W miesiącach marzec-kwiecień Komisja socjalna zbierała wnioski o przyznanie świadczenia socjalnego od pracowników urzędu - uprawnionych do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. W tym czasie z dniem 2 kwietnia 2008 r. zatrudniliśmy w urzędzie nowego pracownika, który następnego dnia (tj. 3 kwietnia 2008 r.) złożył wniosek o przyznanie świadczenia socjalnego. Komisja socjalna uwzględniła jego wniosek i wypłaciła mu świadczenie. Czy postąpiliśmy prawidłowo?
Odpowiedź:
Tak, świadczenie z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS) może otrzymać także nowo zatrudniony pracownik. Staż pracy - czy to ogólny, czy zakładowy - absolutnie nie może być kryterium decydującym o przyznawaniu świadczeń z funduszu socjalnego. Należy brać pod uwagę jedynie kryterium socjalne.
Uzasadnienie:
Ustalenie prawidłowych kryteriów przyznawania świadczeń z ZFŚS rodzi w praktyce wiele wątpliwości i problemów, często występują tutaj nieprawidłowości. Związane są one najczęściej ze stosowaniem niezgodnych z przepisami ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ustawa o ZFŚS) kryteriów przyznawania pomocy z funduszu.
Zasady i warunki korzystania ze świadczeń ZFŚS określone powinny zostać szczegółowo w regulaminie gospodarowania środkami funduszu. Postanowienia regulaminu nie mogą być sprzeczne z zasadą wyrażoną w art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS, czyli przyznawania świadczeń z ZFŚS, według kryterium socjalnego, które obejmuje sytuację:
• życiową,
• rodzinną,
• materialną
osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.
Kryterium zakładowego stażu pracy może być wykorzystywane w wielu sytuacjach. Często same przepisy powszechnie obowiązującego prawa przyznają większe uprawnienia pracownikom mającym dłuższy czas zatrudnienia u tego samego pracodawcy. W odniesieniu jednak do korzystania ze środków ZFŚS pracodawca nie może stosować takiego kryterium (nawet jako dodatkowego), ponieważ nie ma ono wpływu na sytuację socjalną pracownika.
Stosowanie stażu pracy jako kryterium może powodować odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy o ZFŚS. Kto, będąc pracodawcą lub będąc odpowiedzialnym, w jego imieniu nie wykonuje przepisów albo podejmuje działania niezgodne z przepisami ustawy o ZFŚS, podlega karze grzywny. Działaniem niezgodnym z ustawą o ZFŚS będzie np. uzależnienie przyznawania świadczeń od długości zatrudnienia u danego pracodawcy.
W konsekwencji nawet bardzo krótki okres zatrudnienia w zakładzie pracy uprawnia do korzystania ze środków funduszu. Innymi słowy, pracownik nabywa prawo do korzystania ze środków ZFŚS od pierwszego dnia zatrudnienia.
Przyznawanie świadczeń nie jest nigdy automatyczne. Zawsze trzeba brać pod uwagę kryterium socjalne oraz posiadane na rachunku funduszu środki.
Marek Rotkiewicz
Podstawa prawna:
• Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. Dz.U. z 1996 r. nr 70, poz. 335; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. nr 89, poz. 589)