Zagadnienie i problematyka MPZP jest tematem kontrowersyjnym, bowiem odnosi się nie tylko do planu zagospodarowania przestrzeni w danej gminie, ale ma także decydujące znaczenie dla gospodarki nieruchomościami danego terenu. Zgodnie z ustawą stanowi akt prawa miejscowego i obowiązuje tylko na obszarze działania organu, który go wydał (najczęściej obszarze gminy).
Problematykę znaczenia MPZP można podzielić na dwie grupy:
- ekonomiczną,
- społeczną.
Do aspektów ekonomicznych na wstępie należy zaliczyć fakt, iż gminy posiadające miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego są dużo bardziej atrakcyjne dla przedsiębiorców poszukujących lokalizacji do inwestycji. Oferują im przewidywalne warunki lokowania firm, a to pozwala przedsiębiorcom opracować strategię długoterminową i gwarantują stabilizację na rynku.
Większa liczba inwestorów oznacza dodatkowe miejsca pracy dla mieszkańców gminy. To aspekt społeczny, a zarazem element, który powinny szczególnie wziąć sobie do serca władze samorządowe terenów mniej rozwiniętych gospodarczo gdzie bezrobocie jest największe. Połączenie tych czynników zaowocuje harmonijnym rozwojem gospodarczym danego terenu.
Aby MPZP mógł wejść w życie musi spełnić warunki studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Jest to dokument określający sposób zagospodarowania całego terytorium gminy wliczając w to obszary przeznaczone pod zabudowę, przebieg głównych szlaków komunikacyjnych, terenów chronionych. Skutkiem niespełnienia założeń studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest unieważnienie MPZP.
Kolejność tworzenia MPZP wygląda następująco:
- Uchwałą rady gminy zapada decyzja o przystąpieniu do sporządzenia MPZP.
- W zależności od rozmiaru terytorium samorządowego w dostępnych mediach ukazuje się ogłoszenie:
a) wójta w przypadku gmin wiejskich,
b) burmistrza gminy miejsko wiejskich,
c) prezydenta miasta w przypadku miast powyżej 100000 mieszkańców, o możliwości składania wniosków do planu.
Następnie z podobną propozycją wójt, burmistrz lub prezydent miasta zwraca się do instytucji zewnętrznych. Zostaje opracowana dokładna analiza obecnego stanu terenu pod względem zagospodarowania, którą następnie konfrontuje się ze złożonymi wnioskami.
Na podstawie przeprowadzonych badań z zakresu wpływu ustaleń zawartych w MPZP na środowisko przyrodnicze organ wykonawczy podejmuje decyzję o akceptacji bądź odrzuceniu projektu planu.
W przypadku pozytywnej decyzji projekt zostaje skierowany do zaopiniowania i uzgodnień instytucji oraz władz gmin sąsiadujących. Po uzgodnieniu i pomyślnym zaopiniowaniu następuje opracowanie analizy skutków ekonomicznych planu.
Wstępna wersja planu zostaje wyłożona do publicznego wglądu na okres, co najmniej 21 dni, a zainteresowani ponownie zostają powiadomieni poprzez ogłoszenia w mediach. Po tym okresie zbierane są wszelkie uwagi dotyczące planu, które następnie rozpatruje przedstawiciel władzy wykonawczej. Po rozpatrzeniu uwag MPZP zostaje przekazany do rady gminy, która podczas swojej sesji uchwala MPZP.
Wojewoda ocenia zgodność uchwały z prawem i plan zostaje ogłoszony w dzienniku urzędowym właściwego województwa, wchodząc w życie, jako prawo miejscowe po 30 dniach od ogłoszenia.
Czytaj także: Planowanie przestrzenne w gminie>>
Powyższa lista ukazuje jak długa jest droga MPZP od momentu projektu aż do chwili, gdy wejdzie w życie pojawiając się w Dzienniku Urzędowym Województwa. Obecnie proces uchwalenia planu trwa w gminie około roku. Niezwykle istotne jest by ten czas uległ maksymalnemu skróceniu, bowiem warunkiem spełnienia głównej funkcji MPZP, czyli kształtowania ładu w przestrzeni jest jego jak najszybsze wejście w życie. Plan jest dostępny w wydziale architektury urzędu gminy możemy dowiedzieć się z niego między innymi:
- jakie jest przeznaczenie danego gruntu,
- jakie są zamierzenia władz odnośnie terenów przyległych do działki.
Słowem znajdziemy tam wszystkie ograniczenia dotyczące ewentualnej zabudowy terenu. Ważność MPZP zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U Nr 80 poz. 717.) zależy od tego, kiedy został uchwalony. Treść ustawy określa to następująco:
- plany uchwalone po 1 stycznia 1995 roku nadal zachowują moc prawną
- plany uchwalone przed 1 stycznia 1995 roku są już nieważne.
W drugim przypadku gmina powinna posiadać uchwalony nowy plan bądź posiłkuje się tylko warunkami zabudowy i zagospodarowania terenu.
W tej chwili aktualny plan zagospodarowania przestrzennego posiada zaledwie kilkanaście procent gmin w kraju. Ustawodawca nie nałożył bowiem na gminę obowiązku złożenia planu w określonym terminie. Wysoki nakład środków, pracy i czasu jaki należy poświęcić na opracowanie MPZP sprawia, że jest on wciąż czymś egzotycznym w naszym kraju. Jeżeli do tego doliczymy jeszcze szereg wymagań formalnych, który musi spełnić projekt planu to może okazać się, że obecna sytuacja pozostanie aktualna jeszcze przez długi czas.
Jakub Koguciuk
samorzad.infor.pl