Wzrost liczby przypadków agresji wobec pracowników ochrony zdrowia skłonił Prokuratora Generalnego do wydania jednoznacznych wytycznych w sprawie prowadzenia postępowań karnych w takich sprawach. Naczelna Izba Lekarska z zadowoleniem przyjęła tę decyzję, podkreślając, że to efekt długofalowych działań środowiska lekarskiego na rzecz poprawy bezpieczeństwa.
- Wytyczne Prokuratora Generalnego ws. prowadzenia postępowań o przestępstwa popełniane na szkodę osób udzielających świadczeń zdrowotnych
- Stanowisko NIL: to efekt naszych działań i przełom w ochronie lekarzy
W odpowiedzi na rosnącą liczbę zdarzeń, charakteryzujących się agresją słowną i fizyczną na osoby udzielające świadczeń zdrowotnych, Prokurator Generalny wydał wytyczne ws. prowadzenia postępowań o przestępstwa na szkodę wobec pracowników ochrony zdrowia. W ocenie Naczelnej Izby Lekarskiej jest to wyraźny sygnał dla środowiska medycznego – państwo zamierza reagować szybko, stanowczo i skutecznie.
Wytyczne Prokuratora Generalnego ws. prowadzenia postępowań o przestępstwa popełniane na szkodę osób udzielających świadczeń zdrowotnych
Prokurator Generalny 14 lipca 2025 r. wydał "Wytyczne w sprawie prowadzenia postępowań o przestępstwa popełniane na szkodę osób udzielających świadczeń zdrowotnych, pierwszej pomocy, czynności ratunkowych, a także innych osób wykonujących obowiązki służbowe i zawodowe, które na mocy przepisów szczególnych korzystają z ochrony przewidzianej w kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych.". W wytycznych podkreślono, by zwracać szczególną uwagę na zapewnienie sprawnej reakcji prawno-karnej połączonej z nieuchronną i sprawiedliwą karą.
Przypomniano także, że jeśli ktoś atakuje lekarza, pielęgniarkę czy ratownika medycznego podczas wykonywania przez nich obowiązków zawodowych, to tak, jakby atakował funkcjonariusza publicznego. To oznacza, że przestępstwo jest poważniejsze, a kara może być surowsza. Prokuratorzy mają pamiętać o tej kwalifikacji prawnej i odpowiednio ją stosować.
Osoby, które udzielają świadczeń zdrowotnych, pierwszej pomocy, czynności ratunkowych, a także innych osób wykonujących obowiązki służbowe i zawodowe korzystając na mocy przepisów szczególnych z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych wymagają szczególnego zainteresowania ze strony Państwa. Wykonywane przez nie zadania z punktu widzenia ochrony życia ludzkiego są niepodważalne i z tego też względu ustawodawca w szeregu aktach normatywnych (...) zdecydował się na objęcie ich szczególną ochroną w sytuacji m.in. zagrożenia życia lub zdrowia - napisano we wstępie do wytycznych.
Zgodnie z wytycznymi, postępowania w sprawach o przestępstwa przeciwko pracownikom ochrony zdrowia mają być traktowane jako sprawy pilne, a śledczy mają niezwłocznie podejmować działania. Opublikowane wytyczne obejmują również sytuacje, gdy agresja wobec lekarza czy pielęgniarki ma miejsce poza placówką – np. w domu pacjenta, w przestrzeni publicznej, a nawet online – jeśli ma związek z wykonywaniem zawodu.
W wytycznych wskazano także, by unikać pochopnych decyzji o umorzeniu, a każdą sprawę trzeba dokładnie zbadać i odpowiednio udokumentować. W przypadku, gdy doszło do przestępstwa – należy postawić zarzuty i skierować sprawę do sądu. Wytyczne zobowiązują prokuratorów do współpracy z samorządami zawodowymi (np. NIL) oraz do informowania opinii publicznej o przypadkach ukarania sprawców agresji wobec medyków.
W załączniku na końcu artykułu znajdują się wytyczne ws. prowadzenia postępowań o przestępstwa popełniane na szkodę osób udzielających świadczeń zdrowotnych.
Stanowisko NIL: to efekt naszych działań i przełom w ochronie lekarzy
Naczelna Izba Lekarska, która od lat nagłaśnia problem przemocy wobec lekarzy, pozytywnie oceniła decyzję Prokuratora Generalnego. W komunikacie z 16 lipca 2025 r. zaapelowała także do wszystkich lekarzy oraz przedstawicieli zawodów medycznych, by nie pozostawiali takich incydentów bez reakcji. Każdy przypadek agresji należy zgłaszać – organy ścigania mają obecnie wyraźne narzędzia i zobowiązania do działania -podkreśliła.
To ważny sygnał ze strony państwa: bezpieczeństwo osób niosących pomoc medyczną nie może być dłużej ignorowanej. Prokuratura po konsultacji z NIL wprowadza nowe wytyczne - każdy lekarz, pielęgniarka czy ratownik musi mieć pewność, że prawo stoi po jego stronie, gdy staje się ofiarą agresji. Te wytyczne to krok w dobrą stronę – pokazują, że przemoc wobec medyków nie będzie dłużej tolerowana ani marginalizowana. Najważniejsze, aby teraz organy państwa wcieliły te przepisy w życie - będziemy się temu przyglądać - przekazał prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Łukasz Jankowski.