Wszystkie inwestycje są realizowane w pięciu gminach w cennej przyrodniczo dolinie rzeki Rospudy w ramach specjalnego programu ochrony tego miejsca. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przeznaczył na ten program 100 mln zł w formie dotacji i 20 mln zł w formie pożyczek.
Program na lata 2010-2013 jest realizowany w gminach: Augustów, Bakałarzewo, Nowinka, Filipów i Raczki. "Zrównoważony rozwój doliny rzeki Rospudy" jest pierwszym tematycznym programem ochrony zlewni rzeki wdrażanym przez NFOŚiGW.
Prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku Adam Sieńko powiedział PAP, że kończą się przetargi na wszystkie inwestycje, a ich realizacja powinna dobiec końca w połowie 2013 r.
Dzięki pieniądzom z programu budowane są wodociągi (kilkadziesiąt km) i kanalizacja ok. 200 km), zbudowanych ma być około tysiąca przydomowych oczyszczalni ścieków, modernizowane są już istniejące oczyszczalnie zbiorcze, by zwiększyć ich możliwości oraz poprawić skuteczność.
Sieńko ocenia, że kilkanaście dodatkowych inwestycji, które da się zrealizować dzięki oszczędnościom w programie to "w sam raz". Podkreśla, że to gminy same określały potrzeby i cele do realizacji. Ocenił, że po realizacji wszystkich inwestycji, gminy nad Rospudą powinny być skanalizowane w 95 proc., a to bardzo dobry wynik, którego w regionie nie mają nawet duże miasta. Zaznaczył, że gminy potrafiły się zmobilizować, by skorzystać z programu i to jest sukces "gmin i środowiska".
Inwestycje realizuje m.in. gmina Raczki. Wójt Raczek Roman Fiedorowicz powiedział PAP, że w całości gmina dostanie z programu ok. 20 mln zł. Już powstało m.in. 95 przydomowych oczyszczalni ścieków, wkrótce zostanie rozstrzygnięty przetarg na budowę kolejnych 360. Mają być zbudowane jeszcze do końca 2012 r. Powstanie także m.in. jeszcze ok. 3 km sieci kanalizacyjnej w Małych Raczkach, będzie też modernizowana hydrofornia. Prace mają kosztować około 3-4 mln zł.
Fiedorowicz bardzo pozytywnie ocenia program. Zaznaczył, że pierwszy raz zdarzyło się tak, że władze przedstawiły program ważny z ekologicznego punktu widzenia, dały pieniądze i to od samorządów zależało jak je wykorzystają, na co i jak zostaną wydane. Obawiano się, że po tym, gdy m.in. po protestach ekologów, którzy kilka lat temu nie chcieli budowy obwodnicy Augustowa przez Rospudę, o samej dolinie przestanie się mówić. Tym bardziej cieszy, że program ochrony tej rzeki jest konsekwentnie realizowany.
Dolina Rospudy jest jednym z najpiękniejszych miejsc północnej Suwalszczyzny. 70-kilometrowa rzeka Rospuda przepływa przez dziewięć jezior. W dolinie występują gatunki ptaków i roślin, którym grozi wyginięcie.
O dolinie stało się głośno za sprawą sporu o przebieg obwodnicy Augustowa. Droga miała przecinać dolinę w jednym z najpiękniejszych odcinków, po protestach ekologów trasa została zmieniona i pobiegnie przez Raczki. W 2009 roku po zmianie trasy obwodnicy Augustowa, rząd zadeklarował, że w ramach rekompensaty za opóźnienie w budowie m.in. da pieniądze na ochronę Rospudy.