Raport o inwestycjach realizowanych przez instytucje publiczne w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (dalej: PPP) przygotował Investment Support, organizator konkursu „Dobre praktyki PPP”. Przedstawia on sposoby, w jakie podmioty publiczne wykorzystały nowe formuły realizacji inwestycji publiczno-prywatnych przewidziane w ustawach z:
● 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (dalej: ustawa o PPP) oraz
● 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (dalej: ustawa o koncesji).
Raport przygotowano na podstawie ogłoszeń o koncesji i o zamówieniach, które ukazały się w 2009 r., i zawiera dane aktualne na dzień 15 stycznia 2010 r. Patronat nad raportem objęła Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych.
Samorządowe inwestycje PPP
W 2009 r. w Polsce podmioty publiczne ogłosiły 41 projektów publiczno-prywatnych, w tym:
1) 32 koncesje na podstawie ustawy o koncesji;
2) 1 koncesję na podstawie ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (dalej: Pzp);
3) 8 projektów na podstawie ustawy o PPP w tym:
● 4 projekty PPP w trybie koncesji (tj. partner prywatny wybierany był w trybie koncesji),
● 4 projekty PPP w trybie Pzp (ogłoszenia o zamówieniu, których podstawą prawną była ustawa o PPP, zapraszały wprost do zawarcia partnerstwa publiczno-prywatnego).
Najwięcej projektów w PPP przygotowały samorządy lokalne. Gminy i miasta szukały w 2009 r. partnerów prywatnych aż do 22 inwestycji. W PPP angażowały się także urzędy marszałkowskie, powiaty, spółki komunalne, szkoły i szpitale.
Spośród województw w PPP przoduje wielkopolskie (10 projektów) oraz małopolskie i śląskie (po 7 projektów). W dolnośląskim realizowanych jest 5 projektów, 3 – w podlaskim, po 2 w warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim, a po 1 w: kujawsko-pomorskim, lubelskim, mazowieckim, pomorskim i świętokrzyskim.
Rodzaje projektów PPP
Samorządy najczęściej wybierają PPP do realizacji inwestycji sportowo-rekreacyjnych. W 2009 r. było aż 15 takich projektów. Popularne były także przedsięwzięcia z zakresu infrastruktury komunalnej (7 projektów) dotyczące m.in. budowy parkingów i innych obiektów użyteczności publicznej oraz ochrony zdrowia i infrastruktury teleinformacyjnej (po 6 projektów), zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków (4 projekty), a także edukacji (3 projekty).
Czas realizacji projektów w PPP zależał przede wszystkim od rodzaju przedsięwzięcia. Najdłuższy ma być czas realizacji infrastruktury komunalnej, w przypadku tych inwestycji PPP ma trwać 10, 15, a nawet 40 lat.
W przypadku 32 przedsięwzięć, aby przystąpić do postępowania, partner prywatny musiał uiścić wadium. Jego wielkość najczęściej wynosiła do 0,5% wartości przedsięwzięcia. Samorządy, które decydują się na PPP, bardzo rzadko chcą partycypować w finansowaniu inwestycji. W 2009 r. tylko w 6 przypadkach partner publiczny zakładał, że wniesie do przedsięwzięcia wkład finansowy. Najczęściej samorząd deklarował wniesienie do projektu gruntu na cele realizacji przedsięwzięcia.
Cztery projekty w formule PPP mają być dofinansowane również ze środków unijnych.
Procedury wyboru partnera prywatnego
Samorządy, które decydują się na realizację inwestycji w formule PPP, najczęściej wybierają partnera w trybie ustawy o koncesji. Na takie rozwiązanie zdecydowało się w 2009 r. aż 36 instytucji publicznych, które realizują projekt zarówno na podstawie ustawy o koncesji (32), jak i na podstawie ustawy o PPP (4).
Instytucje, które zdecydowały się realizować przedsięwzięcia na podstawie ustawy o PPP, ale w trybie Pzp (w 2009 r. były 4 takie inwestycje) zastosowały do wyboru partnera prywatnego tryb dialogu konkurencyjnego.
Poza ceną do najbardziej popularnych kryteriów wyboru oferty w projektach PPP w 2009 r. należały w przypadku koncesji na:
1) roboty budowlane – okres eksploatacji i termin realizacji inwestycji,
2) usługi – wysokość czynszu, opłat naliczanych przez partnera prywatnego oraz jego doświadczenie.
Natomiast w przypadku PPP największy nacisk kładziono na odpowiedni podział zadań i ryzyk w całym okresie życia projektu oraz wysokość udziału finansowego podmiotu publicznego w projekcie.
Niestety, nie wszystkie postępowania zostały w 2009 r. zakończone. Umowę z partnerem prywatnym udało się podpisać tylko w 2 przypadkach, 16 przetargów zostało unieważnionych, a 21 jest w trakcie negocjacji z partnerem prywatnym.
Czytaj także: PPP - co to właściwie znaczy? >>
Zainteresowanie PPP wśród inwestorów
Do przetargów o inwestycje PPP zgłosiło się w 2009 r. aż 46 partnerów prywatnych, przy czym często jeden partner zgłaszał się w kilku postępowaniach. Ogółem o umowy z samorządem rywalizowało 25 podmiotów:
● 14 konsorcjów,
● 11 firm.
Wszystkie konsorcja miały w swoim składzie firmę polską, a spośród firm, tylko 3 to podmioty zagraniczne.
Tabela 1. Porównanie warunków realizacji przedsięwzięć w PPP i w koncesji
@RY1@i41/2010/007/i41.2010.007.000.0047.001.jpg@RY2@
Tabela 2. Porównanie podstawowych zasad realizacji przedsięwzięć w PPP i w koncesji
@RY1@i41/2010/007/i41.2010.007.000.0047.002.jpg@RY2@
Podstawy prawne:
● Ustawa z 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz.U. nr 19, poz. 101; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 223, poz. 1778)
● Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz.U. z 2009 r. nr 19, poz. 100)
● Ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (j.t. Dz.U. z 2007 r. nr 223, poz. 1655; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 223, poz. 1778)
Czytaj także: Nowa ustawa o PPP a ustawa o koncesjach >>
KOMENTARZ
Nastąpił przełom w myśleniu o PPP
JOANNA GOGOLIŃSKA, Menedżer ds. PR i Promocji Inwestycji Investment Support
– Raport „Rynek PPP w Polsce 2009” przygotowaliśmy, opierając się na ogłoszeniach o koncesjach oraz o projektach partnerstwa publiczno-prywatnego, jakie ukazały się w Biuletynie Zamówień Publicznych oraz europejskiej bezpłatnej bazie danych o przetargach TED (ang. Tenders electronic daily).
Jak pokazuje raport, nowe regulacje znalazły już zastosowanie w kilkudziesięciu projektach przedsięwzięć publiczno-prywatnych. Można więc mówić o powodzeniu nowych przepisów. Po nowe ustawy najczęściej sięgały miasta i gminy, co świadczy o tym, że nadal są one wiodącymi podmiotami, które najczęściej realizują przedsięwzięcia publiczno-prywatne. Oczywiście w tej chwili trudno ocenić, które z tych przedsięwzięć skończą się pomyślnie, czyli podpisaniem umowy z partnerem prywatnym. Jednak już teraz można mówić o przełomie w myśleniu samorządów o firmach prywatnych jako o partnerach działania dla celu publicznego.
Mając na uwadze duże zainteresowanie naszym raportem, zarówno ze strony podmiotów publicznych, jak i firm prywatnych, planujemy corocznie przygotować tego typu podsumowanie, które stanowić będzie swoisty barometr rynku PPP w Polsce. Uważamy, że działania edukacyjne i popularyzujące PPP są bardzo potrzebne. W najbliższym czasie ruszy także IV edycja konkursu „Dobre Praktyki PPP”, który wspiera rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego w naszym kraju.