REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rewitalizacja obszarów o charakterze wiejskim

Dagmara Kafar
Wieś, rewitalizacja
Wieś, rewitalizacja
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o rewitalizacji określa zasady przygotowania i przeprowadzenia procesu wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych. Choć wstępna faza prac legislacyjnych wskazywała, że adresatem nowych przepisów będą raczej obszary miejskie, to uchwalone zasady są uniwersalne i skierowane do wszystkich jednostek samorządu terytorialnego. Przecież na terenach wiejskich, choć może w mniejszej koncentracji, również występują negatywne zjawiska społeczne, gospodarcze, środowiskowe, przestrzenno-funkcjonalne oraz techniczne.

Szacuje się, że ok. 20% powierzchni dużych miast można zaliczyć do obszarów zdegradowanych. Podobne zjawiska kryzysowe dotyczą terenów wiejskich, jako efekt chaosu ruralistycznego i architektonicznego, utraty kontekstu kulturowego oraz tradycji miejsca. Skala i intensywność negatywnych zjawisk oczywiście będą mniejsze, lecz nie powinno to zniechęcać władz lokalnych do podjęcia działań rewitalizacyjnych.

REKLAMA

Analiza i diagnoza

Na każdym etapie działań rewitalizacyjnych powinny być prowadzone analizy w celu:

1) wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji,

2) sporządzenia lub zmiany gminnego programu rewitalizacji,

3) oceny aktualności i stopnia realizacji gminnego programu rewitalizacji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecany produkt: Rodzina 500+ (PDF)

REKLAMA

Przepisy ustawy rewitalizacyjnej nie limitują w żaden sposób obszarów, dla których takie analizy w celu opracowania diagnozy stanu można czy też należy dokonywać. Jedynym warunkiem jest wykorzystanie obiektywnych, weryfikowalnych mierników i metod badawczych dostosowanych do lokalnych uwarunkowań (art. 4 ustawy z 9 października 2015 r. o rewitalizacji; dalej: u.r.).

Gmina, wykonując analizy, powinna zadbać o zapewnienie merytorycznego wsparcia naukowego, najlepiej spośród lokalnie działających badaczy zjawisk społecznych, przestrzennych czy gospodarczych. Takie osoby mogłyby również zasilić skład Komitetu Rewitalizacyjnego, traktowanego jako forum współpracy i dialogu interesariuszy rewitalizacji oraz władz lokalnych, ale również jako organ opiniodawczy i doradczy wójta (art. 7 u.r.). O ile zdiagnozowanie degradacji technicznej czy gospodarczej nie stanowi większego problemu, o tyle opracowanie diagnozy stanu zjawisk społecznych, ich delimitacja i porównanie w czasie i przestrzeni może stanowić większe wyzwanie. Znajomość metod badawczych wykorzystywanych w naukach społecznych oraz umiejętność ich doboru jest bardzo ważna.

Rewitalizacja to przywracanie do życia obszarów wyrzuconych z jakiegoś powodu na margines funkcjonującej w sąsiedztwie jednostki osadniczej.

Obszar zdegradowany to obszar znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, takich jak: bezrobocie, ubóstwo, przestępczość, niski poziom edukacji, niski poziom kapitału społecznego, niewystarczający poziom uczestnictwa w życiu publicznym oraz występowania co najmniej jednego negatywnego zjawiska gospodarczego, środowiskowego, przestrzenno-funkcjonalnego lub technicznego (art. 9 u.r.). Kolejność diagnozowanych negatywnych zjawisk nie jest przypadkowa. Działania dotyczące lokalnych społeczności są bowiem najważniejsze i od ich powodzenia zależy powodzenie rewitalizacji. W niemal każdej, nawet wiejskiej, jednostce administracyjnej, możliwe jest zdiagnozowanie występowania obszaru zdegradowanego. Punktem odniesienia mogą być wskaźniki charakteryzujące całą gminę, powiat, województwo lub kraj. Ustawodawca pozostawił dużą swobodę w doborze weryfikowalnych mierników i metod badawczych. Władze lokalne powinny więc tak je dobrać, aby dostarczyć argumentów potwierdzających potrzebę podjęcia działań rewitalizacyjnych oraz umożliwić porównanie stanu osiągniętego po ich zakończeniu.

Polecamy serwis: Rozwój i promocja


REKLAMA

Obszar rewitalizacji to obszar o szczególnej koncentracji wymienionych niekorzystnych zjawisk, na którym ze względu na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego gmina zamierza prowadzić działania rewitalizacyjne (art. 10 u.r.). Obszar ten może dotyczyć maksymalnie 20% powierzchni gminy oraz 30% liczby jej mieszkańców (art. 10 ust. 2 u.r.).

Wyznaczenie w drodze uchwały obu rodzajów obszarów na podstawie wcześniej przeprowadzonych analiz rozpoczyna proces rewitalizacji. Zapis art. 6 ust. 10 u.r. wskazuje, że ustawodawca przewidział sytuacje, w których obszar rewitalizacji będzie terenem niezamieszkanym. Wskazuje on bowiem na konieczność przeprowadzenia konsultacji społecznych na obszarze rewitalizacji lub, jeśli jest to niemożliwe – w jego najbliższym sąsiedztwie. Niezamieszkane tereny poprzemysłowe (poportowe, powydobywcze), powojskowe czy pokolejowe mogą wejść w skład obszaru rewitalizacji, o ile występują na nich negatywne zjawiska gospodarcze, środowiskowe, przestrzenno-funkcjonalne, techniczne, a działania na nich podjęte zapobiegną negatywnym zjawiskom społecznym występującym i zdiagnozowanym na obszarze zdegradowanym (art.10 ust. 3 u.r.).

Zobacz również: Wniosek o pozwolenie na budowę 2016 – nowy wzór

Moim zdaniem, przytoczone zapisy ustawowe nie zamykają drogi do objęcia działaniami rewitalizacyjnymi obszarów niezamieszkanych innych niż poprzemysłowe, powojskowe czy pokolejowe.

Gminny program rewitalizacji

Kolejnym etapem działań rewitalizacyjnych powinno być sporządzenie gminnego programu rewitalizacji (GPR), który nie ma rangi aktu prawa miejscowego, ale powoduje konieczność dokonania zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a za jego pośrednictwem ma wpływ na miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. GPR wymusza również dokonanie zmian w wieloletniej prognozie finansowej gminy. W dokumencie tym powinny znaleźć miejsce opisy poszczególnych działań władz lokalnych o charakterze społecznym, ale również gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym i technicznym, mających na celu zrewitalizowanie uprzednio zdiagnozowanych i wyodrębnionych obszarów.

Posiadanie GPR (art. 14 i następne u.r.) jest, według wytycznych wielu instytucji zarządzających, środkami unijnymi, warunkiem koniecznym skutecznego aplikowania o dofinansowanie ze źródeł zewnętrznych. Przepisy u.r. nie określają tej zasady w tak kategoryczny sposób. Należy więc ją traktować jako wytyczną szczegółową wobec ramowych opracowanych przez ministerstwo.

Strefa i plan rewitalizacji

Uchwalenie specjalnej strefy rewitalizacji (art. 25 i następne u.r.) czy miejscowego planu rewitalizacji (art. 37f ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym) jest działaniem fakultatywnym. Oba akty prawa miejscowego mają charakter unormowań specjalnych, a konieczność ich sporządzenia powinna wynikać z GPR. Podejmowanie działań na obszarach wiejskich, gdzie koncentracja negatywnych zjawisk jest relatywnie mniejsza, raczej rzadko będzie wymagać uchwalania tych przepisów szczególnych, ułatwiających lub umożliwiających dokonanie procesów rewitalizacyjnych.

Dwie instytucje zarządzające środkami unijnymi, świętokrzyski i opolski urząd marszałkowski, ogłosiły nabory na dofinansowanie sporządzenia lub zmiany czy też aktualizacji gminnych programów rewitalizacji. Można z nich wywnioskować, w jaki sposób rozmieszczone zostaną akcenty w ocenie planowanych działań rewitalizacyjnych podczas kwalifikacji zadań do dofinansowań z funduszy zewnętrznych. Skierowane są one do wszystkich rodzajów jednostek gminnych: miejskich, wiejskich oraz miejsko-wiejskich. Następnych ogłoszeń o naborach należy spodziewać się w najbliższych tygodniach. Wielką niewiadomą pozostaje nadal możliwość skutecznej konkurencji w pozyskiwaniu dofinansowania procesów rewitalizacyjnych z funduszy zewnętrznych przez wszystkie jednostki samorządu terytorialnego i o charakterze miejskim, i wiejskim. Dobór zadań, narzędzi, użyta argumentacja będą mieć więc znaczenie kluczowe.

DAGMARA KAFAR

specjalistka w zakresie prawa budowlanego oraz planowania i zagospodarowania przestrzennego

PODSTAWY PRAWNE

● art. 4, art. 6 ust. 10, art. 7, art. 9, art. 10, art. 14, art. 25 ustawy z 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r. poz. 1777)

● art. 37f ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2015 r. poz. 199, ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1890)

Polecamy serwis: Gospodarka przestrzenna

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Jak długo gotować surową białą kiełbasę? A może upiec? Żurek, czy biały barszcz na Wielkanoc?

    Biała kiełbasa, to konieczny dodatek do żurku, czy białego barszczu - tradycyjnych wielkanocnych zup. Wiele osób ma wątpliwości jak długo gotować (parzyć) surową białą kiełbasę przed dodaniem do tych wielkanocnych zup. A może lepiej ją upiec? W jakiej temperaturze i jak długo? A czy wiesz jak odróżnić białą kiełbasę surową od gotowanej (parzonej)?

    Światowy Dzień Choroby Afektywnej Dwubiegunowej. Co z ogólnodostępną farmakoterapią dla najmłodszych pacjentów?

    Z chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD) mierzy się nawet około 2 proc. dzieci i młodzieży. Bezpieczna farmakoterapia to najskuteczniejszy sposób leczenia. W Polsce wciąż czekamy na refundację jedynego preparatu rekomendowanego najmłodszym pacjentom w przebiegu ChaAD.

    Choroba w święta? Sprawdź, gdzie szukać pomocy

    Co zrobić w sytuacji nagłej choroby w święta? Gdzie szukać pomocy medycznej? NFZ przypomina. 

    Refundowane leczenie dla ciężarnych kobiet chorych na SMA już od 1 kwietnia

    Bardzo dobra wiadomość dla dorosłych kobiet chorych na SMA. Od 1 kwietnia refundowane będzie leczenie nusinersenem dla kobiet chorych na rdzeniowy zanik mięśni będących w ciąży – zdecydowało Ministerstwo Zdrowia. Dzięki temu pacjentki nie będą musiały przerywać tej terapii. Jesteśmy jednym z pierwszych krajów, które będą leczyły kobiety w ciąży chore na SMA.

    REKLAMA

    W dniach 29-31 marca utrudnienia w stolicy w związku z wielkanocnymi procesjami. Gdzie?

    Już od piątku i przez cały świąteczny weekend w Warszawie, w związku z procesjami i drogami krzyżowymi ruch na drogach będzie utrudniony albo chwilowo wstrzymany.  

    Tutaj lepiej nie jechać na Wielkanoc. Zatrzęsienie turystów

    Planujesz Wielkanoc we Włoszech? Spodziewaj się tłumów. Od Wielkiej Soboty do poświątecznego wtorku turyści zarezerwowali we Włoszech ponad 7 milionów noclegów. To więcej niż w poprzednich latach. 

    Wybory samorządowe 2024. 29 marca upływa ważny termin dla niepełnosprawnych i starszych wyborców

    Piątek to ostatni dzień, w którym wyborcy z niepełnosprawnością i osoby starsze mogą złożyć wniosek o głosowanie przez pełnomocnika w wyborach samorządowych.

    Jak stosować rozporządzenie o pracach domowych? Co jest jasne? Co budzi wątpliwości? [min B. Nowacka, 1 kwietnia 2024 r.]

    Wątpliwości dotyczą trzech definicji wykorzystanych w rozporządzeniu - nauczyciela i uczniowie nie mają wskazówek jak je rozumieć i stosować.

    REKLAMA

    Rozbijanie garnka na plecach i chłostanie rózgą. Znasz te stare kaszubskie zwyczaje wielkanocne?

    Jak kiedyś obchodzono Wielkanoc na Kaszubach? Czym był tzw. Płaczëbóg? Co jadano na świąteczne śniadanie? 

    Znasz te wielkanocne zwyczaje z Górnego Śląska? Jeden z nich jest na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

    Jakie zwyczaje wielkanocne panują na Górnym Śląsku? Niektóre z nich znane są tylko w jednej miejscowości. Słyszeliście o paleniu żuru, kulaniu jaj czy bramie z wydmuszek? 

    REKLAMA