Dodatek energetyczny jest regulowany przez ustawę z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (dalej: Prawo energetyczne). Zgodnie z art. 3 pkt 13c Prawa energetycznego przez odbiorcę wrażliwego energii elektrycznej rozumie się osobę, której przyznano dodatek mieszkaniowy w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych, która jest stroną umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży energii elektrycznej zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym i zamieszkuje w miejscu dostarczania energii elektrycznej. Takiemu odbiorcy przysługuje dodatek energetyczny (art. 5c ust. 1 Prawa energetycznego), który jest przyznawany w drodze decyzji administracyjnej wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (art. 5d Prawa energetycznego). Wypłata dodatku energetycznego jest zadaniem z zakresu administracji rządowej, a wypłacają go gminy (art. 5f ust. 1 Prawa energetycznego). W praktyce przyjęło się uważać, że wydanie decyzji w sprawie dodatku energetycznego objęte jest przepisami ustawy z 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (dalej: u.o.s.), ponieważ jej art. 1 ust. 1 pkt 1a stanowi, że w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej podlega opłacie skarbowej dokonanie czynności urzędowej na podstawie zgłoszenia lub na wniosek. Jednak, w myśl art. 2 ust. 1 pkt 1c u.o.s., nie podlega opłacie skarbowej dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia i zezwolenia (pozwolenia, koncesji) albo złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii w sprawach świadczeń socjalnych oraz w sprawach załatwianych na podstawie przepisów o pomocy społecznej. Nie wyjaśniono, co oznacza sformułowanie: „sprawy załatwianej na podstawie przepisów o pomocy społecznej”. Należy więc przyjąć, że wyłączenie to obejmie wszystkie sprawy z tego zakresu.
Zobacz również: Dodatek energetyczny bez podatku dochodowego
Jednym z kryteriów przyznania dodatku energetycznego jest to, by wnioskodawcy przed złożeniem wniosku został przyznany dodatek mieszkaniowy. Przyznanie dodatku jest uzależnione od spełnienia min. kryterium dochodowego. Prawny charakter dodatku mieszkaniowego można najogólniej określić jako szczególne świadczenie pieniężne wypłacone przez gminę na rzecz osób o niskich lub żadnych dochodach, którym przysługuje tytuł prawny do lokalu, w celu umożliwienia im zapłaty czynszu oraz pokrycia innych obciążających je wydatków za zajmowany lokal mieszkalny (uchwała NSA z 20 maja 1996 r., sygn. akt OPK 12/96). Jeśli uznać dodatek mieszkaniowy i dodatek energetyczny jako formę pomocy, to wypełnia ona przesłanki definicji pomocy społecznej określone w przepisach o pomocy społecznej, w myśl których pomoc taka jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
W mojej opinii, dotychczas obowiązujące regulacje pozwalają na taką interpretację przepisów, która umożliwia rozpatrzenie wniosku o przyznanie dodatku energetycznego bez obowiązku ponoszenia przez wnioskodawcę opłaty skarbowej. Wydaje się więc, że rozporządzenie Ministra Finansów z 13 lutego 2014 r. w sprawie zaniechania poboru opłaty skarbowej w zakresie dodatku energetycznego, w kontekście zaprezentowanych rozważań było zbędnym aktem, zwłaszcza że ma ono zastosowanie jedynie do wniosków złożonych od 1 stycznia 2014 r.
Podstawy prawne
● art. 3 pkt 13c, art. 5c ust. 1, art. 5d, art. 5f ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 1059; ost. zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 1238)
● art. 1 ust. 1 pkt 1a, załącznik cz. I pkt 53 ustawy z 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 1282; ost. zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 455)
● art. 2 ust. 1 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. nr 71, poz. 734; ost. zm. Dz.U. z 2012 r. poz. 951)
● rozporządzenie Ministra Finansów z 13 lutego 2014 r. w sprawie zaniechania poboru opłaty skarbowej (Dz.U. z 2014 r. poz. 224)
Polecamy serwis: Podatki i opłaty