Plan zagospodarowania przestrzennego, Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

Miejscowe plany zagospodarowania terenu w większości przypadków nie są doskonałe. Znane są przypadki, w których akty te zawierają rażące błędy, które w efekcie utrudniają załatwienie formalności niezbędnych do rozpoczęcia budowy. Bywa, że pozostają nawet w sprzeczności z rozporządzeniami i ustawami. Same samorządy przyznają, że planowanie przestrzenne jest fatalne. Brakuje pieniędzy, a co za tym idzie - ograniczone są możliwości pozyskania wysokiej klasy fachowców. Problem w dużej mierze można rozwiązać, wdrażając specjalistyczne narzędzie cyfrowe. Z pomocą wychodzi resort rozwoju.

Środowisko prawnicze w Polsce zwraca uwagę na błędy w miejscowych planach, które prowadzą do wielu zawiłości formalnych. Samorządy rozwiązują ten problem, wdrażając szereg narzędzi cyfrowych we współpracy z branżowymi specjalistami. Z pomocą przyszło także Ministerstwo Rozwoju

Ułatwiony dostęp do danych planistycznych przy pomocy internetu (cyfryzacja dokumentów planistycznych), przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego oraz upowszechnienie zbiorów danych przestrzennych dotyczących dokumentów planistycznych. Takie mają być efekty uchwalonej 13 lutego 2020 r. ustawy o zmianie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz niektórych innych ustaw (w tym m.in. Prawa budowlanego). Większość przepisów tej ustawy ma wejść w życie 3 miesiące od daty publikacji w Dzienniku Ustaw.

Wśród prawników i praktyków nie kończą się dyskusje na temat charakteru prawnego uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub inwestycji towarzyszącej [dalej: uchwała lokalizacyjna] wydawanej na podstawie ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (Dz. U. z 2018r., poz. 1496) zwanej dalej także „specustawą mieszkaniową”.

W przypadku uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego może dochodzić do konfliktów interesów indywidualnych z interesem publicznym. NSA jednak stoi na stanowisko, iż organ planistyczny dokonując zmiany mpzp musi mieć na uwadze także indywidualny interes właścicieli nieruchomości objętych planem.

Samorządy powinny jak najszybciej dokonać przeglądu obowiązujących na ich obszarze miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Te mogą bowiem zawierać błędy, które mogą skutkować ich uchyleniem, nawet po latach od dnia ich wydania i wejścia w życie. Takimi błędami są m.in. definicje pojęć, które zostały szczegółowo wyjaśnione przez ustawodawcę.

Trwają prace nad nowym Kodeksem urbanistyczno-budowlanym, który zakłada zlikwidowanie prawnych i proceduralnych barier realizacji inwestycji. Kodeks zastąpi kilka obowiązujących obecnie ustaw: o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Prawo budowlane, specustawy branżowe, a także część ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Miejsca przeznaczone na parkowanie pojazdów zaopatrzonych w kartę parkingową od 1 lipca 2014 r. będą obowiązkowo określone w planie zagospodarowania przestrzennego. Zmiany wynikają z nowelizacji ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw.

Znowelizowana ustawa Prawo wodne wprowadza szereg nowych i zmienionych definicji. Dodano dwa nowe rozdziały regulujące problem ochrony przed powodzią oraz przed suszą, a także uzupełniono przepisy dotyczące przygotowania wstępnej oceny ryzyka powodziowego, map zagrożenia powodziowego oraz planów zarządzania ryzykiem powodziowym. Kosztami zmian w planach zagospodarowania przestrzennego obarczone zostały gminy i województwa.

Jedną z przesłanek ubiegania się o ustalenie warunków zabudowy, którą najtrudniej jest w praktyce spełnić jest wymóg dobrego sąsiedztwa. Nie można zgodnie z tą zasadą zrealizować inwestycji, która kolidowałaby z zabudową istniejącą w sąsiedztwie ani też inwestycji, w sąsiedztwie której brakowałoby jakiejkolwiek zabudowy.

Chociaż zgodnie z założeniami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym plan miejscowy powinien być podstawowym instrumentem kształtowania przestrzeni w gminie, przeważająca większość inwestycji, z uwagi na brak planów, lokalizowana jest w oparciu o decyzje o warunkach zabudowy lub decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Optymalne, efektywne wykorzystanie przestrzeni, starannie dopracowane projekty i jasno określone granice terenów wydzielonych na wykorzystanie ich gospodarczo i społecznie. To główne cele, które stawiają sobie autorzy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (MPZP).

Mimo powszechnej opinii, że plany miejscowe są pożądane, wiele gmin uważa ich sporządzanie za niepotrzebny wydatek, często zastępując je decyzjami o warunkach zabudowy. Dlaczego władze nie dostrzegają długofalowych korzyści, jakie niesie perspektywiczne planowanie?