JOLANTA FEDAK
minister pracy i polityki społecznej
Artykuł 100 ust. 1 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej zawiera ogólną zasadę kierowania się w postępowaniu administracyjnym o świadczenia z pomocy społecznej dobrem osób korzystających z pomocy społecznej i ochroną ich dóbr osobistych. Pojęcie dobro osobiste jest szersze od pojęcia dane osobowe i mieści w sobie takie wartości, jak zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko czy tajemnica korespondencji (art. 23 kodeksu cywilnego). Ustawa zakazuje pracownikom jednostki organizacyjnej pomocy społecznej biorącym udział w postępowaniu podawania do wiadomości publicznej nazwisk osób korzystających z pomocy społecznej oraz rodzaju i zakresu przyznanego świadczenia. Nie jest więc możliwe wywieszanie w miejscu ogólnie dostępnym list osób otrzymujących jakiekolwiek świadczenia czy przekazywanie danych osobowych osobom i organom nieuprawnionym na mocy przepisów prawnych.
W związku z zaostrzonym rygorem ochrony danych osobowych szczególnie chronionych (art. 27 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych) art. 100 w ust. 2 ustawy o pomocy społecznej wprowadza możliwość przetwarzania tych danych w zakresie niezbędnym do udzielania świadczeń. Przepis wymienia te rodzaje danych szczególnie chronionych, które mogą być przetwarzane. Przetwarzanie danych oznacza jakiekolwiek operacje wykonywane na danych osobowych, takie jak zbieranie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie i usuwanie, a zwłaszcza te, które wykonuje się w systemach informatycznych (art. 7 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych).
Dane szczególnie chronione mogą być przetwarzane jedynie w zakresie niezbędnym do przyznawania i udzielania świadczeń z pomocy społecznej. Artykuł 100 ust. 2 nie zezwala więc na zbieranie danych w nim wymienionych w każdym przypadku, lecz tylko wtedy, gdy od uzyskania pewnych informacji ustawa uzależnia przyznanie lub odmowę przyznania świadczenia. Na przykład pochodzenie etniczne może okazać się niezbędne w przypadku konieczności opracowania indywidualnego programu integracji, gdyż może ono wpływać na możliwość podjęcia pracy czy adaptacji osoby w środowisku, dane o stanie zdrowia będą niezbędne do przyznania na przykład zasiłku celowego na leki czy zasiłku okresowego z powodu długotrwałej choroby, dane o skazaniu - przy rozpatrywaniu generalnego uprawnienia do świadczeń z pomocy społecznej, dane o skazaniach i orzeczeniach o ukaraniu będą mogły być przetwarzane w trakcie korzystania przez osobę usamodzielnianą ze świadczeń na usamodzielnienie i kontynuowanie nauki w okresie realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia (na podstawie odpowiedzi na interpelację nr 2923).
KW
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 100 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2008 r. nr 115, poz. 728).
• Art. 7 pkt 2 i art. 27 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. nr 101, poz. 926 ze zm.).