Procedurę udzielania absolutorium dla zarządów jednostek samorządu terytorialnego można podzielić na:
1. ocenę sprawozdania sporządzonego przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego z wykonania budżetu za rok ubiegły,
2. sporządzenie wniosku w sprawie absolutorium oraz jego zaopiniowanie,
3. podjęcie uchwały przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w sprawie udzielenia lub też nieudzielenia absolutorium,
4. etap czwarty, stosowany jedynie w przypadku nieudzielenia absolutorium zarządowi, związany z postępowaniem, które musi być podjęte w celu rozpatrzenia wniosku o odwołanie zarządu, stanowiący konsekwencję negatywnego rozstrzygnięcia kwestii absolutorium.
Pierwszy etap procedury absolutoryjnej rozpoczyna przygotowanie przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego sprawozdania rocznego z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Roczne sprawozdanie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego, zawierające zestawienie dochodów i wydatków wynikające z zamknięć rachunków budżetów jednostki samorządu terytorialnego, w terminie do dnia 31 marca następnego roku, zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawia organowi stanowiącemu, w szczegółowości nie mniejszej niż w uchwale budżetowej.
Wskazane sprawozdanie rozpatruje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego przed podjęciem uchwały w sprawie absolutorium dla organu wykonawczego. Omawiane sprawozdanie podlega zaopiniowaniu przez skład orzekający regionalnej izby obrachunkowej.
Wniosek komisji rewizyjnej w sprawie absolutorium dla zarządów JST
Postępowanie absolutoryjne inicjuje wniosek Komisji Rewizyjnej o udzielenie bądź nieudzielenie absolutorium zarządowi. Komisja rewizyjna organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego rozpatruje bowiem sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z wykonania budżetu wraz z opinią regionalnej izby obrachunkowej, o tym sprawozdaniu oraz informację o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego.
Komisja rewizyjna przedstawia w terminie do dnia 15 czerwca roku następującego po roku budżetowym organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego wniosek w sprawie absolutorium dla zarządu.
Wniosek w sprawie absolutorium komisji rewizyjnej podlega zaopiniowaniu przez regionalna izbę obrachunkową. Powinien być przekazany do RIO z pismem przewodnim przewodniczącego rady.
Wniosek powinien zawierać cechy opinii i jednoznacznie wskazywać, czy komisja wnioskuje o udzielenie, czy też nieudzielenie absolutorium zarządowi. Powinien zawierać zatem uzasadnienie pozostające w logicznym związku z tezą wniosku.
Podstawą do wydania opinii przez komisję rewizyjną jest przede wszystkim analiza sprawozdań statystycznych z wykonania budżetu i sprawozdania opisowego z wykonania budżetu, przedkładanego organowi stanowiącemu przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego. Komisja rewizyjna dokonuje również oceny wykonania budżetu przez zarząd na podstawie analizy jej pracy kontrolnej i opiniodawczej oraz innych komisji organu stanowiącego, a także wyników przeprowadzonych kontroli przez państwowe organy administracji państwowej.
Na podstawie zebranych materiałów komisja rewizyjna dokonuje oceny wykonania budżetu, biorąc pod uwagę nie tylko kryterium legalności, a więc zgodności z prawem podejmowanych przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego decyzji, lecz także kryterium celowości, rzetelności i gospodarności.
Zobacz serwis: Rachunkowość budżetowa
Wniosek komisji rewizyjnej powinien umożliwić radzie uzyskanie odpowiedzi na pytania:
• jaki jest stan planowanych dochodów i wydatków do zrealizowanych,
• jakie są przyczyny rozbieżności pomiędzy planem i wykonaniem, czy wina za owe rozbieżności można obciążyć organ wykonujący budżet, czy też były one wynikiem obiektywnych uwarunkowań.
Uchwała organu stanowiącego w sprawie absolutorium dla zarządów JST
Etap trzeci związany z podjęciem przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi, poprzedza rozpatrzenie sprawozdania z wykonania budżetu przedkładanego przez zarząd.
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego rozpatruje i zatwierdza sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu, w terminie do dnia 30 czerwca roku następującego po roku budżetowym. Jednocześnie podejmuje uchwałę w sprawie absolutorium dla zarządu.
Uchwała w sprawie absolutorium może być podjęta po zapoznaniu się organu stanowiącego z:
• sprawozdaniem z wykonania budżetu JST,
• sprawozdaniem finansowym,
• opinia z badania sprawozdania finansowego,
• opinią regionalnej izby obrachunkowej o sprawozdaniach z wykonania budżetu wraz z informacjami o stanie mienia JST i objaśnieniami,
• informacją o stanie mienia JST,
• stanowiskiem komisji rewizyjnej.
Organ stanowiący może żądać przedłożenia przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego dodatkowych wyjaśnień odnoszących się do wyżej wymienionych dokumentów.
Przeczytaj także: Sprawozdanie z wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego
Wola organu stanowiącego dotycząca zatwierdzenia przedłożonych sprawozdań (z wykonania budżetu i finansowego) może zostać wyrażona w jednym głosowaniu, czyli w jednej uchwale.
Nie można natomiast z uchwałami zatwierdzającymi sprawozdania łączyć uchwały w sprawie absolutorium. Głosowania nad tymi uchwałami powinny być przeprowadzone oddzielnie ze względu na odmienny tryb głosowania.
Ocena wykonania budżetu powinna odnosić się do całości wykonania planu finansowego, nie zaś koncentrować się na wybranych elementach. Nieudzielenie absolutorium z przyczyn innych, niż z tytułu wykonania budżetu stanowi istotne naruszenie prawa.
Głosowanie nad udzieleniem absolutorium powinno być bezwzględnie jawne, uchwała powinna natomiast być podjęta przez radę bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady.
Masz problem? Podyskutuj na Forum.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1240 ze zm.),