Problem niekonstytucyjności kary za usunięcie drzewa

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 1 lipca 2014 r., sygn. akt: SK 6/12 (OTK-A 2014/7/68) stwierdził, iż:  „art. 88 ust. 1 pkt 2 i art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, 628 i 842) przez to, że przewidują obowiązek nałożenia przez właściwy organ samorządu terytorialnego administracyjnej kary pieniężnej za usunięcie bez wymaganego zezwolenia lub zniszczenie przez posiadacza nieruchomości drzewa lub krzewu, w sztywno określonej wysokości, bez względu na okoliczności tego czynu, są niezgodne z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.” Ponadto postanowił, iż: przepisy wymienione wyżej tracą moc obowiązującą z upływem 18 (osiemnastu) miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Zobacz również: Usunięcie drzewa zagrażającego życiu a zezwolenie

Na skutek w/w orzeczenia w praktyce pojawił się problem, w jaki sposób wydawać decyzję nakładającą kary na podmiot, który dokonał wycięcia drzewa bez zezwolenia w okresie wskazanych wyżej 18 miesięcy, w czasie którym w/w przepisy jeszcze obowiązują. Problem miał zasadnicze znaczenie, albowiem gminy zmuszone zostały do stosowania przepisów, które są niekonstytucyjne oraz obiektywnie rzecz ujmując sprzeczne z poczuciem sprawiedliwości. Jednocześnie nie miały żadnej możliwości nie stosowania tych przepisów, skoro w/w przepisy nadal obowiązują.

Wskazany wyżej problem w mojej ocenie ostatecznie rozwiązał Sąd Najwyższy w wyroku  z dnia 4 grudnia 2014 r., sygn. akt: II OSK 2697/14 (LEX nr 1596976), który został wydany w stanie faktycznym dotyczącym właśnie decyzji nakładającej  karę pieniężną za usunięcie bez wymaganego zezwolenia na podstawie wyżej wymienionych przepisów w okresie 18 miesięcy od publikacji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Sąd Najwyższy uznał, iż: „w indywidualnie określonych sytuacjach, mimo odroczenia w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 lipca 2014 r. (sygn. akt SK 6/12) utraty mocy obowiązującej przepisów art. 88 ust. 1 pkt 2 i art. 89 ust. 1 u.o.p., przy uwzględnieniu celu tego odroczenia, fakt stwierdzenia niezgodności z Konstytucją RP wyżej wymienionych norm, jak również funkcja i ustrojowe zadania sądów administracyjnych oraz ich autonomia orzecznicza pozwalają na odmowę zastosowania przez sąd wyżej wymienionych przepisów.”

Wynika z powyższego, iż pomimo faktycznego jeszcze obowiązywania w/w przepisów, w praktyce brak jest jakichkolwiek podstaw do ich stosowania, skoro sądy administracyjne kierując się w/w wyrokiem Sądu Najwyższego będą odmawiały stosowania tych przepisów. Pamiętać należy, iż organ I instancji wydając decyzję o karze pieniężnej na podstawie w/w przepisów, powinien się liczyć z tym, iż prawie na pewno adresat tej decyzji odwoła się od niej. Natomiast Samorządowe Kolegium Odwoławcze, a ostatecznie sąd administracyjny będą mogli powołać się na w/w wyrok, który de facto umożliwia im odmowę zastosowania w/w przepisów. Zatem z bardzo dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, iż nie zostanie już skutecznie wydana jakakolwiek decyzja administracyjna na podstawie w/w przepisów.    

Autor: Przemysław Naworol - aplikant adwokacki

Polecamy serwis: Podatki i opłaty

Autopromocja

Prawa i obowiązki dyrektora szkoły. Kompetencje. Zadania. Odwołanie

Sprawdź