobić również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli – jak to się mówi potocznie „na NFZ”. Lista takich refundowanych świadczeń stomatologicznych jest całkiem długa. Trzeba tylko znaleźć dentystę (stomatologa), który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. Przedstawiamy listę świadczeń gwarantowanych (refundowanych przez NFZ) z zakresu leczenia stomatologicznego obowiązujących teraz, a także informujemy o projekcie rozporządzenia, które ma wydłużyć listę tych świadczeń - najprawdopodobniej jeszcze w 2024 roku.

    Bilety na EURO 2024 dla kibiców z Polski - sprzedaż od 28 marca. Gdzie można kupić? Jakie ceny?

    W dniu 28 marca 2024 r. o godzinie 14.00 rozpocznie się sprzedaż biletów dla kibiców reprezentacji Polski na turniej finałowy piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2024. Sprzedaż potrwa do 8 kwietnia i prowadzona jest wyłącznie przez UEFA. Będzie dostępna na portalu euro2024.com.

    REKLAMA

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024 - informuje Ministerstwo Sportu i Turystyki. Wnioski samorządy przygotują we współpracy ze szkołami. Program ma na celu aktywizację społeczności wokół obiektów sportowych, które były dotychczas niedostępne.

    Rząd: Dyplom MBA z Collegium Humanum nie pozwoli zasiąść w radzie nadzorczej spółki Skarbu Państwa

    Centrum Informacyjne Rządu poinformowało 27 marca 2024 r., że w procesie opiniowania kandydatów do rad nadzorczych dyplomy MBA uzyskane w Collegium Humanum nie będą uznawane przez Radę ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

    Prof. Szukalski: Łódź i Poznań już są na etapie demograficznego zjazdu

    Prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego w rozmowie z PAP o kondycji polskich miast i ich przyszłości demograficznej. 

    Wielkanoc 2024. Ile wolnego mają uczniowie na święta? Kiedy kolejne dni wolne?

    Wolne na święta. Wielkanocna przerwa w nauce zacznie się już od czwartku 28 marca. Uczniowie do zajęć wrócą 3 kwietnia. Kiedy będą następne dni wolne? 

    REKLAMA

    MEN: Powstał zespół ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad powołaniem ogólnopolskiego rzecznika praw ucznia

    W Ministerstwie Edukacji Narodowej powołano zespół ekspercki ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad zmianami ustawowymi dotyczącymi praw ucznia, a także powołania rzecznika praw ucznia.

    Kiedy wyniki wyborów samorządowych? Szefowa KBW o możliwym terminie

    Szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak ocenia, że zbiorcze wyniki głosowania w wyborach samorządowych mogłyby być ogłoszone w środę 10 kwietnia. 

    REKLAMA