Projekt ustawy, w którym określono nowy model aplikacji dla przyszłych sędziów i prokuratorów, znajduje się obecnie w uzgodnieniach międzyresortowych. Powiązanie momentu wejścia w życie proponowanych przepisów z datą przeprowadzenia egzaminu na aplikację nie oznacza jednak, że do tego czasu zainteresowani konkursem absolwenci prawa będą tkwili w niepewności co do stawianych im wymagań.
- Chcemy, żeby niezależnie od tempa prac legislacyjnych, najpóźniej do końca lipca, na stronach internetowych Krajowej Szkoły i Ministerstwa Sprawiedliwości znalazły się informacje dotyczące zasad związanych z nowym naborem na aplikację ogólną. W internecie znajdą się szczegółowe wymagania konkursowe, jak również zakres materiału wymaganego w trakcie egzaminu - tłumaczy prokurator Andrzej Leciak, dyrektor Krajowego Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury.
Zgodnie z propozycjami zawartymi w projekcie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury aplikacja sądowa i prokuratorska będzie prowadzona w jednym miejscu, a nie jak dotychczas w 11 ośrodkach w Polsce. Po to, by zapewnić odpowiednią liczbę miejsc pracy dla młodych sędziów i prokuratorów limit przyjęć na aplikację będzie określany prognozą potrzeb kadrowych.
Szkolenie aplikantów nie będzie już zadaniem sądów i prokuratur apelacyjnych. Wraz z tegorocznym napływem nowych aplikantów zastąpi je Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury. Przez pierwszy rok aplikanci będą się kształcili w ramach aplikacji ogólnej. Osoby, które ukończą ją z najlepszymi wynikami, będą mogły kontynuować naukę na specjalistycznej aplikacji sądowej lub prokuratorskiej.
Dwuetapowy egzamin
Nabór na aplikację ogólną będzie odbywał się w drodze konkursu składającego się z dwóch etapów - testu, sprawdzającego wiedzę z poszczególnych dziedzin prawa i nauk pokrewnych oraz pracy pisemnej, sprawdzającej umiejętność stosowania argumentacji prawniczej, zasad wykładni oraz kwalifikowania stanów faktycznych. Warunkiem dopuszczenia do drugiego etapu konkursu będzie uzyskanie określonego przez ministra sprawiedliwości minimum punktów.
Po przeprowadzeniu konkursu komisja konkursowa przedstawi dyrektorowi Krajowej Szkoły listę kwalifikacyjną kandydatów na aplikantów aplikacji ogólnej. O kolejności zadecyduje suma uzyskanych punktów. Lista kwalifikacyjna zostanie ogłoszona w Biuletynie Informacji Publicznej. Tam również zostaną w późniejszym terminie zamieszczone informacje o osobach, które zakwalifikowały się na aplikację ogólną. Niezaleznie od tego każda z nich zostanie zawiadomiona o pomyślnym wyniku konkursu. Wówczas będzie miała 14 dni na złożenie oświadczenia o gotowości podjęcia aplikacji.
Po przeprowadzeniu konkursu i ustaleniu listy aplikantów nadejdzie czas na sprawdzenie, czy każda ze znajdujących się na niej osób może poszczycić się nieposzlakowaną opinią. Do tego będą potrzebne informacje z Krajowego Rejestru Karnego oraz opinia właściwego komendanta wojewódzkiego Policji. W opinii środowiskowej będą musiały znaleźć się dane o zachowaniach świadczących o naruszeniu przez nią porządku prawnego, kontaktach ze środowiskami przestępczymi lub grupami środowiskowymi patologii społecznej i o charakterze tych kontaktów oraz okolicznościach wskazujących na uzależnienie od alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych.
Wspólne szkolenie
Aplikacja ogólna będzie trwała 12 miesięcy i rozpocznie się nie później niż trzy miesiące od daty ogłoszenia listy kandydatów. W jej trakcie aplikanci będą uczestniczyć w zajęciach w Krajowej Szkole oraz praktykach. Każdy będzie miał swojego patrona koordynatora. Jego zadaniem będzie pomoc merytoryczna oraz nadzorowanie i koordynowanie prawidłowego przebiegu praktyk aplikanta. Kolejni patroni będą czuwali nad aplikantami podczas każdej z praktyk.
Warunkiem ukończenia aplikacji ogólnej będzie uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich sprawdzianów i praktyk. W terminie 14 dni od zakończenia aplikacji ogólnej dyrektor Krajowej Szkoły ogłosi w BIP listę klasyfikacyjną aplikantów. Następnie każda z zamieszczonych na niej osób będzie mogła złożyć wniosek o kontynuowanie szkolenia na aplikacji prokuratorskiej lub sędziowskiej. Decyzję w sprawie przyjęcia na aplikację specjalistyczną wyda dyrektor Krajowej Szkoły, kierując się przy tym miejscem kandydata na liście klasyfikacyjnej aplikantów. Niezależnie od przyjęcia na kolejny etap szkolenia każdy z aplikantów uzyska dyplom. Osoby, którym nie uda się dostać na specjalizację, otrzymają propozycję pracy na stanowisku asystenta lub referendarza.
Specjalizacja zawodowa
Aplikacja sędziowska będzie trwała 54 miesiące. W jej ramach aplikanci odbędą zajęcia i praktyki w Krajowej Szkole (30 miesięcy) oraz staż na stanowiskach: asystenta sędziego, a następnie referendarza sądowego (24 miesiące).
- W trakcie stażu aplikanci sędziowscy zostaną zatrudnieni na stanowisku asystenta sędziego na czas określony, a następnie na stanowisku referendarza sądowego na czas nieokreślony. W trzydziestym miesiącu szkolenia aplikanci sędziowscy przystąpią do egzaminu sędziowskiego. Koniecznym warunkiem będzie tutaj uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich sprawdzianów i praktyk, objętych programem aplikacji - mówi Andrzej Leciak.
Aplikacja prokuratorska będzie trwała 30 miesięcy i będzie również połączona z zajęciami i praktykami w Krajowej Szkole. W ostatnim miesiącu aplikacji aplikanci prokuratorscy przystąpią do egzaminu prokuratorskiego. Dyrektor Krajowej Szkoły, w terminie 14 dni od dnia zakończenia egzaminu prokuratorskiego sporządzi i przekaże ministrowi sprawiedliwości końcową listę klasyfikacyjną aplikantów, którzy zdali pozytywnie egzamin. Kolejność na liście będzie decydowała o tym, jak szybko dostaną oni propozycję podjęcia pracy na stanowisku asesora prokuratorskiego.
W JAKICH PRZYPADKACH APLIKANCI ZOSTANĄ SKREŚLENI Z LISTY
1) niepodjęcie aplikacji
2) utrata obywatelstwa polskiego, pełni praw obywatelskich lub nieposzlakowanej opinii
3) prawomocne skazanie za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
4) pisemna rezygnacja z odbywania aplikacji
5) rażące naruszenie obowiązków aplikanta (np. nagminne opuszczanie zajęć, nieprzestrzeganie regulaminu organizacyjnego Krajowej Szkoły)
6) rażące uchybienie godności aplikanta lub naruszenie dobrego imienia Krajowej Szkoły
7) nieprzystąpienie do egzaminu sędziowskiego
8) nierozpoczęcie lub przerwanie odbywania stażu
563 zł będzie mogła wynosić maksymalnie opłata za udział w tegorocznym konkursie na aplikację
Zdaniem Andrzeja Leciaka aplikanci szkoleni w Szkole Sędziów i Prokuratorów będą lepiej przygotowani do pracy
ADAM MAKOSZ