REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Kary pieniężne w nowym Kodeksie postępowania administracyjnego./ fot. Fotolia
Kary pieniężne w nowym Kodeksie postępowania administracyjnego./ fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W Kodeksie postępowania administracyjnego rozbudowano przepisy dotyczące kar pieniężnych. Co się zmieniło? Co musi wziąć pod uwagę organ administracji publicznej nakładając karę?

Nowelizacja kpa wprowadza rozbudowane przepisy dotyczące administracyjnych kar pieniężnych. Przepisy te przewidują również możliwość odstąpienia od wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej.

REKLAMA

Definicja administracyjnej kary pieniężnej

REKLAMA

Na mocy ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 roku – o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r., poz. 935) [dalej także: „ustawa zmieniająca”], do Kodeksu postępowania administracyjnego zostaną wprowadzone rozbudowane przepisy dotyczące administracyjnych kar pieniężnych.

Nowelizacja wprowadza m.in. definicję administracyjnej kary pieniężnej, przez którą rozumieć należy określoną w ustawie sankcję o charakterze pieniężnym, nakładaną przez organ administracji publicznej, w drodze decyzji, w następstwie naruszenia prawa polegającego na niedopełnieniu obowiązku albo naruszeniu zakazu ciążącego na osobie fizycznej, osobie prawnej albo jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej.

Ponadto, nowelizacja kpa zakłada, że w ściśle określonych przypadkach, pomimo popełnienia deliktu administracyjnego[1], organ administracji publicznej będzie mógł odstąpić od nałożenia kary pieniężnej i poprzestać na pouczeniu.

Obligatoryjne odstąpienie od wymierzenia kary

Przepisy art. 189f kpa przewidują odstąpienie o charakterze obligatoryjnym oraz odstąpienie fakultatywne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak wskazuje art. 189f § 1 kpa, obligatoryjne odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej będzie miało miejsce, jeżeli:

  1. waga naruszenia prawa jest znikoma, a strona zaprzestała naruszenia prawa lub
  2. za to samo zachowanie prawomocną decyzją na stronę została uprzednio nałożona administracyjna kara pieniężna przez inny uprawniony organ administracji publicznej lub strona została prawomocnie ukarana za wykroczenie lub wykroczenie skarbowe, lub prawomocnie skazana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe i uprzednia kara spełnia cele, dla których miałaby być nałożona administracyjna kara pieniężna.

REKLAMA

Pewną wątpliwość może sformułowanie wskazujące na konieczność spełnienia celów, dla których miałaby być nałożona administracyjna kara pieniężna. Cele kary to zagadnienie ściśle związane z odpowiedzialnością karną. Na gruncie prawa karnego wskazuje się, że „pytanie o sens posługiwania się karą (karą kryminalną), o uzasadnienie karania od wieków dzieli filozofów, etyków, teologów, a także przedstawicieli innych dziedzin nauki, w tym również reprezentantów doktryny prawa karnego. (…) Obecnie najdonioślejszą rolę odgrywają dwa typy racjonalizacji kary, a mianowicie racjonalizacja sprawiedliwościowa oraz racjonalizacja celowościowa, zwana utylitarną”.[2] W myśl racjonalizacji sprawiedliwościowej karze się sprawcę dlatego, ażeby odpłacić mu za jego zły czyn. W myśl racjonalizacji celowościowej, karze się po to, by osiągnąć w ten sposób jakiś pozytywny cel w przyszłości (zresocjalizować sprawcę lub odstraszyć innych od popełniania przestępstw).[3]

W uzasadnieniu ustawy zmieniającej wskazuje się, że celami administracyjnej kary pieniężnej są w szczególności represja, prewencja ogólna i szczególna, a niekiedy także kompensacja.

Wątpliwość może budzić, czy takie zbliżenie instytucji odpowiedzialności karnej i odpowiedzialności za delikt administracyjny jest zgodne z Konstytucją RP. Jeśli bowiem stwierdzimy, że administracyjna kara pieniężna ma w jakikolwiek inny sposób, niż finansowy, oddziaływać na sprawcę, a nadto, oddziaływać także na ogół społeczeństwa (prewencja ogólna) to być należałoby się zastanowić, czy oskarżony o popełnienie takiego deliktu administracyjnego nie powinien korzystać z gwarancji, o których mowa w art. 42 Konstytucji RP, tj. np. czy nie powinno mu przysługiwać prawo do obrony (rozumianej zarówno jako możliwość podnoszenia twierdzeń i przytaczania dowodów na swoją obroną, jak i możliwość korzystania z pomocy obrońcy), prawo do rozpoznania sprawy przez niezawisły i niezależny sąd (tak, aby dopiero prawomocny wyrok pozwalał na przełamanie zasady domniemania niewinności), czy też nie powinny mu przysługiwać także inne prawa (jak te wynikające z przepisów normujących procedurę karną).

Do czasu wypowiedzenia się co do powyższej kwestii przez organ właściwy do badania zgodności przepisów rangi ustawowej z Konstytucją RP, rozważania te pozostają jednak rozważaniami czysto teoretycznymi.

Zobacz również: Prawo administracyjne

Fakultatywne odstąpienie od wymierzenia kary

W myśl zaś art. 189f § 2 kpa,  w przypadkach innych niż wymienione w § 1, jeżeli pozwoli to na spełnienie celów, dla których miałaby być nałożona administracyjna kara pieniężna, organ administracji publicznej, w drodze postanowienia, może wyznaczyć stronie termin do przedstawienia dowodów potwierdzających:

1) usunięcie naruszenia prawa lub

2) powiadomienie właściwych podmiotów o stwierdzonym naruszeniu prawa, określając termin i sposób powiadomienia.

Organ administracji publicznej w przypadkach, o których mowa w § 2, odstępuje od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej i poprzestaje na pouczeniu, jeżeli strona przedstawiła dowody, potwierdzające wykonanie postanowienia (odstąpienie fakultatywne).

Inne przypadki wyłączające odpowiedzialność za delikt administracyjny

Ponadto, w myśl art. 189e kpa, w przypadku gdy do naruszenia prawa doszło wskutek działania siły wyższej, strona nie podlega ukaraniu.

Jak wskazuje uzasadnienie ustawy zmieniającej, przesłanką nałożenia administracyjnej kary pieniężnej powinno być wystąpienie subiektywnego elementu zawinienia, a podmiot, który może być pociągnięty do odpowiedzialności administracyjnej, powinien mieć możliwość obrony, m.in. poprzez wykazanie, że naruszenie jest następstwem okoliczności, na które nie miał wpływu.

Za siłę wyższą uznaje się zdarzenia i okoliczności, których strona nie mogła przewidzieć lub których nie mogła przezwyciężyć.

Przesłanki wymiaru administracyjnej kary pieniężnej

Należy również pamiętać, że decydując się na nałożenie administracyjnej kary pieniężnej, organ administracji publicznej, zgodnie z art. 189d kpa, będzie zobowiązany do dokonania jej wymiaru biorąc pod uwagę:

1) wagę i okoliczności naruszenia prawa, w szczególności potrzebę ochrony życia lub zdrowia, ochrony mienia w znacznych rozmiarach lub ochrony ważnego interesu publicznego lub wyjątkowo ważnego interesu strony oraz czas trwania tego naruszenia;

2) częstotliwość niedopełniania w przeszłości obowiązku albo naruszania zakazu tego samego rodzaju co niedopełnienie obowiązku albo naruszenie zakazu, w następstwie którego ma być nałożona kara;

3) uprzednie ukaranie za to samo zachowanie za przestępstwo, przestępstwo skarbowe, wykroczenie lub wykroczenie skarbowe;

4) stopień przyczynienia się strony, na którą jest nakładana administracyjna kara pieniężna, do powstania naruszenia prawa;

5) działania podjęte przez stronę dobrowolnie w celu uniknięcia skutków naruszenia prawa;

6) wysokość korzyści, którą strona osiągnęła, lub straty, której uniknęła;

7) w przypadku osoby fizycznej - warunki osobiste strony, na którą administracyjna kara pieniężna jest nakładana.

Tak więc, prawidłowość decyzji nakładającej administracyjną karę pieniężną zależeć będzie m.in. od zbadania wszystkich istotnych w danej sprawie przesłanek wymiary kary. Gdyby okazało się, że decyzja nakładająca administracyjną karę pieniężną jest w powyższym zakresie wadliwa, powinna zostać po jej ewentualnym zaskarżeniu odwołaniem, uchylona lub zmieniona przez organ II instancji.


[1] czynu zagrożonego administracyjną karą pieniężną, o której mowa w art. 189b kpa;

[2] Majewski J. (w:) Zoll A. (red.) Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1-116 k.k., Zakamycze 2004, s. 576 i n.;

[3] Ibidem.

Wojciech Gwóźdź

aplikant radcowski, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki nieruchomościami

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Choroba w święta? Sprawdź, gdzie szukać pomocy

    Co zrobić w sytuacji nagłej choroby w święta? Gdzie szukać pomocy medycznej? NFZ przypomina. 

    Refundowane leczenie dla ciężarnych kobiet chorych na SMA już od 1 kwietnia

    Bardzo dobra wiadomość dla dorosłych kobiet chorych na SMA. Od 1 kwietnia refundowane będzie leczenie nusinersenem dla kobiet chorych na rdzeniowy zanik mięśni będących w ciąży – zdecydowało Ministerstwo Zdrowia. Dzięki temu pacjentki nie będą musiały przerywać tej terapii. Jesteśmy jednym z pierwszych krajów, które będą leczyły kobiety w ciąży chore na SMA.

    W dniach 29-31 marca utrudnienia w stolicy w związku z wielkanocnymi procesjami. Gdzie?

    Już od piątku i przez cały świąteczny weekend w Warszawie, w związku z procesjami i drogami krzyżowymi ruch na drogach będzie utrudniony albo chwilowo wstrzymany.  

    Tutaj lepiej nie jechać na Wielkanoc. Zatrzęsienie turystów

    Planujesz Wielkanoc we Włoszech? Spodziewaj się tłumów. Od Wielkiej Soboty do poświątecznego wtorku turyści zarezerwowali we Włoszech ponad 7 milionów noclegów. To więcej niż w poprzednich latach. 

    REKLAMA

    Wybory samorządowe 2024. 29 marca upływa ważny termin dla niepełnosprawnych i starszych wyborców

    Piątek to ostatni dzień, w którym wyborcy z niepełnosprawnością i osoby starsze mogą złożyć wniosek o głosowanie przez pełnomocnika w wyborach samorządowych.

    Jak stosować rozporządzenie o pracach domowych? Co jest jasne? Co budzi wątpliwości? [min B. Nowacka, 1 kwietnia 2024 r.]

    Wątpliwości dotyczą trzech definicji wykorzystanych w rozporządzeniu - nauczyciela i uczniowie nie mają wskazówek jak je rozumieć i stosować.

    Rozbijanie garnka na plecach i chłostanie rózgą. Znasz te stare kaszubskie zwyczaje wielkanocne?

    Jak kiedyś obchodzono Wielkanoc na Kaszubach? Czym był tzw. Płaczëbóg? Co jadano na świąteczne śniadanie? 

    Znasz te wielkanocne zwyczaje z Górnego Śląska? Jeden z nich jest na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

    Jakie zwyczaje wielkanocne panują na Górnym Śląsku? Niektóre z nich znane są tylko w jednej miejscowości. Słyszeliście o paleniu żuru, kulaniu jaj czy bramie z wydmuszek? 

    REKLAMA

    Dentysta na NFZ 2024 – jakie zabiegi? Jeszcze w tym roku więcej świadczeń gwarantowanych! [projekt rozporządzenia]

    Chyba większość osób leczy w Polsce zęby prywatnie, ale trzeba wiedzieć, że można to zrobić również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli – jak to się mówi potocznie „na NFZ”. Lista takich refundowanych świadczeń stomatologicznych jest całkiem długa. Trzeba tylko znaleźć dentystę (stomatologa), który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. Przedstawiamy listę świadczeń gwarantowanych (refundowanych przez NFZ) z zakresu leczenia stomatologicznego obowiązujących teraz, a także informujemy o projekcie rozporządzenia, które ma wydłużyć listę tych świadczeń - najprawdopodobniej jeszcze w 2024 roku.

    Bilety na EURO 2024 dla kibiców z Polski - sprzedaż od 28 marca. Gdzie można kupić? Jakie ceny?

    W dniu 28 marca 2024 r. o godzinie 14.00 rozpocznie się sprzedaż biletów dla kibiców reprezentacji Polski na turniej finałowy piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2024. Sprzedaż potrwa do 8 kwietnia i prowadzona jest wyłącznie przez UEFA. Będzie dostępna na portalu euro2024.com.

    REKLAMA