Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego[1] został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Wojewoda Podlaski w rozstrzygnięciu nadzorczym stwierdził nieważność uchwały w sprawie powołania składu osobowego stałej Komisji Edukacji i Wychowania. Wojewoda wskazał w uzasadnieniu, że uchwała w sposób istotny narusza treść art. 24 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym[2], gdyż wynikający z niej obowiązek brania udziału w pracach rady gminy i jej komisach oraz innych instytucjach samorządowych w rzeczywistości jest uprawnieniem radnego, z którego może on (ale nie musi) skorzystać. Natomiast w przedmiotowej sytuacji doszło do podjęcia uchwały w sprawie powołania składu osobowego komisji bez uzyskania zgody dwojga jej członków.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku[3] oddalił skargę Rady Miasta na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podlaskiego w znacznej mierze podtrzymując argumentację organu nadzorczego.
Polecamy: Ekskluzywny pakiet – Komentarze Złota seria
W opisywanej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny przyznał rację stronie skarżącej. W wyroku wskazano, że istotą problemu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie o to czy wybór radnego do określonej komisji może zostać dokonany wyłącznie za zgodą danego radnego, czy także bez jego zgody (wyłącznie na podstawie wskazania rady gminy). Zgodnie z art. 21 ust. 1 u.s.g. „Rada gminy ze swojego grona może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając przedmiot działania oraz skład osobowy”. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego przepis ten nie uzależnia realizacji ustanowionych w nim uprawnień do powoływania komisji od wyrażenia zgody przez pojedynczego radnego, lecz powierza to radzie gminy.
Dodatkowo wskazano, że żaden przepis ustawy nie nakłada na radę gminy odebrania od radnego oświadczenia w sprawie wyrażenia zgody na kandydowanie do składu określonej komisji. Wręcz przeciwnie, z art. 24 ust. 1 u.s.g. wynika, że radny jest obowiązany brać udział w pracach rady gminy i jej komisji oraz innych instytucji samorządowych, do których został wybrany lub desygnowany. Obowiązkiem radnego jest zatem uczestnictwo w pracach komisji, a w konsekwencji bycie ich członkiem, aby realizować nałożony ustawą obowiązek.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego odmienna interpretacja nie jest do pogodzenia nie tylko z literalnym brzmieniem powołanych wyżej przepisów, ale także z ich wykładnią celowościową. W tym przypadku celem ustawodawcy było zapewnienie prawidłowego funkcjonowania gminy z poszanowaniem konstytucyjnie chronionej samodzielności wykonywania przez nią zadań. Natomiast uniemożliwienie ustalenia składu komisji może doprowadzić do paraliżu pracy rady gminy.
Maria Jędrzejczak
Doktor nauk prawnych, absolwentka kierunku prawo (2016) i administracja (2012) na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Specjalizuje się w prawie administracyjnym. Autorka kilkudziesięciu publikacji w czasopismach punktowanych i monografiach wieloautorskich, także zagranicznych, oraz współautorka podręcznika do konwersatoriów z legislacji administracyjnej. Redaktor naczelna oraz zastępca redaktora naczelnego w dwóch prawniczych czasopismach naukowych. Stypendystka Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia w nauce oraz finalistka kilku ogólnopolskich konkursów prawniczych. W 2018 roku odbyła staż na Wydziale Prawa Uniwersytetu Oksfordzkiego.
Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu
www.ziemski.com.pl
Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl
[1] Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 października 2019 r., II OSK 2588/19, CBOSA (prawomocny).
[2] Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 506 z późn. zm.), dalej jako: u.s.g.
[3] Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 16 kwietnia 2019 r., II SA/Bk 120/19, CBOSA.