Przez środki trwałe w budowie (inwestycje) rozumie się zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. Ilekroć w jednostkach budżetowych mówi się o inwestycjach, oznacza to w myśl ustawy o rachunkowości środki trwałe w budowie. Źródłami finansowania inwestycji w jednostkach budżetowych są: środki budżetowe, środki z sum na zlecenie oraz dochody własne jednostek.
Ewidencja kosztów
Ewidencję kosztów inwestycji rozpoczętych oraz rozliczenie kosztów inwestycji na uzyskane efekty, bez względu na źródła finansowania, ujmuje się na koncie 080 - Inwestycje (środki trwałe w budowie)”.
Po stronie Wn na koncie 080 ujmuje się w szczególności:
• poniesione koszty dotyczące inwestycji prowadzonych zarówno przez obcych wykonawców, jak i we własnym zakresie,
• poniesione koszty dotyczące przekazanych do montażu, lecz jeszcze nieoddanych do używania maszyn, urządzeń oraz innych przedmiotów, zakupionych od kontrahentów oraz wytworzonych w ramach własnej działalności gospodarczej,
• poniesione koszty ulepszenia środka trwałego (przebudowa, rozbudowa, adaptacja, modernizacja), które powodują zwiększenie wartości użytkowej środka trwałego,
• rozliczenie nadwyżki zysków inwestycyjnych nad stratami inwestycyjnymi.
Po stronie Ma na koncie 080 księguje się w szczególności wartość uzyskanych efektów inwestycyjnych:
• środków trwałych,
• wartości niematerialnych i prawnych,
• wartość sprzedanych i nieodpłatnie przekazanych inwestycji,
• rozliczenie nadwyżki strat inwestycyjnych nad zyskami inwestycyjnymi.
Na koncie 080 można ujmować również rozliczenie kosztów dotyczących zakupów gotowych środków trwałych.
Konto 080 może wykazywać saldo Wn, które oznacza koszty inwestycji niezakończonych.
Ewidencja analityczna, którą należy prowadzić do konta 080, ma przedstawiać informacje o ponoszonych kosztach niezbędnych dla prawidłowej wyceny poszczególnych obiektów środków trwałych powstałych w wyniku budowy. Powinna ona zapewnić co najmniej wyodrębnienie kosztów inwestycji według poszczególnych rodzajów efektów inwestycyjnych oraz skalkulowanie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia poszczególnych obiektów środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Koszty inwestycji (środków trwałych w budowie) obejmują wartość w cenie nabycia zużytych materiałów, wartość usług obcych oraz świadczeń własnych, jak również niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług dotyczący inwestycji, wszelkie opłaty notarialne i sądowe, naliczone na czas trwania inwestycji różnice kursowe od zaciągniętych przez inwestora zobowiązań oraz wszelkie straty i zyski nadzwyczajne związane z realizacją inwestycji.
Do kosztów inwestycji nie zalicza się kosztów ogólnego zarządu oraz kosztów poniesionych po oddaniu środka trwałego do używania.
Finansowane z budżetu
Podstawowym źródłem finansowania inwestycji w jednostkach budżetowych są środki budżetowe. Jednostka budżetowa otrzymuje środki budżetowe na inwestycje zgodnie z planem wydatków budżetowych od dysponenta wyższego stopnia.
Przy finansowaniu inwestycji w jednostkach budżetowych ze środków budżetowych należy pamiętać, aby uwzględnić w zakładowym planie kont jednostki konto 810 - Dotacje budżetowe i środki z budżetu na inwestycje.
Konto 810 służy do ewidencji:
• dotacji przekazanych z budżetu przez dysponentów środków budżetowych w części uznanej za wykorzystane lub rozliczone,
• równowartości wydatków dokonanych przez jednostki budżetowe ze środków budżetu na finansowanie inwestycji.
Na koniec roku konto 810 nie wykazuje salda.
Finansowanie inwestycji jednostek budżetowych ze środków ujętych w planie wydatków budżetowych:
1. Wpływ środków na wydatki budżetowe:
Wn konto 130 - Rachunki bieżące jednostek budżetowych (subkonto wydatki)
Ma konto 223 - Rozliczenie wydatków budżetowych;
2. Faktura dotycząca kosztów inwestycji (robót budowlanych i montażowych):
Wn konto 080 - Inwestycje (środki trwałe w budowie)
Ma konto 201 - Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami;
3. Zapłata za faktury dotyczące inwestycji:
Wn konto 201 - Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami
Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”;
4. Przyjęcie środka trwałego do użytkowania:
Wn konto 011 - Środki trwałe
Ma konto 080 Inwestycje (środki trwałe w budowie);
5. Przeniesienie zrealizowanych wydatków budżetowych na podstawie sprawozdań:
Wn konto 223 - Rozliczenie wydatków budżetowych
Ma konto 800 - Fundusz jednostki (majątek obrotowy);
6. Przeksięgowanie pod datą zapłaty równowartości wydatków na inwestycje:
Wn konto 810 - Dotacje budżetowe oraz środki z budżetu na inwestycje
Ma konto 800 - Fundusz jednostki;
7. Przeksięgowanie równowartości wydatków na inwestycje w końcu roku obrotowego:
Wn konto 800 - Fundusz jednostki
Ma konto 810 - Dotacje budżetowe oraz środki z budżetu na inwestycje.
Sumy na zlecenie
Państwowe jednostki budżetowe gromadzą sumy na zlecenie na wydzielonym rachunku pomocniczym. Środki pieniężne zgromadzone na tym rachunku służą do finansowania zadań zleconych do wykonania jednostce budżetowej przez inną jednostkę lub gromadzenia środków na finansowanie inwestycji realizowanych z innych źródeł niż środki własne. Jednostka budżetowa po wykonaniu zlecenia w terminie określonym w umowie rozlicza się przed zleceniodawcą z otrzymanych środków, zaś pozostałe środki przekazuje na rachunek zleceniodawcy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
INWESTYCJA DO ZWROTU
Finansowanie inwestycji z sum na zlecenie, w sytuacji kiedy inwestycja zwracana jest inwestorowi:
1. Wpłata środków na finansowanie inwestycji zleconej oraz naliczone odsetki bankowe od sum na zlecenie:
Wn konto 139 - Inne rachunki bankowe
Ma konto 240 - Pozostałe rozrachunki;
2. Zwrot współinwestorowi niewykorzystanych środków:
Wn konto 240 - Pozostałe rozrachunki
Ma konto 139 - Inne rachunki bankowe;
3. Przeksięgowanie efektów zrealizowanej inwestycji zgodnie z umową:
Wn konto 240 - Pozostałe rozrachunki
Ma konto 080 - Inwestycje (środki trwałe w budowie);
4. Otrzymanie faktur inwestycyjnych:
Wn konto 080 - Inwestycje (środki trwałe w budowie)
Ma konto 201 - Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami;
5. Opłacenie faktur inwestycyjnych:
Wn konto 201 - Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami
Ma konto 139 Inne rachunki bankowe.
Barbara KoŁodziej
gp@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 ze zm.).
• Rozporządzenie ministra finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. nr 142, poz. 1020 ze zm.).