W dniu dzisiejszym wchodzi w życie nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego z 17 grudnia 2009 r. Nowa ustawa przyznaje osobie zwolnionej przez sąd całkowicie lub częściowo z kosztów sądowych prawo do domagania się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego. Również osoba fizyczna lub prawna niezwolniona od kosztów sądowych może już domagać się ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika jeżeli wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów jego wynagrodzenia, co więcej wnioskodawca może wskazać imiennie prawnika, który jego zdaniem najlepiej spełni tę rolę.
W porównaniu do poprzednio obowiązujących regulacji prawa uczestników postępowania zostały więc wzmocnione. Już nie tylko mogą oni wnioskować o ustanowienie adwokatów lub radców prawnych, mogą oni teraz domagać się takich pełnomocników po spełnieniu przewidzianych w ustawie warunków.
Jak przekonać sąd o tym, że prawo do adwokata czy radcy przysługuje stronie? Do wniosku należy dołączyć oświadczenie majątkowe a w nim szczegółowo określić stan rodzinny, majątek, dochody, źródło utrzymania. Jeżeli jednak sąd nie uzna wskazanych w oświadczeniu okoliczności za wystarczające, strona nie będzie mogła powtórzyć wniosku opartego na tych samych podstawach.
Nowa ustawa nakłada ponadto obowiązek wzajemnego dostarczania pism procesowych przez pełnomocników procesowych. Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy oraz radca Prokuratorii Generalnej muszą od dziś doręczać sobie odpisy pism procesowych wraz z załącznikami. Inaczej niż poprzednio, pełnomocnicy muszą teraz udowodnić fakt skutecznego doręczenia pisma drugiej stronie poprzez dołączenie do akt dowodów doręczenia. W ich braku pisma zostaną automatycznie zwrócone. Obowiązku tego nie stosuje się jednak do wszystkich pism, m.in. do
- pozwu wzajemnego,
- apelacji,
- skargi kasacyjnej,
- zażalenia,
- sprzeciwu od wyroku zaocznego,
- skargi o wznowienie postępowania,
- skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
Takie pisma wystarczy złożyć w sądzie z odpisami dla strony przeciwnej.
Agnieszka Marek