Nowy Targ, Nowa Ruda, Pszczyna i Nowy Sącz to najbardziej zanieczyszczone miejscowości w Polsce. Wśród smogowych liderów nie brakuje również uzdrowisk – na wysokiej pozycji znalazły się Goczałkowice-Zdrój i Rabka-Zdrój. Tak wynika z najnowszego rankingu przygotowanego przez Polski Alarm Smogowy. Lider zestawienia – Nowy Targ to miasto, w którym odnotowywane zanieczyszczenie powietrza jest największe w całej Unii Europejskiej.
Nowy Targ "wygrywa" wszystkie rankingi zanieczyszczeń
"Odkąd zaczęliśmy analizować wyniki pomiarów i publikować rankingi smogowych liderów nie było sytuacji, w której jedno miasto wygrało we wszystkich kategoriach. Tegoroczna pozycja Nowego Targu w rankingu to rzecz bez precedensu. Zarówno średnie roczne stężenie pyłów PM10, liczba dni z powietrzem nienadającym się do oddychania, jak i roczne stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu (BAP) wywindowało podhalański Nowy Targ na pozycję niekwestionowanego smogowego lidera" – skomentował rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) Piotr Siergiej.
"Nasz ranking nie zachęca do odwiedzin tego miasta. Co więcej – dodaje Piotr Siergiej – od 2016, czyli odkąd rozpoczęto pomiary benzo(a)pirenu w Nowym Targu, stężenie tego rakotwórczego zanieczyszczenia wzrasta z roku na rok. Według pomiarów PMŚ stężenie BAP w 2016 wynosiło 8 ng/m3, w 2017 r. już 15 ng/m3, a od 2018 oscyluje wokół 18 ng/m3. To 1800% dopuszczalnej w Polsce normy!" – W rozmowach mieszkańców Nowego Targu pojawia się nowy trend. Niektórzy poważnie zastanawiają się nad wyprowadzką z miasta w sezonie zimowym, na przykład do Krakowa – mówi Magdalena Cygan, aktywistka Nowotarskiego Alarmu Smogowego.
Pył PM10 i benzo(a)piren (BAP) w małych miejscowościach
Na liście smogowych rekordzistów przeważają niewielkie miasta, a nawet wsie np. śląski Godów, czy podkrakowski Zabierzów. Zauważalny jest brak dużych metropolii, uznawanych często za najmocniej zanieczyszczone obszary w kraju. Wśród najbardziej zanieczyszczonych miejscowości pod kątem stężeń rakotwórczego BAP prócz Nowego Targu znajdują się także: Nowa Ruda, Nowy Sącz czy Sucha Beskidzka. W rankingu widnieją również miejscowości uzdrowiskowe: Goczałkowice-Zdrój i Rabka-Zdrój, w której stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu wyniosło aż 900% normy.
PM10
dni smogowe
W Krakowie poprawa powietrza
Od 2019 roku, w którym w życie weszła uchwała antysmogowa, w zestawieniach najbardziej zanieczyszczonych miast nie znajdziemy już Krakowa. To największa poprawa jakości powietrza w rankingach PAS. Widać, że konsekwentna polityka antysmogowa Krakowa przynosi odczuwalne i mierzalne skutki. Pomimo poprawy w sobotę 11 grudnia 2021 r. w Krakowie wprowadzono darmową komunikację z powodu prognozowanego zanieczyszczenia powietrza. Dotyczy to także gmin sąsiadujących, które przystąpiły do porozumienia dot. wspólnego transportu publicznego. Związane to jest z prognozowaną możliwością przekroczenia norm jakości powietrza. Decyzja wynika z prognozy Zakładu Modelowania Zanieczyszczeń Powietrza IMiGW zakładającej, że w sobotę istnieje duże prawdopodobieństwo przekroczenia dopuszczalnego poziomu średniego dobowego stężenia pyłów PM10 (50µg/m3) na znacznym obszarze miasta.
Jak tworzony jest ranking PAS
Ranking Polskiego Alarmu Smogowego tworzony jest co roku na podstawie oficjalnych wyników pomiarów ze stacji Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ). Najnowszy ranking obejmuje dane z roku 2020. Co istotne, analiza dotyczy wyłącznie miejscowości, w których prowadzone są pomiary PMŚ. Nie jest znana sytuacja w pozostałych miejscowościach, lecz można przypuszczać, że również tam jakość powietrza często znacząco odbiega od obowiązujących norm.