REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wieloletnia prognoza finansowa

Rafał Osiński
Księgowy/ Fot. Fotolia
Księgowy/ Fot. Fotolia
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy o finansach publicznych nakładają na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek sporządzania wieloletnich prognoz finansowych. Zgodnie z obowiązkiem wprowadzonym od 2011 roku, prognoza taka musi objąć bieżący rok budżetowy oraz minimum trzy kolejne. Ostatnia taka prognoza została sporządzona przez JST pod koniec 2014 roku. Warto się jej przyjrzeć bliżej, gdyż przynosi ona ważne wnioski i kreśli dość niepokojące perspektywy.

Obowiązek sporządzania wieloletniej prognozy finansowej (WPF) wynika z art. 227 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Przygotowywana przez jednostki samorządu terytorialnego WPF obejmuje ocenę poziomu przyszłych dochodów, wydatków wraz z ich strukturą, wyniku finansowego oraz poziomu zadłużenia.

REKLAMA

Tabela 1. Prognoza dochodów, wydatków i bilansu budżetów samorządowych na lata 2014–2017 (w mln zł)

2014

2015

2016

2017

Dochody ogółem

198 556

188 987

181 759

182 667

Wydatki ogółem

212 736

187 444

177 110

176 770

Wynik

-14 180

1 543

4 649

5 895

Źródło: Dane z WPF sporządzonych przez JST na lata 2014–2017 (stan bazy z 6 listopada 2014 r.), Ministerstwo Finansów

Zobacz wideoszkolenie: Jak uniknąć błędów w ewidencji księgowej jsfp

REKLAMA

Jak wskazują dane (patrz: tabela 1), prognozy dotyczące perspektyw rozwoju sytuacji budżetowej samorządów są relatywnie optymistyczne. O ile jeszcze na koniec roku 2014 przewidywany był wynik budżetowy samorządów na poziomie nieco ponad -14 mld zł, o tyle w roku 2015 wynik ten ma być już dodatni (ok. 1,5 mld zł). Co więcej, bilans budżetu w kolejnych latach ma się dalej poprawiać. Kolejno w latach 2016 i 2017, według prognoz nadwyżka budżetowa ma wynieść ponad 4,6 mld zł oraz niemal 6 mld zł.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Warto sobie jednak zadać pytanie, skąd taka zmiana. Otóż okazuje się, że odpowiada za nią spadek wydatków samorządowych, i to aż o 17% w całym badanym okresie (z niemal 213 mld zł do niemal 177 mld zł). Maleć będą także dochody, choć w dużo mniejszym stopniu, bo o około 8% (ze 198,5 mld zł do 182,5 mld zł).

Konsekwencją wygospodarowania nadwyżek budżetowych będzie prognozowany spadek ogólnego zadłużenia JST (patrz: tabela 2). O ile w roku 2014 ma ono jeszcze wynieść ok. 75 mld zł, o tyle rok później spadnie o ponad 2 mld zł, do poziomu około 72,7 mld zł. Większe spadki nastąpią w latach 2016 i 2017, o ok. 5 mld zł. Oznacza to prognozowany spadek całkowitego zadłużenia w skali całego badanego okresu o niemal 18%.

Zobacz również: Odpowiedzialność członków zarządu spółek komunalnych za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Tabela 2. Prognozowane zadłużenie JST w latach 2014–2017 (w mln zł)

2014

2015

2016

2017

Zadłużenie

75 037

72 747

67 727

61 708

Źródło: Dane z WPF sporządzonych przez JST na lata 2014–2017 (stan bazy z 6 listopada 2014 r.), Ministerstwo Finansów

Jak wspomniano, dość zaskakująca jest prognoza mówiąca o nadwyżkach budżetowych począwszy od 2015 roku. Skąd jednak ma się ona brać? Dane wskazują, że pojawienie się nadwyżek budżetowych będzie wynikać nie z przyrostu dochodów (te wzrosną dopiero w roku 2017 w stosunku do 2016), lecz ze znaczącego spadku wydatków, i to tych najbardziej dochodotwórczych (patrz: tabela 3). Biorąc pod uwagę stronę dochodową, warto zauważyć, że o ile dochody bieżące będą z roku na rok nieznacznie wzrastać (ok. 1–3%), o tyle radykalnie spadną dochody majątkowe. Będą one spadać z roku na rok o 25–50% (pozycja dotacje oraz środki przeznaczone na inwestycje), co należy ocenić bardzo negatywnie. O 25–30% maleć będą też dochody ze sprzedaży majątku. Jeszcze bardziej niż dochody będą spadać wydatki. Ich coroczny spadek wyniesie ok. 12% w roku 2015 i ponad 5% w roku 2016. W największym stopniu zmniejszą się wydatki majątkowe, co ponownie należy uznać za bardzo zły znak. Spadek ten z roku na rok wyniesie około jednej trzeciej. Wyhamuje dopiero pod koniec badanego okresu, jednak wciąż będzie duży (ok. 10%). Pozostałe typy wydatków podlegać będą fluktuacjom rzędu +/- 10%. Największe zmiany to wzrost o 45% wydatków z tytułu poręczeń i gwarancji, jak też wzrost o 12% nakładów na obsługę długu w roku 2015.

Tabela 3. Źródła dochodów i wydatków dla JST prognoza na lata 2014–2017 (ujęcie dynamiczne)

Wyszczególnienie

2015/2014

2016/2015

2017/2016

w%

1. DOCHODY OGÓŁEM

95,2

96,2

100,5

1.1. Dochody bieżące

99,4

101,1

102,2

podatek dochodowy od osób fizycznych

102,4

103,6

102,9

podatek dochodowy od osób prawnych

102,4

103,5

102,9

podatek od nieruchomości

101,7

102,6

101,8

– subwencja ogólna

101,1

101,9

100,9

dotacje i środki na cele bieżące

84,2

96,5

99,4

1.2. Dochody majątkowe, w tym:

70,9

55,9

76,2

– ze sprzedaży majątku

71,9

74,2

76,5

dotacje oraz środki przeznaczone na inwestycje

68,5

50,8

74,9

2. WYDATKI OGÓŁEM

88,1

94,5

99,8

2.1. Wydatki bieżące

95,7

100,7

101,3

– wydatki bieżące z tytułu poręczeń i gwarancji

145,5

104,4

97,8

– wydatki na obsługę długu

111,8

96,8

93,8

– wydatki bieżące na wynagrodzenia i składki od nich naliczane

99,1

101,2

100,4

– wydatki związane z funkcjonowaniem organów JST

96,2

100,6

99,1

2.2. Wydatki majątkowe

65,1

66,7

89,9

3. WYNIK DEFICYT/NADWYŻKA

4. Różnica między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi

163,6

105,4

110,6

5. Różnica między skorygowanymi dochodami bieżącymi a pomniejszonymi wydatkami bieżącymi

90,7

102,2

109,5

6. ZADŁUŻENIE

96,9

93,1

91,1

Źródło: Dane z WPF sporządzonych przez JST na lata 2014–2017 (stan bazy z 6 listopada 2014 r.), Ministerstwo Finansów

Jedyną pozytywną wiadomością, która wynika z najnowszej WPF, jest fakt prognozowanego znaczącego spadku zadłużenia samorządów. Złe wiadomości są jednak dalece bardziej znaczące. Zadłużenie JST w roku 2014 to zaledwie ok. 10% zadłużenia sektora finansów publicznych. Jeśli więc gdzieś należy szukać oszczędności, to raczej w budżecie centralnym. Co więcej, głównym źródłem spadku wydatków samorządowych są zmniejszające się wydatki majątkowe, czyli te, które w największym stopniu przynoszą przyrost dochodu w gospodarce. Przyczyny takiej sytuacji są złożone. Wynikają one, z jednej strony, z zakończenia poprzedniej perspektywy unijnej, z drugiej jednak, powodem jest restrykcyjna polityka państwa wobec zadłużenia samorządów. O tyle trudno ją zrozumieć, że poza wyjątkami zadłużone są raczej zamożne JST, które nie mają problemów z regulowaniem swoich zobowiązań. Co więcej, warto pamiętać, że budżet centralny na inwestycje wydaje ok. 5% swoich zasobów, a budżety samorządowe niemal 25%, zatem, relatywnie ujmując, to właśnie samorządom w większym stopniu zawdzięczamy przyrost PKB w ostatnich latach. Kontynuacja nakładania na JST nadmiernych obostrzeń finansowych może rodzić zagrożenie związane z wykorzystaniem nowych środków z UE, które spłyną do nas za okres 2014–2020. Obniżenie nakładów inwestycyjnych samorządów skutkować będzie też spadkiem i tak niezbyt imponującego wzrostu gospodarczego, a także wzrostem stopy bezrobocia ze wszystkimi tego negatywnymi skutkami w sferze zarówno finansowej, jak i społecznej.

RAFAŁ OSIŃSKI

Autor jest ekonomistą specjalizującym się w tematyce finansów samorządowych

Podstawa prawna

● art. 227 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 885; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1877)

Polecamy serwis: Finanse

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Rozbijanie garnka na plecach i chłostanie rózgą. Znasz te stare kaszubskie zwyczaje wielkanocne?

    Jak kiedyś obchodzono Wielkanoc na Kaszubach? Czym był tzw. Płaczëbóg? Co jadano na świąteczne śniadanie? 

    Znasz te wielkanocne zwyczaje z Górnego Śląska? Jeden z nich jest na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

    Jakie zwyczaje wielkanocne panują na Górnym Śląsku? Niektóre z nich znane są tylko w jednej miejscowości. Słyszeliście o paleniu żuru, kulaniu jaj czy bramie z wydmuszek? 

    Dentysta na NFZ 2024 – jakie zabiegi? Jeszcze w tym roku więcej świadczeń gwarantowanych! [projekt rozporządzenia]

    Chyba większość osób leczy w Polsce zęby prywatnie, ale trzeba wiedzieć, że można to zrobić również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli – jak to się mówi potocznie „na NFZ”. Lista takich refundowanych świadczeń stomatologicznych jest całkiem długa. Trzeba tylko znaleźć dentystę (stomatologa), który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. Przedstawiamy listę świadczeń gwarantowanych (refundowanych przez NFZ) z zakresu leczenia stomatologicznego obowiązujących teraz, a także informujemy o projekcie rozporządzenia, które ma wydłużyć listę tych świadczeń - najprawdopodobniej jeszcze w 2024 roku.

    Bilety na EURO 2024 dla kibiców z Polski - sprzedaż od 28 marca. Gdzie można kupić? Jakie ceny?

    W dniu 28 marca 2024 r. o godzinie 14.00 rozpocznie się sprzedaż biletów dla kibiców reprezentacji Polski na turniej finałowy piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2024. Sprzedaż potrwa do 8 kwietnia i prowadzona jest wyłącznie przez UEFA. Będzie dostępna na portalu euro2024.com.

    REKLAMA

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024 - informuje Ministerstwo Sportu i Turystyki. Wnioski samorządy przygotują we współpracy ze szkołami. Program ma na celu aktywizację społeczności wokół obiektów sportowych, które były dotychczas niedostępne.

    Rząd: Dyplom MBA z Collegium Humanum nie pozwoli zasiąść w radzie nadzorczej spółki Skarbu Państwa

    Centrum Informacyjne Rządu poinformowało 27 marca 2024 r., że w procesie opiniowania kandydatów do rad nadzorczych dyplomy MBA uzyskane w Collegium Humanum nie będą uznawane przez Radę ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

    Prof. Szukalski: Łódź i Poznań już są na etapie demograficznego zjazdu

    Prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego w rozmowie z PAP o kondycji polskich miast i ich przyszłości demograficznej. 

    Wielkanoc 2024. Ile wolnego mają uczniowie na święta? Kiedy kolejne dni wolne?

    Wolne na święta. Wielkanocna przerwa w nauce zacznie się już od czwartku 28 marca. Uczniowie do zajęć wrócą 3 kwietnia. Kiedy będą następne dni wolne? 

    REKLAMA

    MEN: Powstał zespół ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad powołaniem ogólnopolskiego rzecznika praw ucznia

    W Ministerstwie Edukacji Narodowej powołano zespół ekspercki ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad zmianami ustawowymi dotyczącymi praw ucznia, a także powołania rzecznika praw ucznia.

    Kiedy wyniki wyborów samorządowych? Szefowa KBW o możliwym terminie

    Szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak ocenia, że zbiorcze wyniki głosowania w wyborach samorządowych mogłyby być ogłoszone w środę 10 kwietnia. 

    REKLAMA