W dniu wyborów komisja zbiera się w lokalu wyborczym w możliwie pełnym składzie, na tyle wcześnie, aby wykonać wszystkie czynności związane z przygotowaniem głosowania, lecz nie później niż o godz. 5.00. Przed rozpoczęciem głosowania komisja sprawdza dostarczone jej dokumenty oraz pieczęć komisji; ponownie przelicza karty do głosowania, odrębnie do Sejmu i do Senatu i ostemplowuje karty do głosowania swoją pieczęcią.
Polecamy: RODO dla samorządu i administracji. Wzory dokumentów z objaśnieniami
Państwowa Komisja Wyborcza zaleca ostemplowanie wszystkich kart do głosowania przed otwarciem lokalu, tj. przed godziną 6.00; w razie niemożności wykonania tej czynności przed rozpoczęciem głosowania należy ostemplować karty bezpośrednio po godzinie 6.00, w lokalu wyborczym. Po ostemplowaniu wszystkich kart pieczęcią komisji należy je wraz z pieczęcią komisji odpowiednio zabezpieczyć. W następnej kolejności komisja rozkłada spis wyborców oraz karty do głosowania w sposób ułatwiający prowadzenie głosowania. Dodatkowo sprawdza, czy w lokalu wyborczym w widocznym miejscu wywieszone są urzędowe obwieszczenia i informacje. Kolejnym zadaniem obwodowej komisji jest sprawdzenie, czy w lokalu wyborczym oraz wewnątrz i na zewnątrz budynku, w którym mieści się lokal, nie znajdują się elementy służące prowadzeniu agitacji wyborczej, przykładowo plakaty, ulotki, napisy, i usuwa je. W wypadku gdyby to nie było możliwe, zwraca się ona o pomoc do wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Przed rozpoczęciem głosowania członkowie komisji sprawdzają, czy urna jest pusta, a następnie zamyka ją i opieczętowuje. Urna powinna być ustawiona w takim miejscu, by była przez cały czas głosowania widoczna dla członków komisji i mężów zaufania; ponadto możliwe jest wyznaczenie jednego członka komisji (rotacyjnie), którego zadaniem będzie czuwanie nad urną. Przy wszystkich wstępnych czynnościach komisji mogą być obecni mężowie zaufania.
O godzinie 6.00 komisja otwiera lokal. Od chwili rozpoczęcia głosowania do czasu jego zakończenia komisja wykonuje swoje zadania w składzie co najmniej trzyosobowym, w tym zawsze z udziałem przewodniczącego komisji bądź jego zastępcy. Członkowie komisji nie mogą udzielać wyborcom pomocy w głosowaniu. Przewodniczący komisji kieruje pracami komisji, zwołuje jej posiedzenia i przewodniczy im. W razie nieobecności przewodniczącego jego obowiązki pełni zastępca przewodniczącego komisji. Podczas głosowania przewodniczący komisji odpowiada za utrzymanie porządku i spokoju, czuwa nad przestrzeganiem tajności głosowania, przestrzeganiem zakazu prowadzenia w jakiejkolwiek formie agitacji wyborczej i przestrzeganiem właściwego toku czynności podczas głosowania. Ma prawo zażądać opuszczenia lokalu przez osoby naruszające porządek i spokój, a w razie potrzeby zwrócić się do komendanta właściwej jednostki Policji o zapewnienie koniecznej pomocy. Do lokalu wyborczego zabroniony jest wstęp osobom uzbrojonym, z wyjątkiem funkcjonariuszy policji podejmujących interwencję. Przypadki zakłócenia głosowania odnotowuje się w protokole głosowania.
MIŁOSZ WILKANOWICZ
ekspert z biura prawnego Krajowego Biura Wyborczego
PODSTAWA PRAWNA
• Rozdział 8 ustawy z 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 46, poz. 499 ze zm.).