Chęć pracy w takim charakterze wykazuje coraz więcej, głównie młodych osób, które widzą w tym szansę ciekawej pracy i kariery. Zdają sobie sprawę, że zatrudnienie w instytucjach Unii Europejskiej czy w Parlamencie Europejskim może wpłynąć pozytywnie na ich całą działalność zawodową i ukształtować życie.
Statystyczny asystent to osoba w wieku 25–30 lat, choć są i starsi; absolwent studiów historycznych, lingwistycznych, politologicznych lub ekonomicznych; najczęściej z pewnym doświadczeniem zawodowym.
Wielką popularnością wśród przyszłych urzędników unijnych cieszy się Belgia, ponieważ w jej stolicy – Brukseli ma siedzibę Komisja Europejska. To tam co roku podejmuje pracę nawet kilkuset stażystów. Aby dostać się na staż, trzeba mieć ukończone studia wyższe, dobrze znać problematykę unijną oraz języki obce. Należy też pomyślnie zaliczyć wiele testów i zdać egzaminy w Polsce oraz Brukseli. Mimo tak trudnych wymagań konkurencja jest ogromna, a osoby, które dostają się na staż, to prawdziwi wybrańcy.
Liniowa ścieżka kariery
Co roku nie brakuje chętnych. Przyciąga nie tylko ciekawa, rozwijająca praca, lecz także zarobki. Co prawda życie w Brukseli jest drogie, ale nie jest to przeszkodą w staraniach o zatrudnienie. Tym bardziej że – poza pensjami na wysokim poziomie – przewidziane są dodatki z tytułu urlopu rodzicielskiego (878,32 euro; a dla samotnych rodziców – 1171,09 euro) czy na zagospodarowanie (807,93 euro na gospodarstwo domowe; natomiast dla pracowników, którzy nie mają prawa do tego dodatku – 479 euro).
Urzędnicy zatrudnieni w instytucjach europejskich należą do dwóch grup funkcyjnych: administratorów i asystentów. Ich kariera przebiega liniowo: system składa się z 16 grup zaszeregowania.
• Administratorzy znajdują się w grupach od V (4190,20 – 4740,94 euro) do XVI (16 299,08–17 697,68 euro); przy czym nowo zatrudnieni zazwyczaj rozpoczynają pracę w V grupie zaszeregowania.
• Asystenci przypisani są do grup zaszeregowania od I (2556,91–2892,98 euro) do XI (8790,51–9945,89 euro). Nowi pracownicy zatrudniani są najczęściej w I lub III grupie (3273,22–3703,44 euro).
Warto wiedzieć, że wszyscy nowi pracownicy są przyjmowani na dziewięciomiesięczny okres próbny. Gdy dobiega on końca, sporządzane jest sprawozdanie, w którym ocenia się ich pracę i osiągnięcia. Pracownicy, którzy pomyślnie przejdą okres próbny, zostają mianowani na stanowisko urzędników.
Urzędnicy, którzy dobrze wywiązują się z obowiązków, awansują do wyższej grupy zaszeregowania, co oznacza też wyższe zarobki. Zazwyczaj w jednej grupie zaszeregowania urzędnik spędza od trzech do sześciu lat. Ocena pracy odbywa się w ramach corocznej procedury oceny personelu. Jeśli chodzi o asystentów, to jeżeli pozwala na to ocena ich pracy oraz zdany egzamin kwalifikacyjny, mają oni możliwość zostania administratorami. Jest to proces przemianowania – certification. Zmiana kategorii nie oznacza jednak wcale zmiany grupy zaszeregowania.
Istotne jest jednak to, że pracownicy zatrudnieni w instytucjach europejskich mogą zmieniać pracę, przenosić się do różnych departamentów, zajmować się różnorodnymi dziedzinami. Dzięki temu mają okazję nie tylko poznawać wiele obszarów działalności UE, lecz także rozwijać własne umiejętności i zwiększać kompetencje.
Atrakcyjne wynagrodzenia
Osoby pragnące pracować w instytucjach europejskich najczęściej kierują się zainteresowaniami i pragnieniem podnoszenia kwalifikacji, jednak duże znaczenie mają także zarobki. A te są rzeczywiście atrakcyjne, o czym już wcześniej była mowa. Teraz więcej na ten temat.
Siatkę płac reguluje rozporządzenie Rady Europy nr 1323/2008 z 18 grudnia 2008 r. Zgodnie z nim siatka jest wspólna dla stanowisk administratorów i asystentów. Obejmuje ona 16 grup zaszeregowania, przy czym każda grupa składa się z pięciu stopni (stąd rozpiętość w zarobkach).
Przejście na wyższy stopień w konkretnej grupie zaszeregowania jest automatyczne i wynika ze stażu pracy. Na wyższy stopień przechodzi się co dwa lata, aż do momentu osiągnięcia najwyższego stopnia w grupie zaszeregowania. Wtedy, aby przejść do kolejnego stopnia, konieczny jest awans do wyższej grupy zaszeregowania. Każdy awans w obrębie grup zaszeregowania – od I do XVI wiąże się ze wzrostem zarobków.
Pakiet wynagrodzeń obejmuje również różnego rodzaju świadczenia. Oprócz wcześniej wymienionych są to dodatek edukacyjny, dodatek zagraniczny za rozłąkę, roczny dodatek na pokrycie kosztów podróży do kraju pochodzenia.
Co robi asystent/asystentka?
Zakres obowiązków asystentów związany jest najczęściej z udzielaniem wsparcia administratorom. Jest to zatem praca w sekretariacie, administracja, finanse, komunikacja, pomoc przy opracowaniu kierunków polityki i jej wdrażaniu. Asystenci pełnią też ważną rolę w zarządzaniu pracą instytucji, zwłaszcza w zakresie budżetu i finansów, kwestii kadrowych, informatyki oraz prowadzenia dokumentacji.
Pomoc administratorom to bardzo poważne zadanie, ponieważ opracowują oni kierunki polityki i wdrażają prawo wspólnotowe, a także przygotowują analizy i pełnią funkcję doradczą. Skoro administrator może odgrywać kluczową rolę w unijnych procedurach prawodawczych i budżetowych, odpowiadać za koordynację ogólnej polityki państw członkowskich w zakresie gospodarki i w innych dziedzinach, brać udział w negocjacjach handlowych z krajami spoza UE albo reprezentować instytucje na forum międzynarodowym, to jego pomocnik – asystent – także odgrywa ważną rolę w pracy administracji unijnej.
Wymagania stawiane kandydatom
Każdy kandydat musi:
• być obywatelem państwa członkowskiego UE;
• posiadać pełnię praw obywatelskich;
• mieć uregulowany stosunek do służby wojskowej zgodnie z przepisami prawa własnego kraju;
• doskonale władać jednym z języków urzędowych UE, a drugim w stopniu zadowalającym.
Kandydaci muszą też spełniać kryteria odnośnie kwalifikacji i doświadczenia zawodowego, jeśli warunek ten zawarto w ogłoszeniu o konkursie.
Wymagany poziom wykształcenia zależy od stanowiska. Dane kandydatów, którzy pomyślnie przeszli wszystkie testy, trafiają do bazy danych. Stanowi ona podstawę rekrutacji pracowników na wolne etaty w instytucjach i agencjach. Każda baza danych jest ważna trzy lata.
Świadczenia dla urzędników za zagraniczne delegacje>>
Praca z posłem
Ciekawa i pełna wyzwań jest także praca asystenta czy asystentki w biurze poselskim europosła. Dodatkowo nie jest ona w jednym miejscu, lecz w dwóch: w Brukseli oraz w Strasburgu we Francji, gdzie znajduje się główna siedziba Parlamentu Europejskiego i odbywają posiedzenia plenarne PE.
Asystent europosła najczęściej prowadzi oba zagraniczne biura, a także koordynuje pracę w kraju – poseł ma bowiem biuro także w okręgu, z którego został wybrany, i który odwiedza, aby spotkać się z wyborcami. Asystent czuwa nad działaniami zespołu, który pracuje dla posła. A jest nad czym czuwać, bowiem w Parlamencie Europejskim odbywają się posiedzenia grup politycznych, posiedzenia plenarne, posiedzenia komisji parlamentarnych, spotkania robocze, seminaria, konferencje, odczyty, trwają prace nad raportami, sprawozdaniami czy przygotowaniem opinii.
Charakter i tempo pracy asystenta zależy od europarlamentarzysty. To on decyduje, jaką rolę odgrywa asystent. Ci, którzy mają szansę pracować w dobrych zespołach, realizują ciekawe projekty, które przybliżają obywatelom Unię Europejską.
Szansę na pracę asystentki, asystenta mają osoby z dużą wiedzą, znające języki obce, umiejące pracować w zespole, rzetelne, komunikatywne, pracowite, otwarte na różnorodność, a także kreatywne i odporne na stres.
W nowym parlamencie (od tego roku) obowiązują znowelizowane przepisy dotyczące dodatków otrzymywanych przez posłów na zatrudnienie asystentów. Ich umowami i wypłatami wynagrodzeń będą się zajmować służby Parlamentu, jednak posłowie mają swobodę wyboru asystentów, przydzielanych im zadań i czasu obowiązywania umów o pracę. W przyszłości europosłowie nie będą mogli zatrudniać jako asystentów członków bliskiej rodziny.
Od czerwca 2009 r. umowami asystentów posłów do PE pracujących w państwach członkowskich zarządzają specjalistyczne podmioty wypłacające, specjalizujące się w kwestiach podatkowych i umowach o pracę związanych z zabezpieczeniem społecznym. Firmy te odpowiadają za przestrzeganie krajowych przepisów w zakresie zabezpieczenia społecznego i podatków.
Przepisy PE
Statut posła do PE (przepisy wchodzą w życie w pierwszym dniu rozpoczynającej się w roku 2009 kadencji Parlamentu Europejskiego)
Artykuł 21
1. Posłowie mają prawo do pomocy prywatnych asystentów, których sami sobie dobierają.
2. Parlament ponosi faktyczne koszty ich zatrudnienia.
3. Parlament określa warunki korzystania z tego prawa.
Jolanta Zientek-Varga
Szczegóły dotyczące zatrudnienia (w tym tabele płac) na stronach: http://europa.eu/epso/discover/careers/grades_system/index_pl.htm http://europa.eu/epso/discover/careers/staff_categories/index_pl.htm