Na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. Organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie: wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych, organizacji urzędów i instytucji gminnych, zasad zarządu mieniem gminy i korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. W określonym przez przepisy zakresie rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Przepisy porządkowe, o których mowa, mogą przewidywać za ich naruszanie karę grzywny. Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały. W przypadku niecierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydać wójt, w formie zarządzenia. Zarządzenie takie podlega zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady gminy. Traci ono moc w razie odmowy zatwierdzenia bądź nieprzedstawienia do zatwierdzenia na najbliższej sesji rady.
W razie nieprzedstawienia do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia zarządzenia rada gminy określa termin utraty jego mocy obowiązującej. Wójt musi przesyłać przepisy porządkowe do wiadomości wójtom sąsiednich gmin i staroście powiatu, w którym leży gmina, następnego dnia po ich ustanowieniu.
Podobnie sprawa uchwalania przepiswów prawa miejscowego, przy uwzględnieniu innego zakresu kompetencji wygląda w samorządzie powiatu i województwa.
Ogłoszenia prawa w dzienniku
Ogłoszenie aktu normatywnego w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe. Akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. W uzasadnionych przypadkach akty normatywne mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż 14 dni. Jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym. Z kolei przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie trzech dni od dnia ich ogłoszenia. W uzasadnionych przypadkach przepisy porządkowe mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż trzy dni. Jeśli zwłoka w wejściu w życie przepisów porządkowych mogłaby spowodować nieodwracalne szkody lub poważne zagrożenia życia, zdrowia lub mienia, można zarządzić wejście w życie takich przepisów z dniem ich ogłoszenia. Przepisy porządkowe ogłasza się w drodze obwieszczeń, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w środkach masowego przekazu. Za dzień ogłoszenia przepisów porządkowych uważa się dzień wskazany w obwieszczeniu. Ogłoszenie przepisów porządkowych w sposób, o którym mowa, nie zwalnia z obowiązku ich ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
Wejście w życie przepisów
Ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych przewiduje również możliwość nadania aktowi normatywnemu wstecznej mocy obowiązującej, jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. Przy obliczaniu terminu wejścia w życie aktu normatywnego określonego w dniach nie uwzględnia się dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przypadków, gdy akt normatywny wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Terminy wejścia w życie aktu normatywnego określone w tygodniach, miesiącach lub latach kończą się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada dniu ogłoszenia, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było, w ostatnim dniu tego miesiąca. Akty normatywne wydawane na podstawie ustaw można ogłaszać w okresie od dnia ogłoszenia danej ustawy, a przed dniem jej wejścia w życie; akt taki nie może wejść w życie wcześniej niż ustawa.
Udostępnianie dzienników urzędowych
Rozpowszechnianie wojewódzkiego dziennika urzędowego, w którym są publikowane m.in. akty prawa miejscowego, odbywa się w szczególności przez sprzedaż w stałych punktach sprzedaży oraz w systemie prenumeraty.
Stały punkt sprzedaży dziennika urzędowego jest prowadzony w siedzibie urzędu wojewódzkiego i delegatury urzędu wojewódzkiego. Stałe punkty sprzedaży mogą być prowadzone również w siedzibach organów samorządu terytorialnego, a także w innych miejscach, stosownie do miejscowych potrzeb.
Z kolei starostwo powiatowe gromadzi i udostępnia zbiór aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat, a urząd gminy prowadzi zbiór przepisów gminnych, dostępny do powszechnego wglądu w jego siedzibie.
Dzienniki urzędowe, zbiory aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat i zbiory przepisów gminnych albo zawarte w nich akty normatywne i inne akty prawne udostępnia się:
-nieodpłatnie poprzez środki komunikacji elektronicznej;
-odpłatnie za pomocą informatycznych nośników danych.
Podstawą do ogłoszenia aktów normatywnych i innych aktów prawnych jest ich oryginał podpisany przez upoważniony do wydania tego aktu organ. Na oryginale obok podpisu organu umieszcza się pieczęć urzędową. Oryginał aktu normatywnego z trzema kopiami jest przedstawiany z wnioskiem o ogłoszenie w dzienniku urzędowym organowi wydającemu dziennik. Wraz z wnioskiem, o którym mowa, dostarczone powinny być również akty normatywne w formie dokumentu elektronicznego.
CO W WOJEWÓDZKIM DZIENNIKU URZĘDOWYM
W wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się:
-akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę i organy administracji niezespolonej;
-akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy, w tym statuty województwa, powiatu i gminy;
-statuty związków międzygminnych oraz statuty związków powiatów;
-akty prezesa Rady Ministrów uchylające akty prawa miejscowego stanowionego przez wojewodę i organy administracji niezespolonej;
-wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na akty prawa miejscowego,
-porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych zawarte: między jednostkami samorządu terytorialnego oraz między jednostkami samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej;
-uchwałę budżetową województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu województwa;
-obwieszczenia o wygaśnięciu mandatu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz o rozwiązaniu sejmiku województwa, rady powiatu lub rady gminy;
-statut urzędu wojewódzkiego;
inne akty prawne, informacje, komunikaty, obwieszczenia i ogłoszenia, jeżeli tak stanowią przepisy.
Zbigniew Kornat
gp@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 449).
Rozdział 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.).
Rozdział 4 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592 ze zm.).
Rozdział 4 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1593 ze zm.).