Zgodnie z art. 16a ustawy z 14 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych członek samorządowego kolegium odwoławczego podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej w związku z postępowaniem uchybiającym jego obowiązkom lub godności zawodowej. Karami dyscyplinarnymi, jakie mogą być nałożone na członka, są: upomnienie, nagana, nagana z ostrzeżeniem, a nawet wykluczenie ze składu kolegium. W sprawach przeciwko członkowi kolegium orzekają: w pierwszej instancji - komisja dyscyplinarna kolegium, a drugiej instancji - komisja dyscyplinarna przy Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych. Postępowanie dyscyplinarne wszczyna komisja dyscyplinarna pierwszej instancji na wniosek prezesa kolegium. Komisja dyscyplinarna wydaje orzeczenie po przeprowadzeniu rozprawy oraz po wysłuchaniu uczestników postępowania. Obwiniony członek etatowy ma prawo do korzystania z pomocy wybranego przez siebie obrońcy. W przypadku obwinionych członków pozaetatowych kolegium, jeżeli nie wybiorą sobie obrońców, przewodniczący składu orzekającego wyznacza obrońcę z urzędu spośród członków etatowych kolegium. Od orzeczenia komisji dyscyplinarnej kolegium każdej ze stron przysługuje odwołanie do wyższej instancji, tj. do komisji dyscyplinarnej przy Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych w ciągu 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Na uwagę zasługuje fakt, że postępowanie dyscyplinarne nie może być wszczęte po upływie czterech miesięcy od dnia powzięcia przez właściwy organ wiadomości o popełnieniu czynu uzasadniającego nałożenie kary i po upływie trzech lat od dnia popełnienia tego czynu. Natomiast jeżeli czyn stanowi przestępstwo, okres ten nie może być krótszy od okresu przedawnienia ścigania tego przestępstwa. Postępowanie dyscyplinarne wobec członków samorządowego kolegium odwoławczego rozpoznają właściwe komisje dyscyplinarne pierwszej i drugiej instancji. Postępowanie dyscyplinarne wszczynane jest na wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.
Rozprawa przed komisją dyscyplinarną jest jawna dla członków kolegium. Wyłączenie jawności rozprawy lub jej części może nastąpić na wniosek stron lub ze względu na ochronę tajemnicy państwowej lub służbowej. Wyłączenie jawności zarządza przewodniczący komisji dyscyplinarnej. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego i przesłuchaniu stron i świadków oraz po analizie materiału dowodowego zebranego w sprawie komisja dyscyplinarna wydaje orzeczenie albo o uniewinnieniu, albo o ukaraniu, albo o umorzeniu postępowania. Odpis orzeczenia wraz z uzasadnieniem doręcza się stronom z urzędu. Strona może zaskarżyć w odwołaniu całe orzeczenie lub jego część. Przed upływem terminu do wniesienia odwołania orzeczenie nie podlega wykonaniu, a wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie orzeczenia. Komisja dyscyplinarna pierwszej instancji niezwłocznie przekazuje odwołanie wraz z aktami sprawy komisji dyscyplinarnej drugiej instancji. Jeżeli odwołanie odpowiada wymogom formalnym, przewodniczący komisji dyscyplinarnej drugiej instancji zarządza doręczenie odpisu odwołania stronie przeciwnej i wydaje zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy. Komisja dyscyplinarna drugiej instancji, po przeprowadzeniu rozprawy, wydaje orzeczenie, w którym: albo utrzymuje w mocy zaskarżone orzeczenie, albo uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i w tym zakresie wydaje orzeczenie co do istoty sprawy, albo uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania przez komisję dyscyplinarną pierwszej instancji, albo uchyla zaskarżone orzeczenie i umarza postępowanie w sprawie. Prawomocne orzeczenie o ukaraniu podlega niezwłocznie wykonaniu.
ANNA WALCZAK
radca prawny
Kancelaria Prawnicza Dziedzic & Kielmans
PODSTAWA PRAWNA
• Rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 16 lutego 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania wyjaśniającego i postępowania dyscyplinarnego wobec członków samorządowego kolegium odwoławczego oraz wykonywania kar dyscyplinarnych i ich zatarciu (Dz.U. nr 14, poz. 125).