Zagospodarowanie przestrzenne w skali lokalnej oparte jest na miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Pomimo że (poza użytkownikami przestrzeni) przeważający wpływ na ich ustanowienie mają gminy, to w wielu przypadkach inne organy na etapie tworzenia tych dokumentów mają możliwość ich zablokowania – przede wszystkim przez przewidzianą w ustawie z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz innych przepisach szczególnych konieczność dokonywania uzgodnień. Dotyczy to m.in. władz parków narodowych.
Parki narodowe
Parki narodowe to jedna z najważniejszych obszarowych form ochrony przyrody w Polsce. Park narodowy, będący państwową osobą prawną, obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi o powierzchni nie mniejszej niż 1 tys. ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe (art. 8 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody; dalej: u.o.p.). Parki narodowe tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej zasobów, tworów i składników przyrody. Szczegółowy zakres ograniczeń w parku narodowym zawarty jest w planie ochronnym parku, tym niemniej wśród ograniczeń względem zagospodarowania nieruchomości w parkach można wyróżnić m.in. zakazy:
● budowy lub przebudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych (z wyjątkiem tych służących celom parku),
● polowania,
● pozyskiwania, niszczenia lub umyślnego uszkadzania roślin i grzybów,
● zmiany stosunków wodnych,
● prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej i rolniczej z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do tego w planie ochrony,
● ruchu pojazdów poza drogami publicznymi,
● zakłócania ciszy,
● wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu.
Można więc przyjąć, że tego rodzaju ograniczenia wpływają na zagospodarowanie poszczególnych nieruchomości. Dodatkowo na obszarach graniczących z parkami wyznacza się otulinę parków narodowych, w której może być utworzona strefa ochronna zwierząt łownych. Jak się wskazuje w orzecznictwie, otulina nie jest ustawowo wyodrębnioną formą ochrony przyrody, lecz chroni formy ochrony przyrody – na przykład parki narodowe. Jednak zakres zakazów ustanowionych dla parków narodowych nie może być rozszerzany na obszary objęte otuliną (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 5 października 2007 r., sygn. akt II SA/Go 471/07).
W otulinie parku narodowego można lokalizować tylko takie inwestycje, które dla tego parku nie stwarzają zagrożenia wynikającego z działalności człowieka, a o niemożności zaakceptowania określonej inwestycji na obszarze otuliny będzie przesądzać brak możliwości pogodzenia tej inwestycji z funkcją ochronną otuliny (wyrok WSA w Warszawie z 11 maja 2010 r., sygn. akt IV SA/Wa 99/10).
Więcej w Gazecie Samorządu i Administracji - Zamów prenumeratę >>