Odpowiedź: Co do zasady, nie ma przeciwwskazań do tego, by radny złożył ofertę w przetargu na zbycie nieruchomości gminnej i brał udział w postępowaniu przetargowym bez względu na to, czy będzie to przetarg ustny, czy pisemny. Pełnienie funkcji radnego nie stoi również bezpośrednio na przeszkodzie nabywaniu nieruchomości od gminy w drodze przetargu, jak i w drodze bezprzetargowej.
Uzasadnienie: Osoba pełniąca mandat radnego podlega takim samym rygorom, jak każdy inny potencjalny uczestnik przetargu, tj. nie może uczestniczyć w takim postępowaniu jeżeli (§ 9 rozporządzenia Rady Ministrów z 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości):
• jest członkiem komisji przetargowej,
• jest osobą bliską członka komisji przetargowej albo
• stosunki prawne lub faktyczne radnego z członkiem komisji mogą budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności komisji.
Wątpliwości co do bezstronności komisji spowodowane stosunkiem jej członka i uczestnika przetargu powinny być uzasadnione, co powoduje, że nie każdy rodzaj stosunku prawnego lub faktycznego będzie automatycznie skutkował zakazem uczestnictwa w postępowaniu.
Co istotne, ustawodawca w postępowaniu przetargowym na zbycie nieruchomości nie przewidział możliwości wyłączenia członka z udziału w komisji przetargowej. Z tego powodu stwierdzenie, że osoba, która złożyła ofertę, pozostaje z członkiem komisji w stosunku pokrewieństwa, skutkować będzie niedopuszczeniem oferenta do udziału w przetargu, a nie wyłączeniem członka z udziału w komisji przetargowej.
Decyduje najkorzystniejsza oferta
Organem prowadzącym postępowanie na zbycie nieruchomości gminnej jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Radni mogą zdecydować tylko, czy określona nieruchomość zostanie przeznaczona do sprzedaży. Nie mają natomiast żadnego wpływu na wyłonienie osoby nabywcy.
W przetargu decyduje najwyższa cena (przetarg ustny) albo najkorzystniejsza oferta (przetarg pisemny). Dlatego nie można odmówić zbycia nabywcy, który zgodzi się uiścić wyznaczoną cenę.
Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: ustawa o samorządzie gminnym) nie zawiera regulacji, które zabraniałyby radnym udziału na zbycie nieruchomości gminnych. Zakazu takiego nie sposób wyinterpretować również z całokształtu przepisów dotyczących zbywania nieruchomości publicznych.
Zadania komisji przetargowej
Prawidłowość postępowania przetargowego zapewnia komisja przetargowa, która zawsze powinna wnikliwie zbadać, czy osoby, które złożyły oferty (lub zgłosiły udział w przetargu), są osobami bliskimi dla członków komisji oraz czy nie pozostają z członkami komisji w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może budzić to uzasadnione wątpliwości co do bezstronności komisji przetargowej.
Ograniczenia w przypadku najmu lub dzierżawy
Jeżeli przedmiotem przetargu nie jest zbycie, ale najem lub dzierżawa nieruchomości gminnej, to radny, który wygra przetarg i będzie użytkował tą nieruchomość, nie będzie mógł samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami prowadzić z wykorzystaniem tej nieruchomości działalności gospodarczej (art. 24f ustawy o samorządzie gminnym). Należy zaznaczyć jednak, że graniczenie to obejmuje wyłącznie władanie wynajmowaną lub dzierżawioną nieruchomością, a nie nawiązanie stosunku najmu lub dzierżawy. Komisja przetargowa nie może autorytatywnie stwierdzić, że radny-uczestnik przetargu na pewno będzie prowadził działalność na wynajmowanej nieruchomości i z tego powodu nie dopuścić go do udziału w postępowaniu.
Marcin Polit
ZAPAMIĘTAJ!
Osobą bliską w stosunku do członka komisji przetargowej może być osoba należąca do następującej grupy: zstępnych, wstępnych, rodzeństwa, dzieci rodzeństwa, małżonka, osoby przysposabiającej i przysposobionej oraz osoby, która pozostaje z członkiem komisji faktycznie we wspólnym pożyciu (art. 4 pkt 13 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami)
Podstawy prawne:
• Ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz.U. z 2004 r. nr 261, poz. 2603; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 19, poz. 100)
• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. nr 223, poz. 1458)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz.U. nr 207, poz. 2108)