REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Po co samorządom niezawisły Sąd Najwyższy?/ fot. Fotolia
Po co samorządom niezawisły Sąd Najwyższy?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Wynik trwającego obecnie sporu o przyszłość Sądu Najwyższego bezpośrednio wpłynie na sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego.

Zgodnie z Konstytucją RP samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej. Podobną zasadę wyraża Europejska Karta Samorządu Lokalnego stanowiąc, że społeczności lokalne mają prawo do odwołania na drodze sądowej w celu zapewnienia swobodnego wykonywania uprawnień oraz poszanowania zasad samorządności lokalnej, przewidzianych w Konstytucji lub w prawie wewnętrznym.

REKLAMA

REKLAMA

Powyższa zasada sądowej ochrony samodzielności jednostek samorządu terytorialnego wprost wyrażona w dwóch aktach prawnych o szczególnie wysokiej randze w systemie źródeł prawa stanowić ma realną gwarancję wobec wszystkich pozostałych zasad ustrojowych wyznaczających pozycję samorządu terytorialnego w Polsce. Bez możliwości realnej ochrony sądowej przed naruszeniami pozostałych zasad stają się one jedynie deklaracjami, których nie można w żaden sposób wyegzekwować.

Realizacja powyższej zasady możliwa jest dzięki Sądom i Trybunałom. Stanowią one zgodnie z Konstytucją RP władzę odrębną i niezależną od innych władz. Stanowi to realizację zasady trójpodziału władzy wyrażonej w art. 10 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.

Wymiar sprawiedliwości – zgodnie z art. 175 ust. 1 Konstytucji RP - w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. O ile w sprawach samorządowych nie mają znaczenia sądy wojskowe, o tyle wszystkie pozostałe elementy władzy sądowniczej wymienione w tym przepisie wprost związane są z sądową ochroną samodzielności. Wśród nich szczególną pozycję zajmuje Sąd Najwyższy, który sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych w zakresie orzekania.

Zobacz: Postępowanie administracyjne

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie poruszane były sprawy samorządowe – dotyczące zarówno jednostek samorządu terytorialnego, jak i pracowników samorządowych. To właśnie Sad Najwyższy orzekł, iż w przypadku obniżenia wynagrodzenia wójtowi przez radę gminy należy zachować okres wypowiedzenia stosując na zasadzie analogii przepisy o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy wyrok SN z 9-10-2006r., sygn. II PK 27/06). Sąd Najwyższy wielokrotnie odnosił się także do przepisów ustrojowych ustaw samorządowych związanych z ochroną stosunku pracy radnych.

Szczególnie istotne w kontekście gwarancji ustrojowych samorządu terytorialnego są kompetencje Sądu Najwyższego związane ze sporami cywilnoprawnymi pomiędzy

REKLAMA

poszczególnymi jednostkami samorządu terytorialnego a Skarbem Państwa. Orzeczenia w tym zakresie dotyczą m.in. zasad finansowania przez Skarb Państwa zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminy. Gwoli przykładu przywołać należy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2015 r., w którym stwierdzono, iż „Artykuł 49 ust. 6 ustawy z 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego stanowi samodzielną podstawę tego roszczenia, jeżeli przekazana dotacja celowa nie zapewnia pełnego i terminowego wykonania zleconych zadań, bez potrzeby odwołania się do art. 417 k.c.” (sygn. V CSK 295/14).

Sąd Najwyższy wielokrotnie orzekał także w sprawach gospodarki nieruchomościami czy ochrony dóbr osobistych. W tym ostatnim zakresie przesądził m.in., iż „Sposób działania organów gminy i jej służb ma znaczenie dla renomy i dobrego imienia. Jeżeli burmistrzowi przypisuje się nieprawdziwe działanie niekorzystne w skutkach dla budżetu gminy, to tym samym podważa się autorytet gminy i naraża ją na utratę zaufania społeczności samorządowej.” (por. wyrok SN z 17-07-2008r., sygn. II CSK 111/08).

Powyższe orzeczenie to wyłącznie pojedyncze przykłady bogatego orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach samorządowych. Dowodzą one jednak jak ważna jest rola niezawisłego Sądu Najwyższego dla prawidłowego funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce. Równie istotna jest zagwarantowana w Konstytucji RP niezawisłość sędziowska oraz podleganie tylko Konstytucji oraz ustawom. Naruszenie powyższych zasad pozbawia jednostki samorządu terytorialnego realności gwarantowanej im ochrony, która w krótkim czasie może stać się martwym zapisem konstytucyjnym niemającym żadnego realnego znaczenia w codziennym życiu.

Maciej Kiełbus

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Jak stosować rozporządzenie o pracach domowych? Co jest jasne? Co budzi wątpliwości? [min B. Nowacka, 1 kwietnia 2024 r.]

    Wątpliwości dotyczą trzech definicji wykorzystanych w rozporządzeniu - nauczyciela i uczniowie nie mają wskazówek jak je rozumieć i stosować.

    Rozbijanie garnka na plecach i chłostanie rózgą. Znasz te stare kaszubskie zwyczaje wielkanocne?

    Jak kiedyś obchodzono Wielkanoc na Kaszubach? Czym był tzw. Płaczëbóg? Co jadano na świąteczne śniadanie? 

    Znasz te wielkanocne zwyczaje z Górnego Śląska? Jeden z nich jest na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

    Jakie zwyczaje wielkanocne panują na Górnym Śląsku? Niektóre z nich znane są tylko w jednej miejscowości. Słyszeliście o paleniu żuru, kulaniu jaj czy bramie z wydmuszek? 

    Dentysta na NFZ 2024 – jakie zabiegi? Jeszcze w tym roku więcej świadczeń gwarantowanych! [projekt rozporządzenia]

    Chyba większość osób leczy w Polsce zęby prywatnie, ale trzeba wiedzieć, że można to zrobić również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli – jak to się mówi potocznie „na NFZ”. Lista takich refundowanych świadczeń stomatologicznych jest całkiem długa. Trzeba tylko znaleźć dentystę (stomatologa), który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. Przedstawiamy listę świadczeń gwarantowanych (refundowanych przez NFZ) z zakresu leczenia stomatologicznego obowiązujących teraz, a także informujemy o projekcie rozporządzenia, które ma wydłużyć listę tych świadczeń - najprawdopodobniej jeszcze w 2024 roku.

    REKLAMA

    Bilety na EURO 2024 dla kibiców z Polski - sprzedaż od 28 marca. Gdzie można kupić? Jakie ceny?

    W dniu 28 marca 2024 r. o godzinie 14.00 rozpocznie się sprzedaż biletów dla kibiców reprezentacji Polski na turniej finałowy piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2024. Sprzedaż potrwa do 8 kwietnia i prowadzona jest wyłącznie przez UEFA. Będzie dostępna na portalu euro2024.com.

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024 - informuje Ministerstwo Sportu i Turystyki. Wnioski samorządy przygotują we współpracy ze szkołami. Program ma na celu aktywizację społeczności wokół obiektów sportowych, które były dotychczas niedostępne.

    Rząd: Dyplom MBA z Collegium Humanum nie pozwoli zasiąść w radzie nadzorczej spółki Skarbu Państwa

    Centrum Informacyjne Rządu poinformowało 27 marca 2024 r., że w procesie opiniowania kandydatów do rad nadzorczych dyplomy MBA uzyskane w Collegium Humanum nie będą uznawane przez Radę ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

    Prof. Szukalski: Łódź i Poznań już są na etapie demograficznego zjazdu

    Prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego w rozmowie z PAP o kondycji polskich miast i ich przyszłości demograficznej. 

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Ile wolnego mają uczniowie na święta? Kiedy kolejne dni wolne?

    Wolne na święta. Wielkanocna przerwa w nauce zacznie się już od czwartku 28 marca. Uczniowie do zajęć wrócą 3 kwietnia. Kiedy będą następne dni wolne? 

    MEN: Powstał zespół ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad powołaniem ogólnopolskiego rzecznika praw ucznia

    W Ministerstwie Edukacji Narodowej powołano zespół ekspercki ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad zmianami ustawowymi dotyczącymi praw ucznia, a także powołania rzecznika praw ucznia.

    REKLAMA