Pracownicy samorządowi mogą być zatrudniani na podstawie mianowania na stanowiskach określonych w statucie gminy bądź związku międzygminnego. Rada gminy dysponuje zatem dużą dowolnością w zakresie kształtowania zakresu stanowisk, co do których stosunek pracy nawiązuje się w drodze mianowania. Co do skutków mianowania na stanowisko niewymienione we właściwym statucie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 7 lipca 2005 r. (sygn. akt II PK 351/04). Przyjął on, że złożenie przez strony zgodnych oświadczeń woli o nawiązaniu stosunku pracy pracownika samorządowego na podstawie mianowania powoduje nawiązanie takiego stosunku pracy, nawet jeżeli statut gminy nie przewidywał tej podstawy zatrudnienia na określonym stanowisku pracy.
Zmiana statutu
Następcza zmiana statutu gminy (lub związku międzygminnego), polegająca na modyfikacji katalogu stanowisk, co do których następuje mianowanie, nie skutkuje utratą statusu pracownika samorządowego mianowanego, przez osoby zajmujące stanowiska, co do których zatrudnienie, wskutek zmiany, nie następuje już w drodze mianowania. W kwestii wątpliwości co do charakteru prawnego aktu mianowania stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 23 listopada 2004 r. (sygn. akt I PK 35/04), stwierdzając, że akt ten nie ma charakteru decyzji administracyjnej, natomiast podlega ocenie poprzez pryzmat regulacji kodeksu pracy.
Przeniesienie pracownika
Stosunek pracy urzędnika mianowanego ma charakter trwały i wiąże się w sposób ścisły ze stanowiskiem, na które mianowanie nastąpiło. Sytuacje, w których modyfikacja stosunku pracy jest możliwa, reguluje art. 7 ustawy o pracownikach samorządowych. Przepis ten przewiduje odpowiednie stosowanie art. 10 ust. 1-1b i 5 ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Generalnie przeniesienie pracownika mianowanego na inne stanowisko pracy może następować w sytuacji, gdy wymagają tego potrzeby pracodawcy samorządowego (na okres do trzech miesięcy w ciągu roku) lub w przypadkach wyjątkowych, jak reorganizacja i likwidacja stanowiska lub szczególne potrzeby pracodawcy. Nowe stanowisko pracy musi odpowiadać kwalifikacjom pracownika, natomiast wynagrodzenie być nie niższe niż dotychczasowe (przez minimum sześć miesięcy w przypadku likwidacji stanowiska).
W uzasadnionych wypadkach, nie częściej niż raz na dwa lata, możliwe jest przeniesienie pracownika mianowanego do innego pracodawcy samorządowego na stanowisko urzędnicze, na okres do sześciu miesięcy - z wynagrodzeniem nie niższym od dotychczasowego. Gdy przeniesienie następuje do innej miejscowości, a pracownikiem mianowanym jest kobieta w ciąży lub osoba sprawująca opiekę nad dzieckiem do lat 14, a także gdy stoją na przeszkodzie ważne względy rodzinne czy osobiste pracownika, wymagana jest jego zgoda.
Zawieszenie pracownika
Pracownik mianowany zostaje z mocy prawa zawieszony w pełnieniu obowiązków służbowych z chwilą tymczasowego aresztowania, a jego wynagrodzenie w tym okresie ulega ograniczeniu do połowy. Rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem mianowanym może nastąpić w drodze wypowiedzenia z przyczyn enumeratywnie określonych w art. 10 ustawy o pracownikach samorządowych. W przypadku wypowiedzenia wskutek likwidacji lub reorganizacji pracodawcy samorządowego, połączonej ze zmniejszeniem stanu zatrudnienia, zwalnianemu pracownikowi mianowanemu przysługuje wynagrodzenie przez okres pozostawania bez pracy, nie dłuższy niż sześć miesięcy.
Zmiany w urzędzie
Reorganizacja jest w orzecznictwie rozumiana raczej szeroko, w szczególności nie musi oznaczać reorganizacji wszystkich lub kilku komórek organizacyjnych urzędu, wystarczy bowiem taka reorganizacja, która dotyka jednej z jego komórek, przy czym zmniejszenie zatrudnienia może polegać również na zlikwidowaniu wyłącznie jednego etatu, co potwierdził Sąd Najwyższy w swoim wyroku z 24 maja 2007 r. (sygn. akt II PK 306/06). Dodatkowo na gruncie art. 14 ustawy o pracownikach samorządowych Sąd Najwyższy w wyroku z 16 maja 2006 r. (sygn. akt I PK 200/05) stwierdził, że zawiera on szczegółowy i zamknięty katalog przyczyn uzasadniających rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia, odmienny niż wynikający z art. 52 kodeksu pracy, a zatem stosowanie art. 52 kodeksu pracy w zakresie uregulowanym w art. 14 ustawy o pracownikach samorządowych jest wyłączone.
MICHAŁ MĄKA
gp@infor.pl
prawnik w kancelarii Kaczor Klimczyk Pucher Wypiór
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 76 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
• Art. 7 i 10 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1593 ze zm.).