Decyzja ramowa o europejskim nakazie aresztowania w zakresie, w jakim znosi wymóg weryfikacji pod kątem podwójnej odpowiedzialności karnej za wymienione w nim czyny zabronione, nie jest nieważna z powodu naruszenia zasady ustawowej określoności czynów zabronionych i kar - orzekł Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) w wyroku z dnia 3 maja 2007 r. w sprawie Advocaten voor de Wereld VZW / Leden van de Ministerraad.
(sygn. akt C-303/05)
Stowarzyszenie Advocaaten vor de Wereld VZV wniosło do sądu belgijskiego o stwierdzenie nieważności ustawy belgijskiej o europejskim nakazie aresztowania. Ustawa ta wdrożyła do prawa belgijskiego decyzję ramową Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi. Advocaaten zarzucało ustawie naruszenie zasady ustawowej określoności czynów zabronionych i kar, a to z tego powodu, że wymienia ona - zamiast przestępstw o jasnej i precyzyjnej treści normatywnej - jedynie niejasne kategorie niepożądanych zachowań. Organ sądowy podejmujący decyzję o wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania dysponuje jego zdaniem informacjami niewystarczającymi dla rzeczywistego zweryfikowania, czy przestępstwa, za które poszukiwana osoba jest ścigana lub za które wymierzono jej karę, wchodzą w zakres jednej z kategorii przestępstw wymienionych w ustawie. Sąd belgijski stwierdził, że zarzuty podnoszone przez Advocaten voor de Wereld wobec spornej ustawy w tym samym stopniu mogą dotyczyć decyzji ramowej, gdyż ustawa jest bezpośrednią jej konsekwencją. Dlatego zwrócił się do ETS z pytaniem prejudycjalnym.
UZASADNIENIE
ETS przypomniał, że zgodnie z art. 6 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej - Unia opiera się na zasadach państwa prawa i poszanowania praw podstawowych zagwarantowanych w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz wynikających z tradycji konstytucyjnych wspólnych dla państw członkowskich, jako zasadach ogólnych prawa wspólnotowego. Oznacza to, że instytucje podlegają kontroli w zakresie zgodności ich aktów z traktatami i ogólnymi zasadami prawa, podobnie jak państwa członkowskie, gdy wdrażają prawo Unii. Ponadto zasada ustawowej określoności czynów zabronionych i kar stanowi część ogólnych zasad prawa wspólnotowego, będących podstawą tradycji konstytucyjnych wspólnych dla państw członkowskich. Z zasady tej wynika, że ustawa powinna jasno określać czyny zabronione i kary, którymi są one zagrożone. ETS zaznaczył, że z art.2 ust.2 decyzji ramowej wynika, że wymienione w tym przepisie czyny zagrożone stanowią podstawę przekazania na mocy europejskiego nakazu aresztowania bez weryfikacji pod kątem podwójnej odpowiedzialności karnej za popełniony czyn, jeśli określone są w prawie państwa wydającego nakaz aresztowania i zagrożone są karą pozbawienia wolności do co najmniej lat 3. Oznacza to, że nawet jeżeli państwa członkowskie w celu wdrożenia decyzji ramowej recypują dosłownie wykaz kategorii czynów zabronionych zawarty w jej art. 2 ust. 2, sama definicja czynu i zagrożenie karą wynikają z prawa „wydającego nakaz państwa członkowskiego” Decyzja ramowa nie ma na celu harmonizacji danych przestępstw w zakresie ich znamion lub kar, jakimi są zagrożone.