Najprawdopodobniej większość osób leczy w Polsce zęby prywatnie za własne pieniądze, ale trzeba wiedzieć, że można to zrobić również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli – jak to się mówi potocznie „na NFZ”. Lista takich refundowanych świadczeń stomatologicznych jest całkiem długa. Trzeba tylko znaleźć dentystę (stomatologa), który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. Przedstawiamy listę świadczeń gwarantowanych (refundowanych przez NFZ) z zakresu leczenia stomatologicznego obowiązujących teraz, a także informujemy o projekcie rozporządzenia, które ma wydłużyć listę tych świadczeń - najprawdopodobniej jeszcze w 2024 roku.
- Leczenie zębów za składkę zdrowotną (finansowane przez NFZ): przepisy, zakres świadczeń. Jak jest obecnie
- Będzie więcej świadczeń stomatologicznych refundowanych przez NFZ [projekt rozporządzenia]
- Kiedy zmiany wejdą w życie?
- Czy potrzebne jest skierowanie do dentysty finansowanego przez NFZ?
- Jak długo trzeba czekać na wizytę u dentysty finansowanego przez NFZ?
Leczenie zębów za składkę zdrowotną (finansowane przez NFZ): przepisy, zakres świadczeń. Jak jest obecnie
To jakie świadczenia stomatologiczne przysługują ubezpieczonym w Narodowym Funduszu Zdrowia jest określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego (tekst jednolity: Dz.U. z 2021 r., poz. 2148; ostatnia zmiana: Dz.U. z 2022 r., poz. 1912). W tym rozporządzeniu i załącznikach do niego są dokładnie określone wykazy oraz warunki realizacji świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego, które refunduje NFZ. Są to:
Świadczenia ogólnostomatologiczne - załącznik nr 1 do rozporządzenia.
Wśród tych świadczeń znajdują się m.in.:
- Badanie lekarskie stomatologiczne, które obejmuje również instruktaż higieny jamy ustnej - 1 raz w roku kalendarzowym;
- Badanie lekarskie kontrolne - 3 razy w roku kalendarzowym, a w przypadku kobiet w ciąży i w okresie połogu nie częściej niż 1 raz na kwartał;
- Znieczulenie miejscowe powierzchniowe;
- Leczenie próchnicy powierzchniowej (z użyciem kompozytowych, chemoutwardzalnych plomb - nie ma już wypełnień z toksycznego amalgamatu);
- Leczenie endodontyczne (tzw. kanałowe) zęba z wypełnieniem 1 kanału ze zgorzelą miazgi - świadczenie to u dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz kobiet w ciąży i w okresie połogu jest udzielane w całym uzębieniu. A u osób powyżej 18. roku życia jest udzielane z wyłączeniem zębów przedtrzonowych i trzonowych. Świadczenie nie obejmuje opracowania i odbudowy ubytku korony zęba.
- Leczenie endodontyczne (tzw. kanałowe) z wypełnieniem 2 kanałów - Świadczenie nie obejmuje opracowania i odbudowy ubytku korony zęba. Świadczenie jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz kobietom w ciąży i w okresie połogu.
- Leczenie endodontyczne (kanałowe) z wypełnieniem 3 kanałów - świadczenie to nie obejmuje opracowania i odbudowy ubytku korony zęba. Świadczenie to jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz kobietom w ciąży i w okresie połogu.
- Usunięcie zęba jednokorzeniowego i wielokorzeniowego (także chirurgicznie) - ale bez znieczulenia;
- Usunięcie złogów nazębnych (tzw. kamienia) z 1/2 łuku zębowego - 1 raz w roku kalendarzowym w obrębie całego uzębienia.
- Usunięcie złogów nazębnych (tzw. kamienia) ze wszystkich zębów - to świadczenie jest udzielane kobietom w ciąży i w okresie połogu, nie częściej niż 1 raz na 6 miesięcy, w obrębie całego uzębienia.
- Uzupełnienie braków zębowych za pomocą protezy częściowej włącznie z prostymi doginanymi klamrami - świadczenie to obejmuje uzupełnienie za pomocą ruchomej protezy akrylowej częściowej z zastosowaniem elementów doginanych utrzymujących lub podpierających w liczbie według wskazań indywidualnych 1 raz na 5 lat (ograniczenie nie dotyczy osób po operacyjnym usunięciu nowotworów w obrębie twarzoczaszki).
- Naprawa protezy - 1 raz na 2 lata;
- Wizyta adaptacyjna – dotyczy pierwszych wizyt małych dzieci (do ukończenia 6. roku życia).
- Zabezpieczenie profilaktyczne bruzd lakiem szczelinowym – za każdy ząb - świadczenie to dotyczy bruzd pierwszych trzonowców stałych i jest udzielane 1 raz do ukończenia 8. roku życia oraz bruzd drugich trzonowców stałych i jest udzielane 1 raz do ukończenia 14. roku życia.
- Lakierowanie zębów 1/4 łuku zębowego - świadczenie to dotyczy wszystkich zębów stałych i jest udzielane nie częściej niż 1 raz na kwartał – za każdą 1/4 łuku zębowego. Świadczenie jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia.
Co ważne, jeżeli korzystamy z usług dentysty, który ma kontrakt z NFZ i decydujemy się na opisywane tu świadczenia refundowane, to nie ma możliwości dopłacania do standardu wyższego niż oferuje NFZ. Czyli np. nie można dopłacić za znieczulenie przy wyrywaniu zęba. Zatem trzeba albo wybrać standard oferowany przez NFZ albo z niego zrezygnować przy danym świadczeniu.
Świadczenia ogólnostomatologiczne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia - załącznik nr 2 do rozporządzenia.
Wśród nich są m.in.:
- badanie lekarskie stomatologiczne z instruktażem higieny jamy ustnej - 1 raz w roku kalendarzowym;
- badania kontrolne - 3 razy w roku;
- usuwanie złogów nazębnych z 1/2 łuku zębowego - 1 raz w roku kalendarzowym w obrębie całego uzębienia;
- zabezpieczenie lakiem szczelinowym bruzd zębów szóstych (raz do ukończenia 8 roku życia);
- lakierowanie wszystkich zębów stałych;
- impregnacja zębiny zębów mlecznych;
- leczenie próchnicy zębów mlecznych i stałych;
- kosmetyczne pokrycie niedorozwoju szkliwa w zębach stałych;
- leczenie chorób przyzębia (zmian na błonie śluzowej jamy ustnej);
- leczenie ortodontyczne do ukończenia 12 roku życia;
- wypełnienia kompozytowe światłoutwardzalne w zakresie zębów siecznych i kłów w szczęce i żuchwie.
Świadczenia ogólnostomatologiczne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia udzielane w dentobusie – załącznik nr 2a do rozporządzenia.
Świadczenia ogólnostomatologiczne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia udzielane w gabinecie dentystycznym zlokalizowanym w szkole – załącznik nr 2b do rozporządzenia.
Świadczenia ogólnostomatologiczne udzielane w znieczuleniu ogólnym – załącznik nr 3 do rozporządzenia.
Świadczenia stomatologiczne dla świadczeniobiorców z grupy wysokiego ryzyka chorób zakaźnych, w tym chorych na AIDS – załącznik nr 4 do rozporządzenia.
Świadczenia chirurgii stomatologicznej i periodontologii – załącznik nr 5 do rozporządzenia.
Świadczenia ortodoncji dla dzieci i młodzieży – załącznik nr 6 do rozporządzenia.
Świadczenia protetyki stomatologicznej – załącznik nr 7 do rozporządzenia.
Świadczenia protetyki stomatologicznej dla świadczeniobiorców po chirurgicznym leczeniu nowotworów w obrębie twarzoczaszki – załącznik nr 8 do rozporządzenia.
Świadczenia stomatologicznej pomocy doraźnej – załącznik nr 9 do rozporządzenia.
Profilaktyczne świadczenia stomatologiczne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 19. roku życia – załącznik nr 10 do rozporządzenia.
Profilaktyczne świadczenia stomatologiczne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 19. roku życia udzielane w dentobusie – załącznik nr 10a do rozporządzenia.
Profilaktyczne świadczenia stomatologiczne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 19. roku życia udzielanych w gabinecie dentystycznym zlokalizowanym w szkole – załącznik nr 10b do rozporządzenia.
Świadczenia usunięcia wypełnienia amalgamatowego – załącznik nr 10c do rozporządzenia.
Wykaz materiałów stomatologicznych stosowanych przy udzielaniu świadczeń gwarantowanych określa załącznik nr 11 do rozporządzenia.
W zakresie tych świadczeń gwarantowanych lekarz dentysta, który ma podpisaną umowę z NFZ zapewnić powinien bezpłatne badania diagnostyczne, leki i wyroby medyczne oraz środki pomocnicze.
Ministerstwo Zdrowia informuje, że jeżeli pacjent zgłosi się do dentysty z bólem, powinien otrzymać pomoc tego samego dnia.
Będzie więcej świadczeń stomatologicznych refundowanych przez NFZ [projekt rozporządzenia]
Ministerstwo Zdrowia przygotowało i opublikowało 27 marca 2024 r. projekt rozporządzenia zmieniającego ww. rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego. To nowe rozporządzenie ma wydłużyć listę świadczeń gwarantowanych z zakresu diagnostyki, protetyki stomatologicznej, stomatologii dziecięcej oraz świadczeń profilaktycznych dla dzieci i młodzieży w celu:
- możliwości stosowania diagnostyki pantomograficznej u osób dorosłych w przypadku leczenia endodontycznego albo w przypadku świadczeniobiorców rozpoczynających leczenie protetyczne;
- powstrzymania niekontrolowanego zaniku kości wyrostka zębodołowego oraz zmniejszającej się retencji protezy całkowitej (szczególnie w żuchwie) udostępnia się świadczeniobiorcom posiadającym celowo pozostawione i odpowiednio zabezpieczone korzenie zębów protezę całkowitą górną/dolną o charakterze overdenture opartą na zabezpieczonych korzeniach;
- wykonania procedur stomatologicznych w znieczuleniu ogólnym, których wykonanie w sposób tradycyjny, tj. z zastosowaniem metod behawioralnych lub uspokojenia farmakologicznego (ze względu na brak współpracy) nie jest możliwe oraz u pacjentów, u których występują alergie na środki znieczulenia miejscowego;
- uzupełnienia niewystarczającej profilaktyki fluorkowej w pierwszych sześciu latach życia dziecka wprowadza się lakierowanie ¼ łuku zębowego, ze względu na znaczenie świadczeń profilaktycznych dla stanu zdrowia zębów, jak również wagę wcześnie podejmowanych interwencji w celu zapobieżenia rozwoju próchnicy;
- zaspokojenia zapotrzebowania na świadczenia profilaktyczne dzieci w 3 r.ż., biorąc pod uwagę fakt, że w trzecim roku życia kończy się wyrzynanie zębów mlecznych, których podatność na próchnicę i ryzyko pulpoptii jest bardzo wysoka ze względu na niedojrzałość, tj. niski stopień zmineralizowania szkliwa i zębiny;
- kształtowania postaw stomatologicznych – wprowadza się wizytę adaptacyjną dziecka w 3. roku życia. Wizyta jest niezbędna, jako że kształtowanie postaw jest procesem, a nie jednorazowym działaniem. Równocześnie, powyższy etap rozwoju psychospołecznego dziecka jest odpowiednim dla wprowadzenia metod behawioralnych kształtujących jego postawę stomatologiczną;
- zabezpieczenia przed rozwojem próchnicy w otaczających ubytki bruzdach poprzez uszczelnienie zdrowych bruzd materiałem typu flow. Udzielenie powyższego świadczenia poprzedza udzielenie świadczenia polegające na punktowym opracowaniu zmienionej tkanki i wypełnieniu ubytków próchnicowych na powierzchni żującej zęba;
- udostępnienia stomatologom udzielającym świadczeń z zakresu traumatologii dziecięcej świadczenia spełniających kryteria prawidłowego unieruchomienia, które powinno być pasywne i elastyczne (niesztywne), nie zakłócać okluzji, nie utrudniać wykonywania zabiegów higienicznych i leczniczych oraz nie uszkadzać dodatkowo tkanek przyzębia. Powinno stabilizować ząb/zęby w odpowiedniej pozycji i pozwalać na ich fizjologiczną ruchomość aby wspomóc gojenie przyzębia. Równocześnie, prawidłowe unieruchomienie zmniejsza także ryzyko powikłań.
Prezes Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wydał już pozytywne rekomendacje dla następujących nowych świadczeń:
- rentgenodiagnostyka – zdjęcie pantomograficzne z opisem raz na dwa lata w przypadku leczenia endodontycznego oraz raz na pięć lat w przypadku świadczeniobiorców rozpoczynających leczenie protetyczne;
- świadczenia ogólnostomatologiczne wykonywane w znieczuleniu ogólnym;
- profilaktyczne zabezpieczenie bruzd innymi materiałami PRR typu 1 (ang. Preventive Resin Restoration PRR);
- lakierowanie zębów ¼ łuku zębowego;
- proteza całkowita górna o charakterze overdenture oparta na zabezpieczonych korzeniach oraz proteza całkowita dolna o charakterze overdenture oparta na zabezpieczonych korzeniach;
- profilaktyczne świadczenie stomatologiczne dla dziecka w 3. roku życia;
- wizyta adaptacyjna dziecka w 3. i 4. roku życia;
- repozycja i unieruchomienie zwichniętego zęba lub grupy zębów oraz zdjęcie szyny nazębnej przy wymianie lub zakończeniu leczenia.
Ponadto nastąpi usunięcie z wykazu świadczeń gwarantowanych procedury o kodzie wg ICD-9-CM: 23.1615 Unieruchomienie zębów ligaturą drucianą.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Omawiane rozporządzenie przechodzi aktualnie konsultacje publiczne i ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
W projekcie nie wskazano kiedy Minister Zdrowia planuje podpisać to rozporządzenie ale należy przypuszczać, że stanie się to jeszcze w 2024 roku.
Niestety - projekt tego rozporządzenia od marca 2024 r. nie wyszedł z fazy konsultacji - tak przynajmniej wynika z danych dostępnych na stronie tego projektu w Rządowym Centrum Legislacji. Czy to oznacza zamrożenie tego projektu? Być może wskutek problemów budżetu państwa ta nowelizacja będzie wstrzymana? Zapytaliśmy o to Ministerstwo Zdrowia.
W dniu 12 września 2024 r. Biuro Komunikacji Ministerstwa Zdrowia poinformowało redakcję infor.pl, że prace nad projektem rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego (MZ 1573) są obecnie są na końcowym etapie uzgodnień międzyresortowych. Ministerstwo potwierdziło, że wydanie tego rozporządzenia planowane jest jeszcze w 2024 roku.
Czy potrzebne jest skierowanie do dentysty finansowanego przez NFZ?
Ministerstwo Zdrowia wskazuje, że na podstawie art. 57 ust. 2 pkt 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146) skierowanie nie jest wymagane do świadczeń dentysty. Bezpłatna opieka stomatologiczna przysługuje każdej osobie, która ma prawo do świadczeń zdrowotnych. Opiekę tę realizuje dentysta, który podpisał umowę z NFZ na realizację świadczeń stomatologicznych.
Jak długo trzeba czekać na wizytę u dentysty finansowanego przez NFZ?
Ministerstwo Zdrowia poinformowało też, że zgodnie z informacjami z systemu sprawozdawczo-rozliczeniowego Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia, świadczenia gwarantowane z zakresu leczenia stomatologicznego realizowane są w ramach 5 401 umów (dane na 29 sierpnia 2024 r.). Średni rzeczywisty czas oczekiwania do poradni stomatologicznej wynosi: 20 dni (przypadek stabilny), 0 dni (przypadek pilny) oraz do poradni stomatologicznej dla dzieci: 16 dni (przypadek stabilny), 0 dni (przypadek pilny).
Podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Zdrowia z 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego (tekst jednolity: Dz.U. z 2021 r., poz. 2148; ostatnia zmiana: Dz.U. z 2022 r., poz. 1912).
Źródło: Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego.