REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Partnerstwo publiczno-prywatne jako uzupełniający model finansowania

Wojciech Bugajski

REKLAMA

Na przestrzeni ostatnich 15 lat w Polsce zebrano szereg doświadczeń w przygotowaniu i realizacji projektów inwestycyjnych z udziałem partnerów prywatnych. W artykule pojawią się wybrane przykłady zrealizowanych z sukcesem inwestycji infrastrukturalnych w systemie partnerstwa publiczno-prywatnego.

REKLAMA

Mówiąc o pierwszej generacji PPP w Polsce należy wspomnieć o zbudowanej od podstaw autostradzie A2 na odcinku Nowy Tomyśl – Konin oraz eksploatowanej autostradzie A4 na odcinku Katowice – Kraków. W powyższych odcinkach państwo zasadniczo nie ma nic do powiedzenia w zakresie opłat pobieranych za przejazd. Państwo nie ma wpływu na poziom opłat od użytkowników, a wpływy opłat stanowią podstawę do długu zaciąganego na budowę i przebudowę tychże autostrad. Obydwa projekty nie wpływają zatem na generowanie długu publicznego.

REKLAMA

W ramach drugiej generacji PPP zbudowana została autostrada A1 na odcinku Gdańsk – Nowe Marzy oraz budowane są kolejne dwa odcinki: A1 Nowe Marzy – Toruń oraz A2 Świecko – Nowy Tomyśl. W projektach tych państwo ma wpływ na poziom opłat (ryzyko ruchu jest ryzykiem strony publicznej, czyli jeśli ruch jest mały państwo de facto ponosi stratę), a dług na budowę został zaciągnięty pod planowane wpływy z opłaty za tzw. dostępność, wypłacanej ze środków Krajowego Funduszu Drogowego (KFD) z gwarancjami Skarbu Państwa. 

Powyższe trzy odcinki obciążają sektor finansów publicznych, czyli zaliczane są do długu publicznego, który na dzień dzisiejszy wynosi w przeliczeniu na jednego mieszkańca Polski wynosi ponad 20 tys. PLN (www.dlugpubliczny.pl).

W ramach trzeciej generacji PPP chciałbym wspomnieć o ciekawej inicjatywie, która niestety nie znalazła swojego szczęśliwego finału. Ponad 2 lata temu planowane było wybudowanie autostrady A1 na odcinku Stryków – Pyrzowice oraz A2 Stryków Konotopa - niestety bez powodzenia. Tutaj nie odnieśliśmy sukcesu. W obu projektach starano się połączyć możliwość kontroli stawek opłat przez stronę publiczną z przeniesieniem większości ryzyk na stronę prywatną. Obydwa projekty nie uzyskały tzw. zamknięcia finansowego (czyli nie znalazły się banki chętne do pożyczenia pieniędzy na ich budowę).

Z tego powodu realizacja powyższych odcinków w formule PPP stała się niemożliwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czytaj także: Samorządy polubiły partnerstwo publiczno-prywatne>>

Priorytety Rządu

Skarb Państwa nadal zachowuje dwa priorytety w przygotowaniu projektów PPP:

1    wpływ strony publicznej na stawki opłat,

2    przeniesienie większości ryzyk na stronę prywatną (w celu klasyfikacji poza sektorem finansów publicznych).

REKLAMA

W chwili obecnej trudno oczekiwać, aby jakiekolwiek projekty dotyczące budowy autostrad w naszym kraju mogły być rzeczywiście zrealizowane przy zastosowaniu narzędzia PPP.  Problemem jest, w obecnej sytuacji na rynkach finansowych, brak możliwości finansowania projektów w tej formule. Finansowanie mogą znaleźć jedynie projekty w formule tzw. opłaty za dostępność z gwarancjami Skarbu Państwa, kwalifikowane przez Eurostat jako projekty budżetowe, a zatem obciążające sektor finansów publicznych.

Z informacji ministerstwa infrastruktury wynika, iż sytuacja na rynkach finansowych oraz plany projektów PPP w innych krajach UE są uważnie monitorowane przez resort infrastruktury, i w przypadku istotnej poprawy koniunktury finansowej przygotowywane będą dalsze projekty PPP, a w pierwszej kolejności projekt budowy autostrady A2 na wschód od Warszawy oraz A1 Tuszyn - Pyrzowice.

Zgodnie Programem Budowy Dróg Krajowych na lata 2011 – 2015, który w dniu 6 grudnia 2010 r. Minister Infrastruktury skierował do konsultacji społecznych oraz uzgodnień międzyresortowych, a Rada Ministrów przyjęła w dniu 25.01.2011 r., system PPP ma być uzupełnieniem źródeł finansowania tradycyjnego, czyli m.in. z budżetu państwa, KFD, czy też środków unijnych i pochodzących z międzynarodowych instytucji finansowych (EBI, Bank Światowy etc.).

W modelu PPP inwestorem będzie spółka, z którą Minister Infrastruktury zawiera umowę o budowę i eksploatację autostrady płatnej na podstawie ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Oprócz ustawy o autostradach płatnych możliwe jest także stosowanie procedur przetargowych przewidzianych w ustawach:

1    Prawo zamówień publicznych,

2    o koncesjach na roboty budowlane lub usługi,

3    o partnerstwie publiczno - prywatnym.


Rząd zakłada, iż w systemie PPP realizowane będą następujące odcinki autostrad płatnych:

1. Autostrada A1 na odcinku Nowe Marzy – Toruń (62,4 km). Budowana jest przez spółkę GTC S.A. Umowa o budowę i eksploatację autostrady płatnej została zawarta w dniu 30 września 2008 r. Oddanie do ruchu tego odcinka planowane jest na 2011 rok.

2. Autostrada A2 na odcinku Świecko – Nowy Tomyśl (105,9 km). Umowa o budowę oraz eksploatację autostrady płatnej została zawarta w dniu 29 czerwca 2009 r. Oddanie do ruchu tego odcinka planowane jest na 2012 rok.

3. Autostrada A1 na odcinku Tuszyn – Pyrzowice (138,9 km) – analiza systemu realizacji.

4. Autostrada A2 na odcinku Warszawa – granica państwa – analiza systemu realizacji.


Jak budowano autostrady przy pomocy PPP

Autostrada A1

Realizacja koncesyjnego odcinka Autostrady A1 została podzielona na dwa etapy:

Pierwsza faza - etap I - 90-kilometrowy odcinek autostrady z Rusocina do Nowych Marz koło Grudziądza.
Realizacja tego etapu inwestycji rozpoczęła się w 2005 roku. W ramach tego etapu wybudowanych zostało 6 sekcji. W grudniu 2007 roku oddano do użytku dwie pierwsze sekcje (czyli 25 kilometrów) autostrady na odcinku Rusocin–Swarożyn. Kolejne sekcje (czyli 65 kilometrów) otwarto do ruchu w październiku 2008 roku.

Druga faza - Etap II - 62-kilometrowy odcinek autostrady z Nowych Marz do Torunia
Realizację tego etapu inwestycji rozpoczęto w sierpniu 2008 roku. W ramach projektu wybudowane zostaną 4 sekcje. Termin zakończenia prac budowlanych przewidziano na grudzień 2011 roku.

Koncesjonariuszem jest spółka celowa Gdańsk Transport Company S.A.

Autostrada A2 (1)

Odcinek A2 Nowy Tomyśl - Konin

W styczniu 1993 r. została zarejestrowana Autostrada Wielkopolska S.A. jako pierwsza polska spółka celowa, powołana dla sfinansowania budowy i eksploatacji autostrady płatnej A2 na powyższym odcinku.

W 1997 r. podpisana została Umowa Koncesyjna, po czym prowadzono dalsze negocjacje  z uwagi na  konieczność ustalenia warunków finansowych tej wielkiej jak na warunki polskie, publiczno – prywatnej inwestycji. Podpisano następne 4 Aneksy do Umowy Koncesyjnej, stanowiące bazę dla uzgodnień i organizacji finansowania tj. osiągnięcia Zamknięcia Finansowego. Przedsięwzięcie zostało podzielone na fazy, etapy realizacji i odcinki finansowania.

W 1998 r. wyłączono z koncesyjnego zakresu finansowania i budowy 13,3 km odcinek Obwodnicy Poznania (sfinansowany z grantu Phare, pożyczki z Europejskiego Banku Inwestycyjnego i środków z budżetu państwa), który po wykonaniu z dniem 12 września 2003 r. AWSA przejęła do utrzymania i eksploatacji.

W wyniku żmudnych negocjacji z rządem ustalono, że AWSA wybuduje i będzie eksploatować autostradę A2 od Świecka do Konina (255 km).

Finalnie projekt podzielono na dwa etapy realizacji.

Pierwszy - obejmował budowę autostrady na odcinku Konin – Nowy Tomyśl, drugi to jest budowa odcinka Nowy Tomyśl – Świecko.

W październiku 2000 r. AWSA podpisała plan finansowy (czyli, tzw. Zamknięcie Finansowe) stanowiący integralną część Umowy Koncesyjnej (Aneks Nr 4) zawartej z rządem, określający koszty realizacji Projektu A2 na Odcinku Nowy Tomyśl – Poznań. Całkowity koszt ustalono na poziomie 875 milionów EUR z czego 73 % stanowią bezpośrednie koszty budowy i projektowania tj. 637,5 mln EUR.

Jako koncesjonariusz Autostrada Wielkopolska nie stała się właścicielem autostrady A2. Otrzymała jedynie koncesję na 40 lat, do 2037 roku.

Czytaj także: Etapy przygotowania projektu w formule partnerstwa publiczno-prywatnego>>

Autostrada A2 (2)

Odcinek A2 Świecko - Nowy Tomyśl

Koncesjonariusz: Autostrada Wielkopolska II S.A.

Na początku 2009 r. do realizacji projektu powołano spółkę celową  Autostrada Wielkopolska II SA. W dniu 30 sierpnia 2008 r. AWSA podpisała z rządem (MI) tzw. warunki komercyjne na budowę i eksploatację odcinka autostrady A2 z Nowego Tomyśla do Świecka, które zakładały pierwotnie podpisanie tzw. Zamknięcia Finansowego na marzec 2009 r. Termin ten został jednak przesunięty na koniec czerwca 2009 r.

W dniu 29 czerwca  2009 r. w późnych godzinach nocnych zostały podpisane umowy dotyczące finansowania budowy i eksploatacji Autostrady A2 na odcinku Nowy Tomyśl – Świecko. Osiągnięte zostało zatem Zamknięcie Finansowe. Umowy te umożliwiły rozpoczęcie prac budowlanych już w lipcu 2009 r. i zakończenie budowy zgodnie z harmonogramem przyjętym ze stroną rządową przed piłkarskimi Mistrzostwami Europy EURO 2012. 

Autostrada A4

Koncesjonariusz: Stalexport Autostrada Małopolska S.A.

Autostrada A 4, dawniej droga krajowa A4 budowana była (z przerwami) w latach 70, 80  i 90-tych XX wieku przez państwo ze środków budżetowych. Była to droga wysokiej jakości, łącząca dwie aglomeracje – katowicką i krakowską.
Ze względu na brak środków budżetowych w latach 90-ch państwo zaczęło szukać jakiegoś „złotego środka” na finansowanie przedsięwzięć infrastrukturalnych.

Pojawił się pomysł znalezienia finansowania dalszej modernizacji A4 w sektorze prywatnym. W roku 1995 roku Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad (dzisiejsza Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad) rozpoczęła postępowanie przetargowe związane z uruchomieniem programu płatnych autostrad w Polsce i jako pierwszy ogłosiła przetarg na budowę przez przystosowanie do odpłatności i eksploatację autostrady A-4 na odcinku Katowice - Kraków.

Zgodnie z przyjętym przez Rząd modelem, koszty modernizacji A4 finalnie wziąć na siebie jej użytkownicy, a do zarządzania inwestycją wyznaczony miał zostać podmiot prywatny, czyli Koncesjonariusz.

Za pieniądze pozyskane z kredytu udzielonego przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (w kwocie 225 mln zł) w latach 1996 – 1997 droga A4 została częściowo wyremontowana. Naprawiono konstrukcję jezdni oraz kilka będących w najgorszym stanie technicznym obiektów mostowych.

19 września 1997 roku podpisana została Umowa Koncesyjną pomiędzy Rządem a spółką Stalexport, która w sposób obszerny określa prawa i obowiązki koncesjonariusza  w zakresie realizowanego przez niego projektu.

Przyjęty przez Skarb Państwa model finansowy dla autostrady A4 Katowice – Kraków zakłada, iż w konsekwencji droga ta zostanie w pełni zmodernizowana i wyposażona  w urządzenia infrastruktury autostradowej za pieniądze pozyskane od jej użytkowników, czyli z opłat za przejazd, a państwo uzyska dodatkowo znaczące wpływy budżetowe z tego przedsięwzięcia, które oceniane są na ponad 2,6 mld złotych.

Wojciech Bugajski

samorzad.infor.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Jak długo gotować surową białą kiełbasę? A może upiec? Żurek, czy biały barszcz na Wielkanoc?

    Biała kiełbasa, to konieczny dodatek do żurku, czy białego barszczu - tradycyjnych wielkanocnych zup. Wiele osób ma wątpliwości jak długo gotować (parzyć) surową białą kiełbasę przed dodaniem do tych wielkanocnych zup. A może lepiej ją upiec? W jakiej temperaturze i jak długo? A czy wiesz jak odróżnić białą kiełbasę surową od gotowanej (parzonej)?

    Światowy Dzień Choroby Afektywnej Dwubiegunowej. Co z ogólnodostępną farmakoterapią dla najmłodszych pacjentów?

    Z chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD) mierzy się nawet około 2 proc. dzieci i młodzieży. Bezpieczna farmakoterapia to najskuteczniejszy sposób leczenia. W Polsce wciąż czekamy na refundację jedynego preparatu rekomendowanego najmłodszym pacjentom w przebiegu ChaAD.

    Choroba w święta? Sprawdź, gdzie szukać pomocy

    Co zrobić w sytuacji nagłej choroby w święta? Gdzie szukać pomocy medycznej? NFZ przypomina. 

    Refundowane leczenie dla ciężarnych kobiet chorych na SMA już od 1 kwietnia

    Bardzo dobra wiadomość dla dorosłych kobiet chorych na SMA. Od 1 kwietnia refundowane będzie leczenie nusinersenem dla kobiet chorych na rdzeniowy zanik mięśni będących w ciąży – zdecydowało Ministerstwo Zdrowia. Dzięki temu pacjentki nie będą musiały przerywać tej terapii. Jesteśmy jednym z pierwszych krajów, które będą leczyły kobiety w ciąży chore na SMA.

    REKLAMA

    W dniach 29-31 marca utrudnienia w stolicy w związku z wielkanocnymi procesjami. Gdzie?

    Już od piątku i przez cały świąteczny weekend w Warszawie, w związku z procesjami i drogami krzyżowymi ruch na drogach będzie utrudniony albo chwilowo wstrzymany.  

    Tutaj lepiej nie jechać na Wielkanoc. Zatrzęsienie turystów

    Planujesz Wielkanoc we Włoszech? Spodziewaj się tłumów. Od Wielkiej Soboty do poświątecznego wtorku turyści zarezerwowali we Włoszech ponad 7 milionów noclegów. To więcej niż w poprzednich latach. 

    Wybory samorządowe 2024. 29 marca upływa ważny termin dla niepełnosprawnych i starszych wyborców

    Piątek to ostatni dzień, w którym wyborcy z niepełnosprawnością i osoby starsze mogą złożyć wniosek o głosowanie przez pełnomocnika w wyborach samorządowych.

    Jak stosować rozporządzenie o pracach domowych? Co jest jasne? Co budzi wątpliwości? [min B. Nowacka, 1 kwietnia 2024 r.]

    Wątpliwości dotyczą trzech definicji wykorzystanych w rozporządzeniu - nauczyciela i uczniowie nie mają wskazówek jak je rozumieć i stosować.

    REKLAMA

    Rozbijanie garnka na plecach i chłostanie rózgą. Znasz te stare kaszubskie zwyczaje wielkanocne?

    Jak kiedyś obchodzono Wielkanoc na Kaszubach? Czym był tzw. Płaczëbóg? Co jadano na świąteczne śniadanie? 

    Znasz te wielkanocne zwyczaje z Górnego Śląska? Jeden z nich jest na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

    Jakie zwyczaje wielkanocne panują na Górnym Śląsku? Niektóre z nich znane są tylko w jednej miejscowości. Słyszeliście o paleniu żuru, kulaniu jaj czy bramie z wydmuszek? 

    REKLAMA