Obowiązująca od początku 2009 r. ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: nowa u.p.s.) nie przewiduje mianowania jako podstawy nawiązania stosunku pracy.
1 stycznia 2012 r. stosunki pracy pracowników samorządowych mianowanych przekształciły się w stosunki pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 54 ust. 1 nowej u.p.s.). W konsekwencji przestały obowiązywać wobec nich szczególne regulacje. Od początku 2012 r. pracownikom samorządowym zatrudnionym wcześniej na podstawie mianowania przysługują takie uprawnienia, jak innym zatrudnionym na umowę o pracę na czas nieokreślony.
Zwolnienie z okresem wypowiedzenia
Rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem (z zachowaniem okresu wypowiedzenia) z pracownikiem samorządowym mianowanym mogło nastąpić w przypadku:
● likwidacji lub reorganizacji jednostki, w której pracował, jeżeli nie było możliwe przeniesienie go na inne stanowisko,
● niezawinionej utraty uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku,
● stwierdzenia przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych trwałej niezdolności do pracy na zajmowanym stanowisku, jeżeli nie było możliwe przeniesienie go na inne stanowisko,
● osiągnięcia wieku 65 lat, jeżeli okres zatrudnienia umożliwiał uzyskanie prawa do emerytury,
● nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy
● utraty nieposzlakowanej opinii
– art. 55 ust. 1 nowej u.p.s.
Katalog przyczyn umożliwiających rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy był więc określony wyczerpująco.
Przy rozwiązaniu za wypowiedzeniem umowy o pracę nie ma tego typu katalogu. Jednakże w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie (art. 30 § 4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy; dalej: k.p.). Przyjmuje się, że przyczyna ta ma być konkretna, jasna, zgodna z prawdą, ale nie musi być znacznej wagi. Według Sądu Najwyższego (SN) przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę jest np.:
● odmowa akceptacji nowego (zmienionego) zakresu czynności, ustalonego zgodnie z umową o pracę, niezmieniającego istotnych warunków pracy i/lub płacy (wyrok z 12 lutego 2010 r., sygn. akt II PK 215/09),
● sporządzenie i podpisanie pisma w imieniu pracodawcy bez upoważnienia (wyrok z 3 sierpnia 2007 r., sygn. akt I PK 79/07).
Zwolnienie natychmiastowe
Z pracownikiem samorządowym mianowanym dopuszczalne było rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia (bez zachowania okresu wypowiedzenia) w przypadku usprawiedliwionej nieobecności w pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż rok. Z pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę można już rozwiązać umowę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż:
● trzy miesiące – gdy był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż sześć miesięcy,
● łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku (tj. maksimum 182 dni, w przypadku gruźlicy lub w trakcie ciąży – 270 dni) oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące – gdy był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej sześć miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową
– art. 53 § 1 pkt 1 k.p.
W razie usprawiedliwionej nieobecności w pracy z innych przyczyn, pracodawca nadal może rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia, jeżeli trwa ona dłużej niż miesiąc. Bez zmian pozostał też katalog przyczyn umożliwiających rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika (tzw. zwolnienie dyscyplinarne).
Więcej w Gazecie Samorządu i Administracji: Koniec mianowania w samorządach >>