Od sierpnia tego roku Ministerstwo Finansów zobowiązało audytorów wewnętrznych jednostek podsektora rządowego do sporządzania i składania raportów miesięcznych w terminie pięciu dni po zakończeniu miesiąca sprawozdawczego. Raporty należy przesyłać mailowo na adres kfiaw.dokumenty@mofnet.gov.pl, umieszczając w temacie wiadomości nazwę jednostki. Na stronie internetowej resortu finansów (www.mf.gov.pl) dostępny jest formularz sprawozdania. Audytorzy wewnętrzni powinni wypełnić żółte pola, w których zdefiniowano rozwijalne listy wyboru oraz podpowiedzi odnośnie sposobu wypełniania.
Informacje o zadaniach
Informacje dotyczą przeprowadzonych w danym miesiącu zadań audytowych i obejmują: temat zadania audytowego, charakter zadania (doradcze, zapewniające), obszar działalności, w którym przeprowadzono zadanie audytowe, efekty przeprowadzenia zadania audytowego, wykryte znaczne nieprawidłowości w jednostce skutkujące wszczęciem postępowania w zakresie dyscypliny finansów publicznych oraz karnego, karnego skarbowego.
Jeżeli audytor stwierdzi nieprawidłowości i można je określić w kategoriach straty finansowej, powinien podać oszacowaną jej wartość.
W formularzu raportu miesięcznego wymaga się również odpowiedzi na pytanie: czy podczas przeprowadzanego zadania zidentyfikowano problemy/ryzyka systemowe, negatywnie wpływające na funkcjonowanie jednostki, wynikające z uwarunkowań zewnętrznych (np. przepisów prawnych, działalności innych jednostek), na które jednostka nie ma wpływu lub wpływ ten jest znikomy.
Wyjaśnienia ministerstwa
Z pytaniami do Ministerstwa Finansów na temat nowego obowiązku, jaki spoczywa na audytorach, wystąpiła Gazeta Prawna. W odpowiedzi GP została poinformowana, że obowiązek składania miesięcznych sprawozdań jest wykonaniem zadań koordynacji audytu wewnętrznego w jednostkach podsektora rządowego. Natomiast cykliczne gromadzenie danych, częściej niż raz w roku, ma na celu umożliwienie audytorom wewnętrznym bieżącego przekazywania informacji na temat zidentyfikowanego ryzyka oraz problemów systemowych związanych z funkcjonowaniem jednostek administracji publicznej, na które jednostka nie ma wpływu. Ponadto służy monitorowaniu wykonywania obowiązku prowadzenia audytu wewnętrznego przez zobowiązane jednostki.
Według resortu jednoznaczny sposób pomiaru wyników audytu wewnętrznego w jednostkach stanowi nadal przedmiot wielu dyskusji. W opracowanym wzorze raportu miesięcznego wynik audytu został ujęty w sposób możliwie uniwersalny i porównywalny poprzez katalog możliwych efektów przeprowadzenia zadania audytowego. Propozycja przedstawienia w raporcie informacji o wykryciu znacznych nieprawidłowości wraz z kwotowym oszacowaniem ewentualnych strat wynika z faktu, iż spośród wymienionych wcześniej efektów przeprowadzenia zadania audytowego jedynie ta wielkość może zostać wyrażona w kategoriach ekonomicznych.
Inne ujęcie danych
Dane dotyczące liczby etatów komórki audytu wewnętrznego oraz czasu potrzebnego na przeprowadzenie każdego kolejnego zadania audytowego, audytorzy wewnętrzni przedstawiają w sprawozdaniu rocznym z wykonania planu audytu wewnętrznego, nie ma zatem potrzeby powielania tych danych w raportach miesięcznych - wyjaśnia MF.
Dodaje również, że audytorzy często wskazywali na nazbyt statystyczne podejście do gromadzenia informacji o przeprowadzonych audytach, dlatego też w raportach miesięcznych główny nacisk został położony na efekty przeprowadzenia audytu w takim jednak ujęciu, aby możliwie najskuteczniej wyłonić informacje służące usprawnianiu funkcjonowania całej administracji bez wskazywania jednak problemów czy nieprawidłowości dotyczących imiennie danej jednostki.
Właściwa weryfikacja danych przedstawianych w raportach miesięcznych nastąpi z chwilą otrzymania sprawozdania rocznego z wykonania planu audytu wewnętrznego - w formie papierowego dokumentu z podpisem i pieczęcią audytora wewnętrznego.
- Koordynacja audytu wewnętrznego w zobowiązanych jednostkach sektora finansów publicznych wymaga bieżącej informacji na temat wykonywania tego obowiązku w zobowiązanych jednostkach, stąd konieczność sporządzania krótkich raportów w miesięcznych odstępach czasowych. Jeżeli audytor wewnętrzny nie zakończył w miesiącu sprawozdawczym żadnego zadania audytowego, wypełnia tylko pierwszą część raportu, co nie jest zadaniem czasochłonnym i nie powinno przysporzyć audytorom wewnętrznym większych trudności - informuje resort finansów.
ELEMENTY PLANU
Co powinien zawierać plan audytu
l analizę obszarów ryzyka w zakresie gromadzenia środków publicznych i dysponowania nimi;
l tematy audytu wewnętrznego;
l proponowany harmonogram realizacji audytu wewnętrznego;
l planowane obszary, które powinny zostać objęte audytem wewnętrznym w kolejnych latach.
JEDNOSTKI PODSEKTORA RZĄDOWEGO
Jest ok. 650 jednostek podsektora rządowego, są to m.in.:
l urzędy wojewódzkie
l izby celne
l izby skarbowe
l regionalne izby obrachunkowe
l ministerstwa
Raporty roczne
Audytorzy wewnętrzni zobowiązani są również na podstawie art. 53 ustawy o finansach publicznych do składania do Ministerstwa Finansów (rocznego) sprawozdania z wykonania planu audytu za rok poprzedni. Obowiązek ten należy spełnić do końca marca każdego roku. Wzór sprawozdania określony jest w załączniku do rozporządzenia ministra finansów z dnia 24 czerwca 2006 r. w sprawie trybu sporządzania oraz wzoru sprawozdania z wykonania planu audytu wewnętrznego. Warto jednak podkreślić, że obecnie resort pracuje nad jego zmianą. Można się więc spodziewać modyfikacji wzoru planu audytu.
Na stronie internetowej www.mf.gov.pl został opublikowany wstępny projekt opracowany przez departament koordynacji kontroli finansowej i audytu wewnętrznego. Zakłada on zmianę zakresu informacji zawartych w sprawozdaniach, czyli:
l większą ilość danych dotyczących komórki audytu wewnętrznego oraz czynności doradczych,
l rezygnację z gromadzenia szczegółowych danych dotyczących audytowanych jednostek, liczby wydanych zaleceń, wyjaśnień i zastrzeżeń oraz sposobu planowania i rejestrowania organizacji pracy komórki audytu wewnętrznego.
Należy pamiętać również, że sprawozdanie dotyczy planu audytu wewnętrznego. Przygotowuje się je w porozumieniu z kierownikiem jednostki do końca października każdego roku.
AGNIESZKA POKOJSKA
agnieszka.pokojska@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
l Art. 53 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 z późn. zm.).