REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Różne normy czasu pracy pracowników samorządowych

Jarosław Żarowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Wobec pracowników samorządowych możliwe jest stosowanie elastycznych norm czasu pracy. Ważne jest jednak indywidualne podejście do pracownika i dobór odpowiedniej normy pracy w określonej dziedzinie działalności samorządu.

Obowiązująca od początku br. ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: ustawa o pracownikach samorządowych) nie określa norm czasu pracy zatrudnionych w samorządach. W tej kwestii należy więc stosować przepisy ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.)

REKLAMA

Jest to zasadnicza zmiana w stosunku do obowiązującej do końca ub.r. ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (dalej: ustawa z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych), która ustalała sztywne normy czasu pracy – nie więcej niż 8 godzin na dobę i 40 godzin na tydzień. Nie dotyczyły one tylko zatrudnionych na stanowiskach pomocniczych i obsługi.

W ustawie o pracownikach samorządowych (art. 42 ust. 1) zachowano wymóg, aby regulamin pracy określał rozkład czasu pracy w sposób zapewniający obywatelom załatwianie spraw w dogodnym dla nich czasie.

Elastyczna norma tygodniowa

W podstawowym systemie czasu pracy, określonym w k.p. (art. 129), czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

REKLAMA

Oznacza to, że tylko dobowa norma czasu pracy musi być sztywna – nie może być nigdy dłuższa niż 8 godzin. Natomiast w niektórych tygodniach czas pracy może przekroczyć 40 godzin i praca może być wykonywana więcej niż przez 5 dni, co powinno zostać zrekompensowane odpowiednio krótszym czasem pracy i większą liczbą wolnych dni w innych tygodniach.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Warunkiem jest, aby okres rozliczania czasu pracy nie był dłuższy niż 4 miesiące. Wydłużenie okresu rozliczeniowego (do 6 miesięcy, a jeżeli jest uzależnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi – do 12 miesięcy) możliwe jest tylko przy pilnowaniu mienia, ochronie osób oraz w rolnictwie i hodowli.

Elastyczna norma dobowa i tygodniowa

W samorządach przydatne jest stosowanie równoważnego systemu czasu pracy, w którym dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy nawet do 12 godzin, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją (art. 135 k.p.). Okres rozliczeniowy nie powinien przekraczać miesiąca. Może być wydłużony do:

• 3 miesięcy – w szczególnie uzasadnionych przypadkach,

• 4 miesięcy – przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych.

W równoważnym systemie również obowiązuje przeciętna 40-godzinna tygodniowa norma czasu pracy. Przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy musi zostać zrekompensowane skróceniem czasu pracy w inne dni albo dodatkowymi dniami wolnymi.

Możliwe jest też czasami stosowanie innych systemów równoważnego czasu pracy (art. 136 i 137 k.p.) przy:

REKLAMA

• pracach polegających na dozorze urządzeń lub związanych z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy – z przedłużeniem dobowego wymiaru czasu pracy maksimum do 16 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym miesiąca,

• pilnowaniu mienia, ochronie osób, w zakładowych strażach pożarnych lub zakładowych służbach ratowniczych – z przedłużeniem dobowego wymiaru czasu pracy maksimum do 24 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym zasadniczo miesiąca (może wynosić 3 miesiące – w szczególnie uzasadnionych przypadkach, 4 miesiące – przy pracach uzależnionych od pór roku lub warunków atmosferycznych).

Przepisy k.p. przewidują ponadto inne systemy czasu pracy zbliżone do równoważnego (art. 143 i 144 k.p.):

• skrócony tydzień pracy – w którym praca wykonywana jest przez mniej niż 5 dni w tygodniu, przy równoczesnym przedłużeniu dobowego wymiaru czasu pracy maksimum do 12 godzin;

• tzw. system weekendowy – w którym praca świadczona jest wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta, przy dopuszczeniu wydłużenia dobowego wymiaru czasu pracy nie więcej niż do 12 godzin.

Oba systemy mogą być stosowane wyłącznie na pisemny wniosek pracownika. Okres rozliczeniowy czasu pracy nie może przekroczyć miesiąca.

 

Czytaj także: Wynagrodzenia w samorządzie w pytaniach i odpowiedziach >>

 

 

Dłuższy czas pracy

Przy pracach w tzw. ruchu ciągłym dopuszczalne jest odstąpienie od zasady przeciętnie 40-godzinnego tygodnia pracy. Chodzi o prace, które nie mogą być wstrzymane ze względu na:

• technologię produkcji lub

• konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności.

W takich przypadkach możliwe jest przedłużenie tygodniowego wymiaru czasu pracy przeciętnie do 43 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 tygodni. Jednego dnia w niektórych tygodniach okresu rozliczeniowego dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 12 godzin. Za każdą godzinę pracy powyżej 8 godzin na dobę pracownikowi przysługuje 100% dodatek do wynagrodzenia (art. 138 k.p.).

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego (dalej: SN) wynika, że stosowanie tego systemu dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy ściśle zachodzą przesłanki określone w k.p. W wyroku z 5 maja 1999 r. (sygn. akt I PKN 671/98) SN uznał, że nie może być on stosowany na stacji paliw CPN.

Dopuszczalne jest więc stosowanie systemu pracy w ruchu ciągłym u takich samorządowych pracodawców, jak np. zakłady wodociągów, zakłady energetyki cieplnej.

Czas pracy wyznaczony zadaniami

W przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy może być stosowany system zadaniowego czasu pracy. Pracodawca, po porozumieniu z pracownikiem, powinien ustalić czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań z uwzględnieniem norm czasu pracy określonych w art. 129 k.p. – 8 godzin na dobę i 40 godzin w tygodniu (art. 140 k.p.).

Przyjmuje się, że system zadaniowy można stosować, gdy nie jest konieczne rozpoczynanie i kończenie pracy o ustalonej porze dnia. Kluczowe jest tu indywidualne zaangażowanie pracownika, a nie praca w zespole pod bezpośrednim nadzorem przełożonego, zapotrzebowanie na pracę jest zmienne (a więc np. niekiedy wobec specjalisty przygotowującego projekty finansowane z funduszy unijnych). Można go też stosować, jeżeli trudno jest kontrolować czas pracy (np. wobec pracowników wykonujących samodzielnie zadania w terenie). Zgodnie z wyrokiem SN z 15 listopada 2006 r. (sygn. akt I PK 117/06) w systemie zadaniowym pracownikowi powinny być wyznaczone do wykonania konkretne zadania, nie zaś obowiązki o charakterze otwartym, które mogą podlegać zmianom w zależności od bieżących potrzeb pracodawcy.

PRZYKŁAD

W urzędzie stanu cywilnego obowiązuje miesięczny okres rozliczeniowy. Zatrudniony w tym urzędzie pan Andrzej w październiku pracował przez 2 tygodnie w miesiącu po 48 godzin (przez 6 dni po 8 godzin). Ile godzin powinien przepracować w pozostałych dwóch tygodniach?

W dwóch ostatnich tygodniach października p. Andrzej powinien pracować po 32 godziny (przez 4 dni po 8 godzin).

Z orzecznictwa

W systemie równoważnego czasu pracy pracą w godzinach nadliczbowych jest praca ponad normę dobową wynikającą z harmonogramu pracy, a także praca w czasie przekraczającym przeciętną normę tygodniową.

Wyrok SN z 10 marca 2005 r., sygn. akt II PK 241/04

PRZYKŁAD

Pracownik jest zatrudniony w ruchu ciągłym w 4-tygodniowym okresie rozliczeniowym. Przez 3 tygodnie pracuje: jednego dnia tygodnia – 12 godzin, w pozostałe 4 dni – po 8 godzin (czyli w tygodniu – 44 godziny). Jak pracuje w ostatnim tygodniu?

W czwartym tygodniu pracownik pracuje po 8 godzin dziennie (40 godzin tygodniowo).

 

Czytaj także: Jak wynagradzać za dodatkowe obowiązki podczas wykonywania pracy >>

 

Z orzecznictwa

Wynikające z art. 140 k.p. wymaganie „porozumienia” z pracownikiem nie oznacza uzgodnienia, lecz konsultację. Brak takiego porozumienia nie powoduje nieskuteczności ustanowienia zadaniowego systemu czasu pracy, ale w razie sporu rodzi po stronie pracodawcy obowiązek wykazania, że powierzone pracownikowi zadania były możliwe do wykonania w granicach norm czasu pracy określonych w art. 129 k.p.

Wyrok SN z 5 lutego 2008 r., sygn. akt II PK 148/07

Jarosław Żarowski

Podstawy prawne:

• Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz. 1458)

• Ustawa z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1593; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. nr 170, poz. 1218) – nieobowiązująca

• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 115, poz. 958)

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Jak stosować rozporządzenie o pracach domowych? Co jest jasne? Co budzi wątpliwości? [min B. Nowacka, 1 kwietnia 2024 r.]

    Wątpliwości dotyczą trzech definicji wykorzystanych w rozporządzeniu - nauczyciela i uczniowie nie mają wskazówek jak je rozumieć i stosować.

    Rozbijanie garnka na plecach i chłostanie rózgą. Znasz te stare kaszubskie zwyczaje wielkanocne?

    Jak kiedyś obchodzono Wielkanoc na Kaszubach? Czym był tzw. Płaczëbóg? Co jadano na świąteczne śniadanie? 

    Znasz te wielkanocne zwyczaje z Górnego Śląska? Jeden z nich jest na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

    Jakie zwyczaje wielkanocne panują na Górnym Śląsku? Niektóre z nich znane są tylko w jednej miejscowości. Słyszeliście o paleniu żuru, kulaniu jaj czy bramie z wydmuszek? 

    Dentysta na NFZ 2024 – jakie zabiegi? Jeszcze w tym roku więcej świadczeń gwarantowanych! [projekt rozporządzenia]

    Chyba większość osób leczy w Polsce zęby prywatnie, ale trzeba wiedzieć, że można to zrobić również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli – jak to się mówi potocznie „na NFZ”. Lista takich refundowanych świadczeń stomatologicznych jest całkiem długa. Trzeba tylko znaleźć dentystę (stomatologa), który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. Przedstawiamy listę świadczeń gwarantowanych (refundowanych przez NFZ) z zakresu leczenia stomatologicznego obowiązujących teraz, a także informujemy o projekcie rozporządzenia, które ma wydłużyć listę tych świadczeń - najprawdopodobniej jeszcze w 2024 roku.

    REKLAMA

    Bilety na EURO 2024 dla kibiców z Polski - sprzedaż od 28 marca. Gdzie można kupić? Jakie ceny?

    W dniu 28 marca 2024 r. o godzinie 14.00 rozpocznie się sprzedaż biletów dla kibiców reprezentacji Polski na turniej finałowy piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2024. Sprzedaż potrwa do 8 kwietnia i prowadzona jest wyłącznie przez UEFA. Będzie dostępna na portalu euro2024.com.

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024 - informuje Ministerstwo Sportu i Turystyki. Wnioski samorządy przygotują we współpracy ze szkołami. Program ma na celu aktywizację społeczności wokół obiektów sportowych, które były dotychczas niedostępne.

    Rząd: Dyplom MBA z Collegium Humanum nie pozwoli zasiąść w radzie nadzorczej spółki Skarbu Państwa

    Centrum Informacyjne Rządu poinformowało 27 marca 2024 r., że w procesie opiniowania kandydatów do rad nadzorczych dyplomy MBA uzyskane w Collegium Humanum nie będą uznawane przez Radę ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

    Prof. Szukalski: Łódź i Poznań już są na etapie demograficznego zjazdu

    Prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego w rozmowie z PAP o kondycji polskich miast i ich przyszłości demograficznej. 

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Ile wolnego mają uczniowie na święta? Kiedy kolejne dni wolne?

    Wolne na święta. Wielkanocna przerwa w nauce zacznie się już od czwartku 28 marca. Uczniowie do zajęć wrócą 3 kwietnia. Kiedy będą następne dni wolne? 

    MEN: Powstał zespół ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad powołaniem ogólnopolskiego rzecznika praw ucznia

    W Ministerstwie Edukacji Narodowej powołano zespół ekspercki ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad zmianami ustawowymi dotyczącymi praw ucznia, a także powołania rzecznika praw ucznia.

    REKLAMA