REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Funkcjonowanie zakładów budżetowych po zmianach

Magdalena Rypińska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Nowa ustawa o finansach publicznych wprowadza zmiany w organizacji sektora finansów publicznych, m.in. dotyczące funkcjonowania zakładów budżetowych. W artykule wskazujemy – jakie zasady obowiązują przy ich likwidacji oraz przekształceniu.

Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone tylko w formach organizacyjno-prawnych wskazanych w ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: nowa uofp). Dotychczas były to jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych i fundusze celowe. Nowa uofp wprowadza nowe rodzaje form organizacyjno-prawnych sektora publicznego (np. agencje wykonawcze czy instytucje gospodarki budżetowej), a także likwiduje dotychczas istniejące lub ogranicza ich funkcjonowanie. Dotyczy to przede wszystkim zakładów budżetowych.

REKLAMA

 

Nowa uofp nie przewiduje funkcjonowania państwowych zakładów budżetowych. Dopuszcza się tylko funkcjonowanie samorządowych, z tym że nie wszystkie z utworzonych na mocy ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (dalej: uofp z 2005 r.) zakłady budżetowe mogą kontynuować swoją działalność w tej właśnie formie organizacyjno-prawnej, ponieważ nowe przepisy pozwalają prowadzić gospodarkę w formie zakładu budżetowego tylko przy realizacji niektórych zadań.

 

Katalog zadań, jakie mogą być realizowane przez samorządowe zakłady budżetowe, jest określony i zamknięty, dlatego też niektóre zakłady budżetowe nie będą mogły kontynuować działalności w tej formie organizacyjno-prawnej, jeśli realizują inne zadania jednostki samorządu terytorialnego (przykładem mogą tu być przedszkola). Muszą one zostać zlikwidowane lub przekształcone w inną formę przewidzianą ustawą, np. w jednostkę budżetową. W obecnym kształcie mogą one funkcjonować tylko do końca 2010 r.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 

Funkcjonowanie zakładów budżetowych po zmianie

Z dniem 31 grudnia 2010 r. przestaną istnieć państwowe zakłady budżetowe. Natomiast ta forma organizacyjno-prawna sektora finansów publicznych będzie funkcjonować w sektorze samorządowym (dlatego nowa ustawa mówi tylko o samorządowych zakładach budżetowych), z tym że w formie zakładu swoją gospodarkę będą mogły prowadzić tylko te jednostki, które realizują konkretne zadania, wymienione w art. 14 nowej uofp, który stanowi, że przez samorządowe zakłady budżetowe mogą być realizowane zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie:

 

• gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami użytkowymi,

• dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

• wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,

• lokalnego transportu zbiorowego,

• targowisk i hal targowych,

• zieleni gminnej i zadrzewień,

• kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

• utrzymywania różnych gatunków egzotycznych i krajowych zwierząt, w tym w szczególności prowadzenia hodowli zwierząt zagrożonych wyginięciem, w celu ich ochrony poza miejscem naturalnego występowania,

• cmentarzy.

 

Czytaj także: Jak realizować zadania publiczne po likwidacji zakładów budżetowych >>

 

Samorządowy zakład budżetowy jest jednostką sektora finansów publicznych, która odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych (z możliwością otrzymywania dotacji).

 

Podstawą gospodarki finansowej zakładu budżetowego jestroczny plan finansowy obejmujący:

 

• przychody, w tym dotacje z budżetu jednostki samorządu terytorialnego,

• koszty i inne obciążenia,

• stan środków obrotowych,

• stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu,

• rozliczenia z budżetem jednostki samorządu terytorialnego.

 

Samorządowy zakład budżetowy obowiązany jest wpłacać do budżetu jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST) nadwyżkę środków obrotowych, ustaloną na koniec okresu sprawozdawczego, chyba że organ stanowiący JST postanowi inaczej. Samorządowe zakłady budżetowe będą funkcjonować na tych samych ogólnych zasadach jak zakłady budżetowe funkcjonujące według „starej” ustawy, czyli według tzw. metody finansowania netto (koszty pokrywane są z przychodów własnych), podstawą gospodarki finansowej będzie tak jak dotychczas roczny plan finansowy. Natomiast są pewne różnice co do ustalania i przekazywania nadwyżki środków obrotowych.

 

Według nowej ustawy, samorządowy zakład budżetowy będzie ją wpłacał do budżetu JST, chyba że organ stanowiący postanowi inaczej. Różnicę przedstawiono w tabeli.

 

Tabela. Przepisy dotyczące nadwyżki środków obrotowych przed i po zmianie

 

 

Nadwyżka za 2009 r. zostanie ustalona według uofp z 2005 r.

 

Tworzyć, łączyć i przekształcać w inną formę organizacyjno-prawną oraz likwidować samorządowe zakłady budżetowe mogą organy stanowiące jednostki samorządu terytorialnego (np. rada gminy, rada powiatu).

 

Tworząc zakład budżetowy, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego powinien określić przede wszystkim:

 

• nazwę i siedzibę zakładu,

• przedmiot jego działalności (mieszczący się w katalogu określonym w art. 14 nowej ustawy),

• źródła przychodów własnych zakładu,

• stan wyposażenia zakładu w środki obrotowe oraz składniki majątkowe przekazane zakładowi w użytkowanie,

• terminy i sposób ustalania zaliczkowych wpłat nadwyżki środków obrotowych dokonywanych przez zakład do budżetu jednostki samorządu terytorialnego oraz sposób i terminy rocznych rozliczeń i dokonywania wpłat do budżetu.

 

Natomiast Minister Finansów określi w drodze rozporządzenia nowe zasady gospodarki finansowej samorządowych zakładów budżetowych, dotyczące przede wszystkim:

 

• sposobu i trybu sporządzania planów finansowych,

• sposobu ustalania nadwyżki środków obrotowych.

 

Zasady likwidacji, poza obowiązującą ustawą, reguluje również ustawa z 27 sierpnia 2009 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych, której art. 87 wskazuje, że z dniem 31 grudnia 2010 r. zakończeniu ulega likwidacja państwowych zakładów budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych, które prowadzą działalność w innym zakresie niż wymieniony w przytoczonym art. 14 nowej uofp.

 

Jak widać, data 31 grudnia 2010 r. jest datą graniczną, do której maksymalnie mogą funkcjonować bądź przeprowadzać likwidację zakłady budżetowe, które według znowelizowanych przepisów nie będą mogły prowadzić swojej działalności w formie zakładu od 1 stycznia 2011 r. Jednak likwidację bądź proces przekształcenia w inną formę organizacyjno-prawną (np. jednostkę budżetową) można przeprowadzić wcześniej. Część zakładów budżetowych została zlikwidowana lub przekształcona jeszcze w 2009 r., przed wejściem w życie nowej ustawy. Likwidację bądź przekształcenie należy przeprowadzać według „starych” przepisów (tj. uofp z 2005 r.).

 

Zasady likwidacji zakładów budżetowych

 

Ogólne zasady likwidacji zakładów budżetowych reguluje art. 25 uofp z 2005 r. Zgodnie z nim, zakład budżetowy likwiduje lub przekształca organ, który zakład utworzył, czyli:

 

• ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy działające na mocy odrębnych przepisów – w przypadku państwowych zakładów budżetowych,

• organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego – w przypadku samorządowych zakładów budżetowych.

 

Wymienione organy, likwidując zakład budżetowy:

 

• określają przeznaczenie mienia znajdującego się w użytkowaniu likwidowanego zakładu,

• przejmują należności i zobowiązania likwidowanego zakładu budżetowego.

 

Czynności dotyczące likwidacji zakładu budżetowego:

 

1. Podjęcie decyzji o likwidacji zakładu budżetowego.

 

2. Wydanie uchwały przez organ stanowiący JST lub decyzji przez ministra, wojewodę, kierownika urzędu centralnego o likwidacji zakładu budżetowego (ze wskazaniem dnia).

 

3. Podjęcie działań mających na celu rozwiązanie stosunków pracy z pracownikami (zgodnie z zasadami prawa pracy).

 

4. Podjęcie działań mających na celu zakończenie działalności, zgodnie z odpowiednimi przepisami:

 

• zgłoszenie i wyrejestrowanie do odpowiednich organów (np. ZUS, urząd skarbowy, GUS itp.),

• przeprowadzenie inwentaryzacji oraz procedury zamknięcia ksiąg rachunkowych,

• zamknięcie rachunków bankowych zakładu,

• sporządzenie sprawozdań finansowych, budżetowych i statystycznych, zgodnie z obowiązującymi przepisami (według) zasad obowiązujących przy zakończeniu działalności,

• zabezpieczenie dokumentacji i przekazanie jej właściwym instytucjom,

• zabezpieczenie i przekazanie mienia zakładu według przeznaczenia wskazanego przez organ stanowiący JST.

 

Przekształcenie zakładu budżetowego w inną formę organizacyjno-prawną

 

Przy przekształcaniu zakładu budżetowego w inną formę organizacyjno-prawną (np. jednostkę budżetową) również będą miały zastosowanie zasady mówiące o likwidacji, gdyż zgodnie z art. 25 ust. 5 uofp z 2005 r. przekształcenie zakładu budżetowego w inną formę organizacyjno-prawną wymaga uprzednio jego likwidacji. Mówimy wtedy o likwidacji w celu przekształcenia.

 

Tryb postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną został określony w dziale VI rozporządzenia Ministra Finansów z 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną. Rozporządzenie to uszczegóławia zasady likwidacji zakładu budżetowego podejmowanej w celu przekształcenia go w inną formę w stosunku do zasad przedstawionych w ustawie.

 

Decyzja o przekształceniu zakładu budżetowego wymaga przeprowadzenia inwentaryzacji wszystkich aktywów i pasywów zgodnie z ustawą z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor), a także ustalenia należności i zobowiązań oraz stanu środków obrotowych i majątku trwałego znajdującego się w użytkowaniu zakładu.

 

Likwidacja zakładu budżetowego w celu przekształcenia polega na zamknięciu rachunku bankowego i ksiąg rachunkowych zgodnie z uor. W terminie nie późniejszym niż 3 miesiące po likwidacji zakładu należy sporządzić bilans.

 

Ponadto organ podejmujący decyzję o likwidacji w celu przekształcenia musi określić nową formę organizacyjno-prawną jednostki, w którą przekształca się zakład.

 

Zasady te będą dotyczyć przede wszystkim tych zakładów, które będą się przekształcać w jednostki budżetowe (nie jest to jedyna możliwość – zakład może zostać przekształcony np. w spółkę prawa handlowego).

 

Wzór: Uchwała w sprawie likwidacji zakładu budżetowego celem przekształcenia:

 

 

Magdalena Rypińska

 

Czytaj także: Wydatki strukturalne w zakładzie budżetowym - pytania i odpowiedzi >>

 

Podstawy prawne

• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240)

• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1241)

• Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 79, poz. 666)

• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 165, poz. 1316)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną (Dz.U. Nr 116, poz. 783; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 23, poz. 135)

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wybory samorządowe 2024. 29 marca upływa ważny termin dla niepełnosprawnych i starszych wyborców

    Piątek to ostatni dzień, w którym wyborcy z niepełnosprawnością i osoby starsze mogą złożyć wniosek o głosowanie przez pełnomocnika w wyborach samorządowych.

    Jak stosować rozporządzenie o pracach domowych? Co jest jasne? Co budzi wątpliwości? [min B. Nowacka, 1 kwietnia 2024 r.]

    Wątpliwości dotyczą trzech definicji wykorzystanych w rozporządzeniu - nauczyciela i uczniowie nie mają wskazówek jak je rozumieć i stosować.

    Rozbijanie garnka na plecach i chłostanie rózgą. Znasz te stare kaszubskie zwyczaje wielkanocne?

    Jak kiedyś obchodzono Wielkanoc na Kaszubach? Czym był tzw. Płaczëbóg? Co jadano na świąteczne śniadanie? 

    Znasz te wielkanocne zwyczaje z Górnego Śląska? Jeden z nich jest na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

    Jakie zwyczaje wielkanocne panują na Górnym Śląsku? Niektóre z nich znane są tylko w jednej miejscowości. Słyszeliście o paleniu żuru, kulaniu jaj czy bramie z wydmuszek? 

    REKLAMA

    Dentysta na NFZ 2024 – jakie zabiegi? Jeszcze w tym roku więcej świadczeń gwarantowanych! [projekt rozporządzenia]

    Chyba większość osób leczy w Polsce zęby prywatnie, ale trzeba wiedzieć, że można to zrobić również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli – jak to się mówi potocznie „na NFZ”. Lista takich refundowanych świadczeń stomatologicznych jest całkiem długa. Trzeba tylko znaleźć dentystę (stomatologa), który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. Przedstawiamy listę świadczeń gwarantowanych (refundowanych przez NFZ) z zakresu leczenia stomatologicznego obowiązujących teraz, a także informujemy o projekcie rozporządzenia, które ma wydłużyć listę tych świadczeń - najprawdopodobniej jeszcze w 2024 roku.

    Bilety na EURO 2024 dla kibiców z Polski - sprzedaż od 28 marca. Gdzie można kupić? Jakie ceny?

    W dniu 28 marca 2024 r. o godzinie 14.00 rozpocznie się sprzedaż biletów dla kibiców reprezentacji Polski na turniej finałowy piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2024. Sprzedaż potrwa do 8 kwietnia i prowadzona jest wyłącznie przez UEFA. Będzie dostępna na portalu euro2024.com.

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024 - informuje Ministerstwo Sportu i Turystyki. Wnioski samorządy przygotują we współpracy ze szkołami. Program ma na celu aktywizację społeczności wokół obiektów sportowych, które były dotychczas niedostępne.

    Rząd: Dyplom MBA z Collegium Humanum nie pozwoli zasiąść w radzie nadzorczej spółki Skarbu Państwa

    Centrum Informacyjne Rządu poinformowało 27 marca 2024 r., że w procesie opiniowania kandydatów do rad nadzorczych dyplomy MBA uzyskane w Collegium Humanum nie będą uznawane przez Radę ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

    REKLAMA

    Prof. Szukalski: Łódź i Poznań już są na etapie demograficznego zjazdu

    Prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego w rozmowie z PAP o kondycji polskich miast i ich przyszłości demograficznej. 

    Wielkanoc 2024. Ile wolnego mają uczniowie na święta? Kiedy kolejne dni wolne?

    Wolne na święta. Wielkanocna przerwa w nauce zacznie się już od czwartku 28 marca. Uczniowie do zajęć wrócą 3 kwietnia. Kiedy będą następne dni wolne? 

    REKLAMA