REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odszkodowania za nieruchomości wydzielone pod drogi publiczne

Agata Legat
Agata Legat

REKLAMA

REKLAMA

Niewiele jest gmin, które nie mają problemów ze stanem prawnym dróg wydzielonych na skutek podziałów nieruchomości. Nawet jeśli wcześniej, kwestię własności dróg rozstrzygały opierając się na powszechnie aprobowanej przez sądy administracyjne wykładni przepisów, to po wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Bugajny i inni przeciwko Polsce okazało się, iż stosowany dotąd algorytm postępowania nie jest wystarczający dla wydania zgodnych z prawem rozstrzygnięć.

Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami [dalej: „ugn”], działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne (gminne, powiatowe, wojewódzkie i krajowe), przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne.

REKLAMA

Przejście własności nieruchomości wydzielonej przez drogę na rzecz jednostki samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa skutkuje obowiązkiem wypłacenia jej właścicielowi odszkodowania.

 

Rozstrzygające na gruncie powołanego przepisu sądy administracyjne stały dotąd na stanowisku, że o tym czy wydzielona droga jest drogą publiczną, a w konsekwencji czy jej właścicielowi przysługuje prawo do odszkodowania decydują ustalenia planu miejscowego. Przyjmowano, że wykładnia  użytego w art. 98 ust. 1 wyrażenia „pod drogi publiczne” prowadzi do wniosku, że chodzi w nim o przyszłe inwestycje w zakresie realizacji dróg publicznych (por. np. WSA w Warszawie z dnia 18 stycznia 2006 r., LEX nr 208965).  W konsekwencji, aby uznać drogę za publiczną w rozumieniu analizowanego przepisu nie musiała ona być zaliczona do kategorii gminnych dróg publicznych w sposób przewidziany w art. 7 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. 

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo


Liczą się fakty, nie zapisy planu

 


Prezentowaną przez polskie sądy wykładnię art. 98 ust. 1 ugn preferującą formalną, opartą na ustaleniach planu miejscowego kwalifikację dróg jako wewnętrznych lub publicznych przełamał Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku wydanym w sprawie Bugajny i inni p/ko Polsce. Trybunał stwierdził, iż taka wykładnia narusza przewidziane w art. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka gwarancje prawa własności.

Trybunał wskazał, że o kwalifikacji drogi jako publicznej lub wewnętrznej przesądza sposób w jaki faktycznie jest ona wykorzystywana.

 

REKLAMA

W uzasadnieniu wyroku Trybunał stwierdził, że to nie ustalenia planu, a przeznaczenie prywatnej nieruchomości pod drogę spełniającą kryteria określone dla drogi publicznej musi skutkować przyznaniem jej dotychczasowemu właścicielowi stosownej rekompensaty. Nie można bowiem poprzez rozstrzygnięcia planistyczne kształtować sytuacji, w której organy państwa mogą się skutecznie uchylać od realizacji swoich obowiązków w zakresie budowy i zarządzania drogami, i przerzucać te zadania na obywateli.

Daną drogą należy uznać za publiczną gdy jest powszechnie dostępna i faktycznie spełnia funkcje publiczne. Przesłanki te w szczególności są spełnione gdy droga połączona jest z siecią dróg publicznych, jest otwarta dla publicznego i prywatnego transportu, a korzystanie z niej nie jest ograniczone do indywidualnie oznaczonej grupy osób. Trybunał uznał, że w takiej sytuacji prawa dotychczasowych właścicieli nieruchomości przeznaczonej pod drogę poddane są tak intensywnym ograniczeniom, że konieczna staje się odpowiednia rekompensata.

Czytaj także: Nowe zasady powierzania zadań w zakresie transportu publicznego>>


Sądy administracyjne zmieniają wykładnię

 


Od kiedy Europejski Trybunał Praw Człowieka zakwestionował prezentowaną przez polskie sądy interpretację art. 98 ust. 1 ugn, wycofały się one z dotychczasowego stanowiska, że o własności wydzielonych dróg przesądzają ustalenia planu. Wskazują obecnie, że każde pozbawienie właściciela prawa własności lub znaczne ograniczenie go w wykonywaniu tego prawa, zarówno gdy zostało dokonane na podstawie orzeczenia właściwego organu, jak i wówczas, gdy ma ono charakter jedynie faktyczny, powinno wiązać się z odpowiednią rekompensatą (por. np. Wyrok WSA w Lublinie z dnia 26 czerwca 2008 r., II S.A./Lu 326/08).

 

Zmiana dotychczasowej linii orzeczniczej powoduje, że nawet w sytuacji gdy plan nie przewiduje utworzenia drogi publicznej na wydzielonej pod drogę nieruchomości obowiązkiem organów administracji jest zbadać czy droga ta jest powszechne dostępna i spełnia funkcje publiczne. W przypadku twierdzącej odpowiedzi na to pytanie, własność nieruchomości wydzielonej pod drogę przechodzi na gminę, a jej właścicielowi przysługuje roszczenie o odszkodowanie.

Agata Legat jest prawnikiem w Kancelarii

Dr Krystian Ziemski & Partners 

Kancelaria Prawna w Poznaniu

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wybory samorządowe 2024. 29 marca upływa ważny termin dla niepełnosprawnych i starszych wyborców

    Piątek to ostatni dzień, w którym wyborcy z niepełnosprawnością i osoby starsze mogą złożyć wniosek o głosowanie przez pełnomocnika w wyborach samorządowych.

    Jak stosować rozporządzenie o pracach domowych? Co jest jasne? Co budzi wątpliwości? [min B. Nowacka, 1 kwietnia 2024 r.]

    Wątpliwości dotyczą trzech definicji wykorzystanych w rozporządzeniu - nauczyciela i uczniowie nie mają wskazówek jak je rozumieć i stosować.

    Rozbijanie garnka na plecach i chłostanie rózgą. Znasz te stare kaszubskie zwyczaje wielkanocne?

    Jak kiedyś obchodzono Wielkanoc na Kaszubach? Czym był tzw. Płaczëbóg? Co jadano na świąteczne śniadanie? 

    Znasz te wielkanocne zwyczaje z Górnego Śląska? Jeden z nich jest na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

    Jakie zwyczaje wielkanocne panują na Górnym Śląsku? Niektóre z nich znane są tylko w jednej miejscowości. Słyszeliście o paleniu żuru, kulaniu jaj czy bramie z wydmuszek? 

    REKLAMA

    Dentysta na NFZ 2024 – jakie zabiegi? Jeszcze w tym roku więcej świadczeń gwarantowanych! [projekt rozporządzenia]

    Chyba większość osób leczy w Polsce zęby prywatnie, ale trzeba wiedzieć, że można to zrobić również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli – jak to się mówi potocznie „na NFZ”. Lista takich refundowanych świadczeń stomatologicznych jest całkiem długa. Trzeba tylko znaleźć dentystę (stomatologa), który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. Przedstawiamy listę świadczeń gwarantowanych (refundowanych przez NFZ) z zakresu leczenia stomatologicznego obowiązujących teraz, a także informujemy o projekcie rozporządzenia, które ma wydłużyć listę tych świadczeń - najprawdopodobniej jeszcze w 2024 roku.

    Bilety na EURO 2024 dla kibiców z Polski - sprzedaż od 28 marca. Gdzie można kupić? Jakie ceny?

    W dniu 28 marca 2024 r. o godzinie 14.00 rozpocznie się sprzedaż biletów dla kibiców reprezentacji Polski na turniej finałowy piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2024. Sprzedaż potrwa do 8 kwietnia i prowadzona jest wyłącznie przez UEFA. Będzie dostępna na portalu euro2024.com.

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024 - informuje Ministerstwo Sportu i Turystyki. Wnioski samorządy przygotują we współpracy ze szkołami. Program ma na celu aktywizację społeczności wokół obiektów sportowych, które były dotychczas niedostępne.

    Rząd: Dyplom MBA z Collegium Humanum nie pozwoli zasiąść w radzie nadzorczej spółki Skarbu Państwa

    Centrum Informacyjne Rządu poinformowało 27 marca 2024 r., że w procesie opiniowania kandydatów do rad nadzorczych dyplomy MBA uzyskane w Collegium Humanum nie będą uznawane przez Radę ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

    REKLAMA

    Prof. Szukalski: Łódź i Poznań już są na etapie demograficznego zjazdu

    Prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego w rozmowie z PAP o kondycji polskich miast i ich przyszłości demograficznej. 

    Wielkanoc 2024. Ile wolnego mają uczniowie na święta? Kiedy kolejne dni wolne?

    Wolne na święta. Wielkanocna przerwa w nauce zacznie się już od czwartku 28 marca. Uczniowie do zajęć wrócą 3 kwietnia. Kiedy będą następne dni wolne? 

    REKLAMA