Czy można odmówić pracownikom udziału w szkoleniu ze względu na długość stażu pracy

inforCMS

Jeżeli pracodawca odmówi pracownikowi udziału w szkoleniu ze względu na staż pracy i rodzaj umowy o pracę, na podstawie której pracownik wykonuje pracę, to takie postępowanie należy ocenić jako dyskryminujące.

Pracodawca ma obowiązek równego traktowania pracowników i nie może ich dyskryminować w zatrudnieniu. Przez dyskryminację należy rozumieć nierówne traktowanie pracowników w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności ze względu na: płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy (art. 18^3a § 1 Kodeksu pracy).

Za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu uważa się także (art. 18^3b Kodeksu pracy) różnicowanie przez pracodawcę sytuacji pracownika z jednej lub kilku ww. przyczyn. Skutkiem takiego naruszenia są w szczególności:

• odmowa nawiązania lub rozwiązanie stosunku pracy,

• niekorzystne ukształtowanie wynagrodzenia za pracę lub innych warunków zatrudnienia albo pominięcie przy awansowaniu lub przyznawaniu innych świadczeń związanych z pracą,

• pominięcie przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe

– chyba że pracodawca udowodni, że kierował się obiektywnymi powodami.

WAŻNE!

Nierówne traktowanie i dyskryminacja to zróżnicowanie sytuacji pracowników bez obiektywnego i racjonalnego uzasadnienia.

Natomiast naruszeniem zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie są działania polegające na:

Autopromocja

Prawa i obowiązki dyrektora szkoły. Kompetencje. Zadania. Odwołanie

Sprawdź

• niezatrudnianiu pracownika z jednej lub kilku przyczyn będących przyczynami dyskryminacji, jeżeli jest to uzasadnione ze względu na rodzaj pracy, warunki jej wykonywania lub wymagania zawodowe stawiane pracownikom, np. zatrudnienie kobiety na stanowisku związanym z dźwiganiem towarów przekraczających normy dozwolone dla kobiet,

• wypowiedzeniu pracownikowi warunków zatrudnienia w zakresie wymiaru czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami niedotyczącymi pracowników, np. ograniczenie produkcji,

• stosowaniu środków, które różnicują sytuację prawną pracownika ze względu na ochronę rodzicielstwa, wiek lub niepełnosprawność pracownika, np. dodatkowe przerwy na karmienie dzieci,

• ustalaniu z uwzględnieniem kryterium stażu pracy:

– warunków zatrudniania i zwalniania pracowników (np. dłuższe okresy wypowiedzenia),

– zasad wynagradzania (np. dodatek za staż pracy),

– zasad awansowania (np. pierwszeństwo przy awansowaniu mają pracownicy o większym stażu pracy, a zatem i większym doświadczeniu), oraz

– dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych (np. pierwszeństwo mają pracownicy o większym stażu pracy).

Oznacza to, że pracodawca może ustalić kolejność szkolenia pracowników według stażu pracy w taki sposób, że pracownicy o najdłuższym stażu pracy będą szkoleni w pierwszej kolejności. Nie może natomiast całkowicie pominąć pracownika jedynie ze względu na jego staż pracy lub rodzaj umowy, na podstawie której jest zatrudniony.

PRZYKŁAD

Pracodawca organizuje cykl kursów, w których weźmie udział cała załoga. Jednak pierwszeństwo będą mieli pracownicy najstarsi stażem, natomiast najmłodsi zostaną przeszkoleni na końcu. Takie postępowanie nie naruszy zasady równego traktowania pracowników. Naruszeniem będzie bowiem jedynie całkowita odmowa uczestniczenia w szkoleniu ze względu na staż pracy, a nie ustalenie w dalszej kolejności do przeszkolenia, za pracownikami o większym stażu.

A zatem, jeżeli pracodawca odmawia pracownikowi udziału w szkoleniu (pomija go) jedynie dlatego, że jest zatrudniony na podstawie umowy terminowej czy posiada krótszy niż rok staż pracy, wówczas jego zachowanie powinno zostać zakwalifikowane jako przejaw dyskryminacji.

PRZYKŁAD

Właściciel firmy usługowej organizuje dla pracowników szkolenie z metod rozmowy z klientami. W szkoleniu mają wziąć udział wszyscy pracownicy, którzy są zatrudnieni na podstawie umów bezterminowych. Pozostali pracownicy, zatrudnieni na podstawie umów terminowych, nie mogą brać w nim udziału. Pracodawca uznał bowiem, że warto „inwestować” jedynie w długoletnich pracowników, a inwestycja w nowych pracowników jest nieopłacalna, ponieważ nie ma gwarancji, czy po szkoleniu nadal będą pracowali w firmie. Takie postępowanie pracodawcy jest dyskryminujące.

Jeśli natomiast odmowa jest racjonalnie i obiektywnie uzasadniona, wówczas pracodawcy nie można zarzuć dyskryminacji.

PRZYKŁAD

Pracodawca organizuje kurs języka angielskiego dla pracowników działu handlowego. Po rozmowach z pracownikami kierownik działu zaproponował pracodawcy szkolenie na poziomie zaawansowanym, ponieważ okazało się, że niemal wszyscy pracownicy biegle władają tym językiem. Kierownik odmówił udziału w tym szkoleniu jednemu z pracowników zatrudnionemu w tym dziale od pół roku, ponieważ ten nigdy nie uczył się języka angielskiego i nie zdążyłby opanować materiału w stopniu pozwalającym na uczestniczenie w organizowanym kursie. Pracodawca planuje jednak zorganizowanie dodatkowego kursu języka angielskiego dla początkujących i w tym kursie będą mogli uczestniczyć wszyscy chętni pracownicy. W takim przypadku nie można zarzucić pracodawcy dyskryminacji, ponieważ odmowa udziału w szkoleniu nie wynikała z krótkiego stażu pracy pracownika, lecz była uzasadniona brakiem znajomości tego języka.

• art. 11², art. 11³, art. 18^3a § 1, art. 18^3b § 1 i § 2 Kodeksu pracy.

Maria Staniszewska

specjalista w zakresie prawa pracy