REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Likwidacja zakładów i gospodarstw pomocniczych

Łukasz Zalewski
Łukasz Zalewski

REKLAMA

Przygotowywana reforma finansów publicznych zakłada włączenie do systemu nadzoru budżetowego zadań realizowanych przez ponad 3 tys. zakładów budżetowych i prawie 1 tys. gospodarstw pomocniczych.

Według ostatnich zapowiedzi przedstawicieli rządu i Ministerstwa Finansów w czerwcu ma zostać przedstawiony projekt nowej ustawy o finansach publicznych. Wraz z reformą finansów publicznych powraca postulat likwidacji zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych. Postulat ten zgłaszały już poprzednie rządy, ale dotychczas nie udało się przeprowadzić tej reorganizacji sektora finansów publicznych.

REKLAMA

REKLAMA

Zakłady budżetowe oraz gospodarstwa pomocnicze zaliczają się do gospodarki pozabudżetowej, a zatem nie są objęte takim nadzorem jak np. jednostki budżetowe. W praktyce oznacza to, że poza budżetem tylko w zakładach i gospodarstwach znajduje się ponad 11 mld zł. Z tej kwoty lwia część ulokowana jest w samorządowych zakładach budżetowych (8,2 mld zł).

Trzeba sobie jednak zdawać sprawę z tego, że zadania realizowane przez zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze nie znikną wraz z ich likwidacją. Znakomita większość zadań będzie wykonywana albo przez jednostki budżetowe, albo przez spółki prawa handlowego utworzone przez jednostki.

W założeniach nowej ustawy o finansach publicznych znalazł się także postulat oddania niektórych zadań realizowanych obecnie przez zakłady i gospodarstwa na zewnątrz, czyli do sektora prywatnego. Projekt przygotowany przez poprzedni rząd ma być podstawą do projektu nowej ustawy, który w czerwcu ma przedstawić rząd Donalda Tuska.

Zadania zakładów

Zakłady budżetowe oraz gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych działają zarówno w sektorze państwowym, jak i samorządowym. Mimo podobnej konstrukcji prawnej realizują nieco inne zadania.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Zarówno w formie zakładów budżetowych, jak i gospodarstw pomocniczych realizowane są głównie zadania związane z obsługą instytucji i urzędów państwowych i samorządowych. Gospodarstwa pomocnicze realizują zadania na rzecz macierzystych jednostek budżetowych.

W formie zakładów budżetowych działają przykładowo zarządy cmentarzy komunalnych, budynków komunalnych, izby wytrzeźwień, przedszkola, żłobki czy ośrodki sportu i rekreacji. A zatem jest to działalność bardzo bliska działalności gospodarczej, stąd postulat przekształcenia takich zakładów w spółki prawa handlowego zależne od jednostek budżetowych.

Gospodarstwa pomocnicze z kolei prowadzą działalność usługową, taką jak np. zarządzanie bazami danych, prowadzenie działalności geodezyjnej i kartograficznej, szkoleniowej, organizowanie warsztatów szkolnych. Działają także gospodarstwa pomocnicze przy aresztach. Państwowe gospodarstwa pomocnicze zajmują się głównie obsługą ministerstw i urzędów centralnych. Największe gospodarstwo pomocnicze w Polsce, czyli Centrum Obsługi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, prowadzi działalność bardzo szeroką, włącznie z naprawą samochodów rządowych i kwiaciarnią. Przychód Centrum w 2006 roku wyniósł ponad 160 mln zł.

W miastach likwidowane

Zakres działania zakładów budżetowych w miastach, zwłaszcza dużych, jak np. Wrocław, jest od lat ograniczany. Z informacji podanej na stronie internetowej Wrocławia wynika, że w mieście funkcjonują jedynie dwa zakłady budżetowe. W innych miastach jednak w dalszym ciągu wiele zadań publicznych realizowanych jest za pomocą zakładów i gospodarstw. Przykładowo w 2005 roku w Krakowie funkcjonowało 138 zakładów, w tym 113 przedszkoli i 22 żłobki oraz 8 gospodarstw pomocniczych. W 2007 roku działały z kolei 33 żłobki samorządowe i 93 przedszkola. W Warszawie funkcjonują w tych formach organizacyjnych m.in. oświatowe jednostki organizacyjne, ośrodki sportu i rekreacji, żłobki oraz zarządcy zasobem lokalowym. Coraz więcej zadań realizują jednak jednostki budżetowe i spółki zależne od miasta. Zajmują się one np. oczyszczaniem miasta oraz zarządzają mieniem. Wydaje się zatem, że zadania zakładów i gospodarstw w dużej części mogłyby być realizowane w formach organizacyjnych, które podlegają kontroli budżetowej.

 

W co można przekształcić

Likwidacja zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych nie oznacza również, że znikną zadania realizowane przez te jednostki. W dalszym ciągu bowiem będzie potrzeba np. obsługi kancelarii prezydenta i premiera, a w samorządach zarządzania gospodarką komunalną. Oznacza to, że zadania zakładów i gospodarstw przejmą inne jednostki. Ewentualnie część zadań będą realizowały podmioty z sektora prywatnego. Obecne przepisy pozwalają jednak przekształcić zakłady budżetowe i gospodarstwa albo w jednostki budżetowe albo w spółki prawa handlowego. W przypadku gospodarstw pomocniczych bardziej naturalne wydaje się przejęcie zadań przez jednostki macierzyste gospodarstw. Z kolei zadania zakładów budżetowych zajmujących się np. oczyszczaniem miasta mogłyby przejąć spółki zależne od jednostek samorządowych. W projekcie znalazło się jednak trzecie rozwiązanie. Projekt zakładał bowiem powołanie agencji wykonawczych. W formie agencji realizowane są zadania w niektórych państwach Unii Europejskiej. Problem w tym, że jest to forma bardzo zbliżona do zakładu budżetowego i gospodarstwa pomocniczego, a zatem pojawia się pytanie o celowość wprowadzenia takiej nowej formy jednostki. Resort finansów zakładał, że agencje wykonawcze będą funkcjonowały jedynie w sektorze rządowym. W tę formę mogłoby zostać przekształcone przykładowo największe gospodarstwo pomocnicze w Polsce funkcjonujące przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Zakres działań tego gospodarstwa jest bardzo szeroki i - jak podkreślają eksperci od finansów publicznych - daleko wykracza poza to, czego można się spodziewać po jego nazwie.

Z likwidacją omawianych jednostek wiąże się również problem zatrudnienia w tych jednostkach. Wydaje się, że nie wszyscy obecni pracownicy znajdą zatrudnienie w nowych jednostkach. A zatem decyzja o likwidacji jednostki powinna uwzględniać prawa pracowników.

ILE JEST ZAKŁADÓW BUDŻETOWYCH I GOSPODARSTW POMOCNICZYCH

Zakłady budżetowe:

• 62 państwowe

• 2906 samorządowych

Gospodarstwa pomocnicze:

• 349 gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych

• 616 gospodarstw pomocniczych samorządowych jednostek budżetowych.

We wszystkich powyższych jednostkach w 2006 roku zatrudnionych było ponad 90 tys. pracowników.

Dane: za uzasadnieniem do projektu nowej ustawy o finansach publicznych oraz ustawy wprowadzającej, które przedstawiło Ministerstwo Finansów w lipcu 2007 r.

ŁUKASZ ZALEWSKI

lukasz.zalewski@infor.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Bon energetyczny to jednorazowe świadczenie. Rząd nie da każdego miesiąca wsparcia osobom nie mającym pieniędzy na prąd?

    Znamy pierwsze szczegóły dofinansowania od rządu dla osób, które będą miały kłopoty po podwyżce cen prądu. Nosi nazwę "bon energetyczny". Niestety to jednorazowe świadczenie, a nie stała pomoc dla osób ubogich.

    Bilety na EURO 2024 dla kibiców z Polski - sprzedaż od 28 marca. Gdzie można kupić? Jakie ceny?

    W dniu 28 marca 2024 r. o godzinie 14.00 rozpocznie się sprzedaż biletów dla kibiców reprezentacji Polski na turniej finałowy piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2024. Sprzedaż potrwa do 8 kwietnia i prowadzona jest wyłącznie przez UEFA. Będzie dostępna na portalu euro2024.com.

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024 - informuje Ministerstwo Sportu i Turystyki. Wnioski samorządy przygotują we współpracy ze szkołami. Program ma na celu aktywizację społeczności wokół obiektów sportowych, które były dotychczas niedostępne.

    Rząd: Dyplom MBA z Collegium Humanum nie pozwoli zasiąść w radzie nadzorczej spółki Skarbu Państwa

    Centrum Informacyjne Rządu poinformowało 27 marca 2024 r., że w procesie opiniowania kandydatów do rad nadzorczych dyplomy MBA uzyskane w Collegium Humanum nie będą uznawane przez Radę ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

    REKLAMA

    Prof. Szukalski: Łódź i Poznań już są na etapie demograficznego zjazdu

    Prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego w rozmowie z PAP o kondycji polskich miast i ich przyszłości demograficznej. 

    Wielkanoc 2024. Ile wolnego mają uczniowie na święta? Kiedy kolejne dni wolne?

    Wolne na święta. Wielkanocna przerwa w nauce zacznie się już od czwartku 28 marca. Uczniowie do zajęć wrócą 3 kwietnia. Kiedy będą następne dni wolne? 

    MEN: Powstał zespół ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad powołaniem ogólnopolskiego rzecznika praw ucznia

    W Ministerstwie Edukacji Narodowej powołano zespół ekspercki ds. praw i obowiązków ucznia. Zespół będzie pracował nad zmianami ustawowymi dotyczącymi praw ucznia, a także powołania rzecznika praw ucznia.

    Kiedy wyniki wyborów samorządowych? Szefowa KBW o możliwym terminie

    Szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak ocenia, że zbiorcze wyniki głosowania w wyborach samorządowych mogłyby być ogłoszone w środę 10 kwietnia. 

    REKLAMA

    W Wielki Piątek 29 marca 2024 r. część urzędów będzie nieczynna

    W piątek nie w każdym urzędzie załatwimy sprawę. Warto zatem wcześniej sprawdzić jak w tym dniu będą pracowały poszczególne instytucje.

    Karta Rodziny Wojskowej 2024

    Karta Rodziny Wojskowej 2024 - dla kogo i jakie ulgi będzie obejmowała? Kiedy można spodziewać się projektu ustawy zapowiadanej przez Ministra Obrony Narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza?

    REKLAMA