REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są zasady dziedziczenia majątku przez gminy

Łukasz Sobiech

REKLAMA

REKLAMA

Gmina jako spadkobierca ustawowy zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego dziedziczy jako jeden z ostatnich podmiotów. Po niej jest już tylko Skarb Państwa. Gmina jako spadkobierca ustawowy nie może odrzucić spadku, nie składa również oświadczenia o jego przyjęciu, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.

Przewidziana została sytuację, kiedy brakuje małżonka i innych krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy, a spadkodawca nie pozostawił testamentu. W takim przypadku dziedziczy gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Dopiero wtedy, gdy nie uda się ustalić ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Polsce albo gdy ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.

REKLAMA

Zasady dziedziczenia

REKLAMA

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Zanim spadek będzie dziedziczyła gmina, trzeba wziąć pod uwagę, że kodeks cywilny ustanawia trzy grupy spadkobierców ustawowych. Pierwszeństwo w dziedziczeniu mają dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Osoby te dziedziczą w częściach równych, jednak część przypadająca małżonkowi nie może być niższa niż 1/4 całości spadku. Gdyby zdarzyło się tak, że dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego dzieciom w częściach równych, a gdy te nie żyją - dalszym zstępnym (np. wnukom).

Drugi krąg spadkobierców to małżonek spadkodawcy, rodzice i rodzeństwo. Osoby te mają szansę na dziedziczenie dopiero wtedy, gdy nie ma zstępnych. Sytuacja małżonka jest w tym przypadku zdecydowanie korzystniejsza, gdyż jego udział spadkowy wynosi połowę spadku. Natomiast udział przypadający każdemu z rodziców (jeśli dziedziczą w zbiegu z rodzeństwem spadkodawcy) wynosi 1/4 część tego, co przypada łącznie dla rodziców i rodzeństwa. Jeśli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada po połowie drugiemu z rodziców i rodzeństwu spadkodawcy. Będzie tak również wtedy, gdy małżeństwo rodziców spadkodawcy zostało rozwiązane przez rozwód. Pozostała część spadku przypada w częściach równych rodzeństwu.

Jeśli otwarcia spadku nie dożyło któreś z rodzeństwa spadkodawcy, ale pozostawiło zstępnych, a więc dzieci lub wnuki, to udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego zstępnym.

Może zdarzyć się i tak, że do spadku powołani zostaną obok małżonka tylko rodzice albo tylko rodzeństwo. Wówczas dziedziczą oni w częściach równych to, co przypada łącznie dla rodziców i rodzeństwa. W tym przypadku małżonek dziedziczy również połowę spadku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W praktyce zdarzają się sytuacje, kiedy zmarły nie pozostawia ani dzieci, ani małżonka. W takim przypadku cały spadek przypada jego rodzicom, rodzeństwu i zstępnym rodzeństwa (oczywiście w odpowiednich proporcjach).

 

Gmina zamiast wujków

Trybunał Konstytucyjny 4 września 2007 r. (sygn. akt P 19/07) uznał, że przepis powołujący do spadku gminę w sytuacji, gdy otwarcia spadku dożyło rodzeństwo rodziców spadkodawcy, jest zgodny z Konstytucją RP. Kodeks cywilny przewiduje bowiem możliwość dziedziczenia przez dzieci rodzeństwa, a więc siostrzeńców i bratanków. Natomiast zasada ta nie działa w drugą stronę. W konsekwencji, mimo że przykładowo żyją wujkowie i ciotki (ewentualnie stryjowie), majątek zmarłego przechodzi i tak na gminę. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, nie ma sformułowanych ścisłych i jednoznacznych norm pozwalających na określenie kręgu, kolejności powołania do spadku i wysokości udziałów spadkobierców ustawowych. Pozostawia w tym zakresie ustawodawcy swobodę. Trybunał podkreślił jednak, że powinien on respektować przede wszystkim zakaz ukrytego wywłaszczenia. Chociaż można założyć istnienie dyrektywy zaliczenia do kręgu spadkobierców ustawowych najbliższych krewnych i małżonka spadkodawcy, to jednocześnie na poziomie konstytucyjnym nie można wyznaczyć stopnia pokrewieństwa czy powinowactwa, uzasadniającego konieczne zaliczenie do tego kręgu. Konstytucja chroni prawa nabyte w drodze dziedziczenia, nie przesądzając jednak, kto w konkretnej sytuacji prawa te nabywa.

Ostatnie zamieszkanie

Przepisy wskazują, która gmina jest właściwa do dziedziczenia po spadkodawcy, gdy brakuje małżonków innych krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy lub nie ma testamentu Zgodnie z art. 935 par. 3 dziedziczy gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. O wyborze tego kryterium zadecydowały przede wszystkim stosunki łączące mieszkańca jako członka lokalnej społeczności z daną gminę. Gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy przypada cały spadek. Dziedziczy więc ona również prawa do nieruchomości lub na nieruchomości położonej na obszarze innej gminy. Jeżeli spadkodawca miał ostatnie miejsce zamieszkania za granicą, ale nie sposób ustalić jego ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu. Gmina lub Skarb Państwa jako spadkobiercy ustawowi (inaczej niż gdy są spadkobiercami testamentowymi) nie mogą spadku odrzucić, nie składają oświadczenia o przyjęciu spadku, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. Gmina lub Skarb Państwa jako spadkobiercy ustawowi nie mogą też być wyłączeni od dziedziczenia na podstawie testamentu negatywnego. Spadkodawca, który nie chce dopuścić do dziedziczenia po nim gminy swego ostatniego miejsca zamieszkania, może przykładowo w testamencie wyznaczyć spadkobiercą (testamentowym) inną gminę lub Skarb Państwa. Warto pamiętać, że testament negatywny, wyłączający od dziedziczenia ustawowego gminę ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, nie doprowadzi do zastąpienia dziedziczenia gminy dziedziczeniem Skarbu Państwa, lecz będzie nieważny.

 

Skład spadku

REKLAMA

Spadek to ogół praw i obowiązków zmarłego, który przechodzi z chwilą śmierci na spadkobiercę. W skład spadku wchodzą prawa i obowiązki majątkowe, których podmiotem był zmarły w chwili śmierci. Do spadku wchodzą przede wszystkim własność rzeczy (albo udział we współwłasności), prawa i obowiązki wynikające z umów, których podmiotem był zmarły (na przykład roszczenie o wypłatę zaległego wynagrodzenia), roszczenie o zapłatę zaległych rat czy obowiązek umożliwienia małżonkowi i innym osobom bliskim spadkodawcy korzystania z mieszkania i urządzenia domowego przez trzy miesiące od dnia otwarcia spadku itp.

Z kolei do spadku nie należą w żadnym przypadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą (na przykład prawo do renty, alimenty, służebności osobiste), a także te prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (na przykład kwoty złożone na rachunku bankowym i objęte dyspozycją na wypadek śmierci). Do spadku nie zalicza się również praw i obowiązków wynikających ze stosunków karnoprawnych, administracyjnych czy na przykład związanych z postępowaniem podatkowym, dóbr osobistych, obowiązków majątkowych związanych ściśle z osobą zmarłego (będą to na przykład obowiązki wynikające z umowy o dzieło, której wykonanie zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zlecenie).

TESTAMENT I DZIEDZICZENIE USTAWOWE

Zasadą jest dziedziczenie na podstawie testamentu. Dopiero wtedy, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu albo gdy osoby powołane do dziedziczenia nie chcą lub nie mogą - z różnych względów - być spadkobiercami, ma miejsce dziedziczenie ustawowe.

KOLEJNOŚĆ DZIEDZICZENIA

• małżonek,

• zstępni,

• rodzice,

• rodzeństwo,

• zstępni rodzeństwa,

• gmina,

• Skarb Państwa.

ŁUKASZ SOBIECH

lukasz.sobiech@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z zm.).

• Ustawa z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 ze zm.).

• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 września 2007 r. (sygn. akt P 19/07).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dentysta na NFZ 2024 – jakie świadczenia. Jeszcze w tym roku więcej świadczeń gwarantowanych! [projekt rozporządzenia]

    Mimo, że wiele osób leczy zęby prywatnie, to trzeba wiedzieć, że można to zrobić również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli – jak to się mówi potocznie „na NFZ”. Lista takich refundowanych świadczeń stomatologicznych jest całkiem długa. Trzeba tylko znaleźć dentystę (stomatologa), który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. Przedstawiamy listę świadczeń gwarantowanych (refundowanych przez NFZ) z zakresu leczenia stomatologicznego obowiązujących teraz, a także informujemy o projekcie rozporządzenia, które ma wydłużyć listę tych świadczeń.

    Bilety na EURO 2024 dla kibiców z Polski - sprzedaż od 28 marca. Gdzie można kupić? Jakie ceny?

    W dniu 28 marca 2024 r. o godzinie 14.00 rozpocznie się sprzedaż biletów dla kibiców reprezentacji Polski na turniej finałowy piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2024. Sprzedaż potrwa do 8 kwietnia i prowadzona jest wyłącznie przez UEFA. Będzie dostępna na portalu euro2024.com.

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024 - informuje Ministerstwo Sportu i Turystyki. Wnioski samorządy przygotują we współpracy ze szkołami. Program ma na celu aktywizację społeczności wokół obiektów sportowych, które były dotychczas niedostępne.

    Rząd: Dyplom MBA z Collegium Humanum nie pozwoli zasiąść w radzie nadzorczej spółki Skarbu Państwa

    Centrum Informacyjne Rządu poinformowało 27 marca 2024 r., że w procesie opiniowania kandydatów do rad nadzorczych dyplomy MBA uzyskane w Collegium Humanum nie będą uznawane przez Radę ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

    REKLAMA

    Prof. Szukalski: Łódź i Poznań już są na etapie demograficznego zjazdu

    Prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego w rozmowie z PAP o kondycji polskich miast i ich przyszłości demograficznej. 

    Wielkanoc 2024. Ile wolnego mają uczniowie na święta? Kiedy kolejne dni wolne?

    Wolne na święta. Wielkanocna przerwa w nauce zacznie się już od czwartku 28 marca. Uczniowie do zajęć wrócą 3 kwietnia. Kiedy będą następne dni wolne? 

    MEN: Powstał zespół ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad powołaniem ogólnopolskiego rzecznika praw ucznia

    W Ministerstwie Edukacji Narodowej powołano zespół ekspercki ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad zmianami ustawowymi dotyczącymi praw ucznia, a także powołania rzecznika praw ucznia.

    Kiedy wyniki wyborów samorządowych? Szefowa KBW o możliwym terminie

    Szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak ocenia, że zbiorcze wyniki głosowania w wyborach samorządowych mogłyby być ogłoszone w środę 10 kwietnia. 

    REKLAMA

    W Wielki Piątek 29 marca 2024 r. część urzędów będzie nieczynna

    W piątek nie w każdym urzędzie załatwimy sprawę. Warto zatem wcześniej sprawdzić jak w tym dniu będą pracowały poszczególne instytucje.

    Karta Rodziny Wojskowej 2024

    Karta Rodziny Wojskowej 2024 - dla kogo i jakie ulgi będzie obejmowała? Kiedy można spodziewać się projektu ustawy zapowiadanej przez Ministra Obrony Narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza?

    REKLAMA