STAN FAKTYCZNY
WSA odrzucił skargę jednego z Funduszy Emerytalnych na decyzję Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych. Sąd I instancji w oparciu o notatkę służbową uznał, że skarga podlega odrzuceniu na podstawie art. 221 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jako że nie został od niej uiszczony wpis sądowy.
Od postanowienia sądu I instancji pełnomocnik funduszu wniósł skargę kasacyjną do NSA. W skardze kasacyjnej strona skarżąca twierdziła, że czynności procesowej w postaci uiszczenia wpisu od skargi skutecznie dopełniła. Skarżący przedsiębiorca zarzucał, iż sąd pierwszej instancji błędnie przyjął, że w razie uiszczenia opłaty sądowej na rachunek bankowy właściwego sądu przez uiszczenie (opłacenie) opłaty należy rozumieć uznanie rachunku bankowego sądu kwotą opłaty. Prawidłowa wykładnia tych przepisów prowadzi do wniosku, że w razie uiszczenia opłaty sądowej przelewem, momentem jej uiszczenia jest przyjęcie przez bank polecenia przelewu kwoty opłaty na rachunek sądu, o ile kwota ta ma pokrycie na rachunku zleceniodawcy.
Uzasadniając skargę kasacyjną pełnomocnik skarżącego tłumaczył, że termin do wniesienia skargi na decyzję KNUiFE wraz z uiszczeniem wpisu upływał w dniu 28 kwietnia 2006 r. Skarga została wniesiona 27 kwietnia 2006 r. W tym samym dniu kancelaria pełnomocnika skarżącego funduszu złożyła w oddziale banku polecenie przelewu ze swojego rachunku na rachunek WSA w Warszawie kwoty wpisu od skargi. Polecenie to zostało przez bank przyjęte do realizacji, a stan konta kancelarii pełnomocnika zapewniał pokrycie wykonania złożonego przelewu. Kwota wpisu nie została przez bank przekazana na rachunek sądu, który w konsekwencji skargę odrzucił.
Bank poinformował, że polecenie przelewu nie zostało terminowo zrealizowane, pomimo istnienia pokrycia na rachunku zleceniodawcy, z przyczyn zawinionych przez pracownika oddziału i po zauważeniu błędu przelew został natychmiast zrealizowany. Ponadto, zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną, sąd pierwszej instancji niezasadnie założył, że dopóki uznanie na rachunek bankowy sądu nie nastąpi, pismo, od którego stosowna opłata winna być uiszczona, nie jest opłacone.
UZASADNIENIE
NSA uznał skargę za zasadną i uchylił zaskarżone postanowienie. Sąd zaznaczył na wstępie podjętego rozstrzygnięcia, iż procedura sądowoadministracyjna w sposób jednoznaczny i czytelny przewiduje dwa sposoby uiszczania opłaty sądowej, tj. bezpośrednio gotówką w kasie właściwego sądu administracyjnego bądź na rachunek bankowy właściwego sądu. Brak jest w ustawie procesowej przepisów rozstrzygających, jaki dzień należy uznać za dzień uiszczenia opłaty sądowej w przypadku obrotu bezgotówkowego. Sąd podzielił stanowisko skarżącego, że nie może on ponosić ujemnych skutków nienależytego wykonania zleconych zadań (w tym przypadku polecenia wykonania przelewu) przez podmioty pośredniczące, tj. pocztę lub bank.
NSA podkreślił również, że skarżący nie ma też obowiązku, a nawet nie może ingerować w działania tych podmiotów. W przypadku składania pisma do sądu za pośrednictwem innego podmiotu (np. Poczty Polskiej czy polskiego konsulatu) o zachowaniu terminu decyduje data wniesienia takiego pisma do podmiotu pośredniczącego, a nie moment wpływu takiego dokumentu do właściwego sądu. NSA wyjaśnił, że w przypadku uiszczania opłat sądowych przelewem, z braku stosownych przepisów pomocne okazuje się orzecznictwo tak SN, jak i NSA, które stoi na stanowisku, że o zachowaniu terminu decyduje data przyjęcia polecenia przelewu przez bank, pod warunkiem że przelew ten w dniu jego przyjęcia lub w terminie do uiszczenia opłaty miał pokrycie na rachunku zleceniodawcy.
NSA zaznaczył jednak, art. 221 ustawy procesowej jednoznacznie obliguje sąd administracyjny do odrzucenia pisma, jeżeli podlegało ono opłacie stałej, a wniesione zostało przez profesjonalnego pełnomocnika (tj. adwokata lub radcę prawnego). Sąd przyznał, że w omawianej sprawie WSA postąpił właściwie, tj. odrzucił skargę. Sąd stwierdził również, że w tej sytuacji właściwym sposobem wyeliminowania z obrotu prawnego wadliwego orzeczenia sądu administracyjnego była skarga kasacyjna.
Postanowienie NSA z dnia 14 czerwca 2007 r.
SYGN. AKT II GSK 104/07
OPINIA
W orzeczeniu NSA przypomniał, jak istotne znaczenie, nie tyko z punktu widzenia podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, ale wszystkich osób inicjujących i prowadzących postępowania sądowe, mają kwestie formalne związane z uiszczeniem wpisu sądowego. Szczególną wagę powinny do tej kwestii przywiązywać podmioty reprezentowane w postępowaniu sądowoadministracyjnym przez adwokata lub radcę prawnego. Nieuiszczenie lub niezłożenie do akt sprawy dowodu uiszczenia opłaty sądowej (tak rachunku z kasy sądu, jak też polecenia przelewu bankowego) może w takich sytuacjach doprowadzić do znacznego wydłużenia postępowania sądowego (wymagane jest wówczas składanie dodatkowych środków procesowych) lub nawet w ekstremalnych przypadkach zamykać podmiotom zainteresowanym drogę sądową.
Z tego też powodu należy podkreślić, iż niesłychanie ważne z punktu widzenia szeroko rozumianej ostrożności procesowej jest dołączanie do akt sprawy potwierdzenia uiszczenia opłaty - także w postaci zlecenia przelewu bankowego.
Michał Kowalski
asystent sędziego NSA