Art. 8 Kodeksu postępowania administracyjnego nakłada na organ administracji publicznej obowiązek prowadzenia postępowania administracyjnego w sposób budzący zaufanie uczestników do władzy publicznej. Organ administracji publicznej powinien kierować się następującymi zasadami:
- Zasadą proporcjonalności,
- Zasadą równego traktowania,
- Zasadą bezstronności.
Zasada proporcjonalności jest jedną z nowości wprowadzonych do procedury administracyjnej. W porządku prawa administracyjnego zasada ta znajduje się od 1 czerwca 2017 r. Proporcjonalność zobowiązuje organy administracji publicznej do stosowania środków mających wpływ na prawa albo interesy osób prywatnych wyłącznie w razie potrzeby oraz w zakresie, który wymagany jest do osiągnięcia zamierzonego celu.
Kolejną zasadą jest zasada równego traktowania. W zasadzie, o której mowa w zdaniu poprzednim chodzi wyłącznie o to, że osoby znajdujące się w podobnej sytuacji powinny być traktowane podobnie. Zasada równego traktowania również w Kodeksie postępowania administracyjnego uregulowana jest od 1 czerwca 2017 r. Przed datą, o której mowa w zdaniu poprzednim równe traktowanie obywateli wynikało z Konstytucji RP.
Zasada bezstronności, podobnie jak zasady omawiane powyżej funkcjonuje od 1 czerwca 2017 r. Zasada bezstronności z całą pewnością jest kluczową zasadą zapewniająca zaufanie obywateli do władzy publicznej. Organy administracji publicznej powinny więc decyzje podejmować będąc obiektywnym. Przede wszystkim organy administracji nie mogą kierować się przy podejmowaniu decyzji własnymi przekonaniami, jak również poglądami.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 26 lipca 2018 r., sygn. akt I SA/Bk 229/18. Sąd w wyroku tym stwierdził, że zasada zaufania obywateli do organu, wyrażona w art. 8 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego, obliguje organy do postępowania, w którym w organy wypowiadając się w tych samych kwestiach (aczkolwiek w różnych ich aspektach) czynią zbieżne ustalenia faktyczne.
W art. 8 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego czytamy: Organy administracji publicznej bez uzasadnionej przyczyny nie odstępują od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym.
Należy pamiętać, że praktyka, o której mowa w art. 8 § 2 oznacza dominującą linię orzeczniczą.