Wdrażanie Compliance w jednostkach samorządu terytorialnego – na co zwrócić uwagę

Gdyby ktoś mnie spytał czy jest prawny obowiązek wdrażania systemów Compliance w jednostce samorządu terytorialnego, musiałbym szczerze odpowiedzieć, że tak i nie.

Obowiązek wdrożenia systemów Compliance w jednostce samorządu terytorialnego nie wynika wprost w przepisów. Jednocześnie każda jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana zarządzać ryzykiem prawnym. A przecież to jest istota Compliance.

Polecamy: Seria poradników z prawa pracy

Jak pisałem w artykule „Compliance. Rewolucja w samorządzie z powodu dyrektywy PE i Rady ws. ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa UE”, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii nakłada w art. 8 obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, przez podmioty prawne w sektorze publicznym, a więc i jednostek samorządu terytorialnego. Przy czym zgodnie z art. 8 ust 9 Państwa członkowskie mogą zwolnić z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, gminy liczące mniej niż 10 000 mieszkańców lub zatrudniające mniej niż 50 pracowników. Odpowiednie krajowe przepisy muszą zacząć obowiązywać do dnia 17 grudnia 2021 r. W chwili obecnej nikt nie jest wstanie odpowiedzieć czy gminy liczące mniej niż 10 000 mieszkańców będą zobligowane wdrażać systemy whistleblowingu, czy też nie. Załóżmy jednak, że nawet najmniejsze gminy będą zobligowane do wdrożenia przedmiotowych systemów.

Według mnie będzie to impuls do wdrożenia przez jednostki samorządu terytorialnego również innych elementów systemów Compliance, np. antykorupcji, zapobiegania konfliktom interesów czy antyfraudów.

Na co jednak należy zwrócić uwagę wdrażając systemy Compliance w jednostkach samorządu terytorialnego?

Według należy zwrócić szczególna uwagę na następujące elementy:

1. Kultura organizacyjna - wdrożenie systemu Compliance oznacza zmianę kultury organizacyjnej danego podmiotu (więcej w artykule „Compliance – przepis na sukces – piąty składnik – KULTURA ORGANIZACYJNA”). Przypominam, że kultura organizacyjna jednostek samorządu terytorialnego jest inna niż np. Kultura Banków. Do tego w zależności od wielkości, położenia geograficznego itd. kultury różnych jednostek samorządu terytorialnego mogą się mocno różnić.
2. Komunikacja – to klucz do udanego wdrożenia i utrzymania systemu (więcej w artykule „Compliance – przepis na sukces – czwarty składnik – Komunikacja”)
3. Przywództwo – rola wójta, burmistrza, Prezydenta Miasta, starosty lub Marszałka Województwa przy wdrażaniu i utrzymaniu systemów Compliance jest kluczowa (więcej w artykule „Compliance: Przywództwo - rola i odpowiedzialność organu nadzoru i najwyższego kierownictwa”). Chciałbym tylko zwrócić uwagę, że nie dopuszczalne jest podejście – wszyscy muszą się zmienić ale mnie to nie dotyczy. Jeżeli najwyższe kierownictwo będzie lekceważyć lub łamać zasady to klęska jest pewna.
4. Pracownicy – trzeba pamiętać, że najważniejsi są ludzie. Np. w whistleblowing`u nie chodzi o systemy i procedury. Chodzi o Sygnalistów. O to by ludzie mieli odwagę zgłosić nieprawidłowość i nie spotkały ich za to działania odwetowe. I oczywiście by sprawców spotkała kara niezależnie od zajmowanego stanowiska (więcej w artykule „Compliance: Pracownicy, w tym kierownictwo średniego i niższego szczebla – czyli najważniejsi są ludzie”).
5. Oficer Compliance, ludzie przyjmujący zgłoszenia lub podejmujący działania następcze – właściwe osoby na tym stanowisku to klucz do sukcesu. Ostrzegam przed wybieraniem najtańszego usługodawcy lub zrzucaniem tego obowiązku na szeregowego pracownika bez zapewnienia mu wsparcia, zasobów, pozycji itd. (więcej w artykule „Compliance: Od czego zależy udane wdrożenie i utrzymanie systemów Compliance?”).

Nie da się opracować jednego uniwersalnego i szczegółowego wzoru wdrażania systemów Compliance w jednostkach samorządu terytorialnego (więcej w artykule „Compliance w samorządzie terytorialnym - czy da się opracować jeden uniwersalny model systemu?”) ale zawsze należy zwracać uwagę na te pięć powyższych elementów

Autopromocja

Prawa i obowiązki dyrektora szkoły. Kompetencje. Zadania. Odwołanie

Sprawdź