Czy spółdzielnie mieszkaniowe winny wypełniać deklarację o wysokości opłaty za zagospodarowanie odpadami komunalnymi?
W myśl art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. 2012 poz. 391 z poz. zm.) jeżeli nieruchomość jest zabudowana budynkami wielolokalowymi, w których ustanowiono odrębną własność lokali, obowiązki właściciela nieruchomości obciążają osoby sprawujące zarząd nieruchomością wspólną, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 oraz z 2004 r. Nr 141, poz. 1492), lub właścicieli lokali, jeżeli zarząd nie został wybrany.
Uznać należy, iż spółdzielnia mieszkaniowa jest podmiotem, który winien wypełniać zamiast właścicieli nieruchomości znajdujących się w zabudowanym budynku wielorodzinnym, których ustanowiono odrębną własność lokali, deklaracje o wysokości opłaty za zagospodarowanie odpadami komunalnymi. Wynika to wprost z wyżej cytowanego przepisu.
Jednocześnie nie można zgodzić się z twierdzeniem spółdzielni, mającym dowodzić, iż adresatami w/w deklaracji są właściciele nieruchomości, iż art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. 2003 Nr 119 poz. 1116 z poz. zm.), w oparciu o który wykonywany jest przez nią zarząd powierzony nieruchomości wspólną, nie stanowi zarządu w rozumieniu przepisów ustawy o własności lokali. A co za tym idzie wyłącza zastosowanie art. 2 ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Jak wynika to wprost z art. 27 ust. 2 zd. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zarząd nieruchomościami wspólnymi stanowiącymi współwłasność spółdzielni jest wykonywany przez spółdzielnię jak zarząd powierzony, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, choćby właściciele lokali nie byli członkami spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 241 i art. 26. Zatem zarząd wykonywany przez spółdzielnie mieszkaniową jest zarządem tożsamym z zarządem nieruchomością wspólną, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali. A co za tym idzie do spółdzielni mieszkaniowej ma zastosowanie art. 2 ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, bowiem z przepisu tego wprost wynika, iż stosuje się go do osoby, która wykonuje zarząd jak w ustawie o własności lokali.
Bardzo często spółdzielnie mieszkaniowe, aby dowieść racji swojej tezy, iż brak jest podstaw do wypełnienia przez nich w/w deklaracji, przytaczają uzasadnienie uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. akt II OPS 2/12. Zważyć należy, iż powoływanie się na tą uchwałę przez spółdzielnie mieszkaniowe jest nietrafne, albowiem uchwała ta rozróżnia czynności zwykłego zarządu oraz czynności przekraczające zwykły zarządu spółdzielni mieszkaniowej, przy założeniu, że do zarządu sprawowanego przez spółdzielnię ma zastosowanie wprost wyłącznie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali.
Polecamy serwis: Gospodarka komunalna
Przepis art. 2 ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nakłada wprost obowiązek m.in. wypełnienia w/w delegacji, na osobę, która wykonuje zarząd jak w ustawie o własności lokali. Obowiązek ten wynika wprost z przepisów ustawy. Natomiast w/w uchwała ma zastosowanie, kiedy brak jest regulacji szczególnej, która nakładałaby jakiekolwiek obowiązki na spółdzielnię, wykonującą zarząd. Przepis art. 2 ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie określa wszelkich czynności, jakie spółdzielnia sprawująca zarząd nieruchomościami, winna wykonać w imieniu ich właścicieli, jako czynności przekraczające zwykły zarząd. Zatem należy uznać, iż m.in. wypełnienie w/w deklaracji, jest czynnością, którą winna wykonać spółdzielnia mieszkaniowa, albowiem obowiązek ten wynika wprost z ustawy.
Ponadto brak wypełnienia przez spółdzielnie mieszkaniowej w/w deklaracji może skutkować poniesieniem przez nią odpowiedzialności karnoskarbowej wynikającej z art. 54 § 1 kks, tj. podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie przewiduje żadnych sankcji wobec podmiotu, który uchyla się od wypełnienia w/w deklaracji. Przepis art. 6o ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przewiduje jedynie, że w razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uzasadnionych wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa, w drodze decyzji, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, biorąc pod uwagę uzasadnione szacunki, w tym średnią ilość odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze. Zatem należy rozważyć możliwość zawiadomienia właściwego organu skarbowego o możliwości popełnienia przez spółdzielnię mieszkaniową przestępstwa opisanego w art. 54 § 1 kks, pod warunkiem że spółdzielnia będzie w sposób uporczywy uchylać się od wypełnienia w/w deklaracji.
Zobacz również: Deklaracje śmieciowe - dane osobowe żądane niezgodnie z prawem