Jednoznacznie zdefiniowano, że wojewoda jest organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie województwa, a jego organem pomocniczym jest wojewódzki zespół zarządzania kryzysowego, który funkcjonował dotychczas pod zbliżoną nazwą wojewódzki zespół reagowania kryzysowego - w myśl przepisów o stanie klęski żywiołowej. Jednakże ustawa o zarządzaniu kryzysowym daje całkowitą dowolność kreowania przez przewodniczącego (którym z mocy ustawy jest wojewoda), struktury, jak i dobierania obsady osobowej zespołu. W skład zespołu mogą wchodzić zarówno przedstawiciele administracji rządowej, jak i samorządowej oraz inne zaproszone osoby przez przewodniczącego. Członkowie wojewódzkiego zespołu pełnią swoje obowiązki bez pobierania honorarium.
Swoje zadania w zakresie zarządzania kryzysowego wojewoda realizuje poprzez właściwą komórkę organizacyjną urzędu wojewódzkiego oraz przy pomocy zespolonych służb, inspekcji i straży. W tym miejscu powstał rozdział kompetencji pomiędzy komórki urzędów wojewódzkich, właściwe w sprawach zarządzania kryzysowego, którymi są wydziały zarządzania kryzysowego, a wojewódzkimi zespołami zarządzania kryzysowego (WZZK). Dodatkowo, w ramach urzędów wojewódzkich w wydziałach zarządzania kryzysowego, ustawa tworzy wojewódzkie centra zarządzania kryzysowego (WCZK), które istnieją i zostały utworzone na podstawie ustawy o stanie klęski żywiołowej. Należy stwierdzić, że ustawa łączy w sobie zadania, jakie ciążą na wojewodzie w zakresie obrony narodowej (stałe dyżury, NSPK) z zadaniami obrony cywilnej (nadzór nad wojewódzkimi systemami ostrzegania i alarmowania) oraz z głównymi zadaniami określonymi w ustawie, tj. związanymi z planowaniem cywilnym, ochroną infrastruktury krytycznej, a nade wszystko kierowaniem działaniami w przypadku powstania sytuacji kryzysowych. Tym samym wskazuje się jedną komórkę operacyjną (wojewódzkie centrum zarządzania kryzysowego) jako punkt zbierania danych, informacji, miejsce uruchamiania zaplanowanych procedur na wszelkie okoliczności, w jakich może funkcjonować wojewoda, w tym sytuacje kryzysowe i stany nadzwyczajne. Na koniec należy zauważyć, że ustawa dokonuje zmiany w dekrecie z dnia 23 kwietnia 1953 r. o świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych, co potwierdza, że dekret ten jest nadal fundamentalnym aktem prawnym w zakresie zarządzania kryzysowego.
Nowym obszarem zadaniowym, jaki określa ustawa do realizacji na poziomie wojewódzkim przez wojewodę, jest ochrona infrastruktury krytycznej. W tym obszarze tematycznym głównym przedsięwzięciem jest opracowanie wojewódzkiego planu ochrony infrastruktury krytycznej. Ponadto plan ochrony infrastruktury krytycznej musi zawierać warianty działania w sytuacji zagrożeń lub zakłócenia jej funkcjonowania, warianty odtwarzania infrastruktury krytycznej oraz zasady współpracy administracji publicznej z właścicielami oraz posiadaczami samoistnymi i zależnymi obiektów, instalacji lub urządzeń infrastruktury w zakresie jej ochrony, w tym zasady przekazywania informacji. Ustawa nie rozstrzyga, jakie obiekty mają być ujęte w planie wojewódzkim, a jakie w krajowym. Nie wiadomo także, czy obiekty mogą zaistnieć w dwóch planach jednocześnie.
Waldemar Paternoga
zastępca dyrektora Wydziału Zarządzania Kryzysowego, Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu
Podstawa prawna
l Art. 5 oraz 14-16 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. nr 89, poz. 590).