Prezydent miasta udzielił przedsiębiorcy zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie miasta z zachowaniem m.in. warunku stanowiącego, że wywóz odpadów komunalnych może następować wyłącznie do jednego - określonego zakładu utylizacji.
W międzyczasie spółka wnioskowała o zmianę warunków zezwolenia w ten sposób, aby mogła wywozić odpady w inne wskazane miejsca. Niedługo po tym spółka została wezwana do zaniechania naruszania warunków, a następnie organ wszczął z urzędu postępowanie w sprawie niewypełnienia warunków zezwolenia, w konsekwencji czego wydał decyzję o cofnięciu firmie zezwolenia bez odszkodowania. Stanowisko organu I instancji podzieliło SKO. W tej sytuacji spółka skierowała skargę do WSA.
UZASADNIENIE
Wojewódzki sąd administracyjny oddalił skargę przedsiębiorcy. Sąd ten uznał za niezasadny zarzut nieuwzględnienia w postępowaniu administracyjnym decyzji prezesa UOKiK, w której zakazano stosowania praktyk naruszających konkurencję.
Od tak sformułowanego wyroku sądu I instancji spółka wniosła skargę kasacyjną do NSA. Spółka podniosła m.in. zarzut naruszenia ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez uznanie, iż zezwolenie wydane przez organ, jako czynność prawna będąca przejawem nadużywania pozycji dominującej, jest mimo to ważna.
NSA uchylił zaskarżony wyrok oraz decyzje organów I i II instancji. Zdaniem sądu kasacyjnego WSA nie przywiązał należytej wagi do okoliczności, że skarżący przedsiębiorca, przed wszczęciem przez organ z urzędu postępowania w sprawie cofnięcia zezwolenia, wystąpił z wnioskiem o zmianę zezwolenia w części wskazującej miejsce wywożenia odpadów. Zdaniem sądu, w tym postępowaniu mogło dojść do zmiany tej części zezwolenia. W ocenie NSA nie ulega zatem wątpliwości, że na wynik tego postępowania mogłaby mieć wpływ taka decyzja prezesa UOKiK.
NSA przypomniał, że przepis art. 8 ust. 1 ówcześnie obowiązującej ustawy z 2000 roku o ochronie konkurencji i konsumentów stanowił, że zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców.
Według art. 8 ust. 2 pkt 5 tej ustawy nadużywanie pozycji dominującej polegało między innymi na przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji, zaś art. 8 ust. 3 tej ustawy stanowił, że czynności prawne będące przejawem nadużywania pozycji dominującej są w całości lub w odpowiedniej części nieważne.
Sąd wyjaśnił, że skoro w rozpatrywanej sprawie cofnięcie zezwolenia nastąpiło wyłącznie z tego powodu, że skarżąca spółka zaprzestała wywozić odpady do wskazanego w zezwoleniu zakładu, a decyzja prezesa UOKiK stwierdzała, że taki warunek zezwolenia jest nadużyciem pozycji dominującej na rynku i nakazała zaniechanie stosowania tej praktyki, oraz skoro przed wszczęciem z urzędu postępowania o cofnięcie zezwolenia z powyższego powodu nastąpiło wszczęcie postępowania z wniosku skarżącej spółki o zmianę tego warunku zezwolenia, to cofnięcie zezwolenia nastąpiło z naruszeniem prawa.
Zdaniem NSA naruszenie takie nastąpiło poprzez nadużycie, gdyż mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której niewykonywanie zawartego w zezwoleniu warunku dotkniętego stwierdzoną wadą nieważności spowodowałoby cofnięcie tego zezwolenia.
Sąd podkreślił również, że decyzja prezesa UOKiK miałaby wpływ na kwestię weryfikacji zezwolenia w dotyczącej jego części, a tym samym na wynik sprawy z wcześniejszego wniosku skarżącej spółki o zmianę tego zezwolenia w tej właśnie części, a w następstwie także na byt wszczętego z urzędu, później niż wniosek spółki o zmianę zezwolenia, postępowania o cofnięcie zezwolenia i na jego wynik.
Wyrok NSA z 21 lutego 2007 r.
SYGN. AKT II GSK 238/06
Michał Kowalski
asystent sędziego NSA