Przedłużenie obecnych taryf na gaz do 2027 r.
Najważniejszą zmianą „dla Kowalskich” jest przedłużenie taryf na gaz do 2027 r.
W celu ochrony odbiorców domowych i strategicznych instytucji pożytku publicznego w obliczu polityki prowadzonej przez Rosję, skutkującej wzrostem cen gazu na rynkach europejskich, rząd za zasadne uznał przedłużenie ochrony taryfowej Prezesa URE do 31 grudnia 2027 r. Jest to kontynuacja środków wprowadzonych na mocy ustawy z dnia 26 stycznia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu (zob. Dz.U. poz. 202), kiedy ochroną do końca 2023 r. objętych zostało ponad 7,1 mln odbiorców gazu ziemnego. Ustawa przyjęta została jednak przed inwazją Rosji na Ukrainę 24 lutego br. – w obecnej sytuacji jasne jest, że wobec ryzyka przedłużonego kryzysu, ochrona taryfowa potrzebna jest aż do końca 2027 r.
Zapasy obowiązkowe gazu dla Polski mają starczyć na 45 dni
Projektowane przepisy mają też wydłużyć z 40 do 45 dni okresu, w którym zapasy obowiązkowe gazu powinny móc zostać dostarczone do systemu gazowego.
Wydłużenie okresu, w którym podmioty zobowiązane do utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, powinny je dostarczyć do systemu gazowego z 40 do 45 dni, zapewni tym podmiotom dodatkową elastyczność, potrzebną w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowe, w szczególności na zagranicznych rynkach gazu.
Zawieszenie obliga giełdowego
Chodzi tu o obowiązek sprzedaży gazu przez giełdę - w przypadku ogłoszenia stanu kryzysowego, lub możliwość zmiany w 2022 i w 2023 r. przez ministra właściwego ds. energii poziomu tego obliga. Projekt ustawy przewiduje także dodanie w ustawie – Prawo energetyczne art. 62k, który stanowił będzie upoważnienie dla ministra właściwego do spraw energii do zmniejszenia w latach 2022 lub 2023 wymogu w zakresie ilości gazu ziemnego sprzedawanego za pośrednictwem giełdy towarowej. Wynika to z bezprecedensowej sytuacji na rynku gazu, w związku z którą wysokie ceny surowca skutkują koniecznością wnoszenia znacząco wyższych niż dotychczas depozytów zabezpieczających transakcje.
Zakłada się także wprowadzenie możliwości ogłaszania przez ministra na czas określony stanu kryzysowego w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE ws. środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu.
Definicja bezpieczeństwa gazowego państwa
Projekt ma też wprowadzać definicję bezpieczeństwa gazowego państwa, wzorowaną na definicji bezpieczeństwa energetycznego. Ma to na celu uwzględnienie elementu perspektywicznego pokrycia zapotrzebowania odbiorców na gaz ziemny oraz aspektu ekonomicznego. W efekcie, zmiana ta uszczelni system ochrony odbiorców obejmując nim również sytuacje skokowego wzrostu cen. Zmianę tę rząd uznał za naturalną w świetle inwazji na Ukrainę oraz jej wpływu na wahania cen na światowych rynkach. Dynamicznie zmieniająca się sytuacja geopolityczna w regionie Europy Środowej, będąca skutkiem nieprzewidywalnych zdarzeń wywołanych przez kraj będący głównym dostawcą nośników energii do Europy, wymusza uszczelnienie krajowego systemu bezpieczeństwa dostaw poprzez zapewnienie gwarancji zachowania poziomu cen umożliwiających normalną konsumpcję gazu ziemnego przez odbiorców finalnych.