Problemowi temu poświęcone było ubiegłotygodniowe posiedzenie zespołu ds. systemu finansów Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Podczas prac zespołu doszło do ustaleń, które musi jeszcze zaakceptować Komisja Wspólna.
Prezydent Poznania Ryszard Grobelny poinformował, że w trakcie posiedzenia "doszło do istotnego zbliżenia stanowisk w najważniejszych sprawach dotyczących zmian w ustawie o finansach publicznych, a mianowicie w sprawie preferowanego przez ministerstwo poziomu deficytu".
Zgodnie z ustaleniami, w 2012 r. deficyt sektora samorządowego wynosiliby tyle, ile samorządy zaplanowały, czyli 10,5 mld zł. W kolejnych latach byłby zmniejszany: do 10 mld zł w 2013 r. oraz 9 mld zł w 2014 r. W roku 2015 wynosiłby 0,5 proc. PKB.
"Pod tym względem jest zgoda. Uzgodniliśmy też mechanizm ograniczania deficytu, gdyby jednak okazało się to konieczne" - powiedział prezydent Poznania. Jak dodał, pozostały pewne małe rozbieżności dotyczące niektórych szczegółowych ustaleń, ale co do generalnych zasad udało się osiągnąć kompromis.
Podczas czwartkowego posiedzenia zespołu doszło także do zbliżenia stanowisk rządu i strony samorządowej w spornej sprawie przejmowania przez władze lokalne odpowiedzialności za zobowiązania finansowe Komunalnych Osób Prawnych (KOP-ów), szczególnie ZOZ-ów, ale także m.in. instytucji kultury. Samorządy argumentowały, że nie mogą za nie w pełni odpowiadać, ponieważ nie mają wpływu na ich budżety.
Grobelny poinformował, że w czwartek ustalono, że w 2012 r. zadłużenie ZOZ-ów nie będzie w ogóle brane pod uwagę przy określaniu deficytów samorządów. Z kolei po roku 2012 nie będzie brane pod uwagę w takich przypadkach, gdy samorządy przekształcą ZOZ-y w spółki.
Resort finansów przyjął zasadę, iż do momentu wypracowania ostatecznego porozumienia nie będą udzielane informacje w tej sprawie. Wiceminister finansów Hanna Majszczyk oceniła w ubiegłym tygodniu, że pole do porozumienia w sprawie reguły wydatkowej jest duże. "Widzę duże pole do porozumienia, nie wiem czy w każdym punkcie, ale na pewno w wielu" - powiedziała Majszczyk.
Pod koniec stycznia Ministerstwo Finansów i samorządowcy ustalili, że do 22 lutego postarają się wypracować wspólne stanowisko w sprawie reguły wydatkowej dla samorządów. Ministerstwo Finansów chciało, by deficyt jednostek samorządu terytorialnego w 2012 r. był nie wyższy niż 10 mld zł; w 2013 r. limit ten planowano w wysokości 9 mld zł, a począwszy od 2014 r. na poziomie 8 mld zł.
Rozmowy na ten temat trwają już prawie rok. Pod koniec maja 2011 r. rząd i samorządy porozumiały się wstępnie w sprawie ograniczenia deficytu przez samorządy, co miałoby dać oszczędność ok. 0,4 pkt proc. PKB. Samorządy zaproponowały, by procedurę nadmiernego deficytu w samorządach uruchamiać, gdy ich deficyt przekroczy 0,6 proc. PKB albo 10 mld zł w 2012 r. Nie doszło jednak do wypracowania wspólnego z MF projektu zmian.
Zdaniem strony samorządowej obecnie obowiązująca ustawa o finansach publicznych zawiera rozwiązania wystarczające do utrzymania preferowanego deficytu jednostek samorządu terytorialnego.
Zgodnie z danymi resortu finansów w 2011 roku deficyt jednostek samorządu terytorialnego wyniósł 10 mld 167 mln zł wobec 19 mld 596 mln zł planu - podało Ministerstwo Finansów.