Potrzeba zwiększenia ochrony praw osób, które znajdują się w przestrzeni objętej monitoringiem jest głównym celem podjęcia prac nad regulacją dotycząca kwestii monitoringu wizyjnego. Przepisy unormują także zasady postępowania przy instalowaniu i eksploatacji systemów, zasady kontroli systemów, procedur udostępniania kopii obrazów i wglądu do obrazu przez uprawnione podmioty, a także wprowadzą sankcje za ich nieprzestrzeganie. Do uzgodnień międzyresortowych trafiła właśnie druga wersja projektu założeń do ustawy o monitoringu wizyjnym.
Co określa ustawa?
Podstawowym celem projektowanej regulacji jest zapewnienie gwarancji przestrzegania praw i wolności konstytucyjnych poprzez unormowanie zasad prowadzenia monitoringu wizyjnego oraz określenie praw osób, których wizerunki są obserwowane, rejestrowane lub przetwarzane w sposób umożliwiający identyfikację ich tożsamości. Przepisy określą także zasady budowy, rozbudowy i wykorzystywania systemów monitoringu wizyjnego w zależności od przestrzeni objętych monitoringiem oraz celów, które ma on realizować.
Dodatkowym celem regulacji pozostaje określenie uprawnień organów publicznych do wglądu odbieranego lub zarejestrowanego obrazu z systemów monitoringu wizyjnego administrowanych przez inne podmioty.
Monitoring w otwartej, zamkniętej i prywatnej przestrzeni
Na podstawie proponowanych przepisów wyodrębnione zostaną trzy kategorie przestrzeni, w których monitoring może być prowadzony:
- Otwarta przestrzeń publiczna czyli ulice, place, parki;
- Zamknięta przestrzeń przeznaczona do użytku publicznego czyli sklepy, szkoły, zakłady pracy;
- Przestrzeń prywatna czyli teren lub obiekt wykorzystywany przez właściciela wyłącznie w celach prywatnych.
Zobacz również: Fotografowanie ludzi a prawo
Monitoring wizyjny w otwartej przestrzeni publicznej
Monitoring w otwartej przestrzeni publicznej będzie prowadzony jedynie przez podmioty publiczne lub podmioty niepubliczne działające na ich rzecz. Monitoring prowadzony w takim miejscu, ma służyć wyłącznie zapewnieniu bezpieczeństwa lub ochronie osób i mienia.
Decyzja o budowie lub rozbudowie systemu monitoringu wizyjnego w otwartej przestrzeni podejmowana będzie w formie uchwały rady gminy lub rady miasta. Taka decyzja będzie wymagała również opinii lokalnej społeczności. Instalowanie lub rozbudowa systemów monitoringu wizyjnego w otwartej przestrzeni publicznej poprzedzone będą analizą, która pozwoli na stwierdzenie, czy faktycznie istnieje potrzeba prowadzenia monitoringu w danym miejscu.
W odniesieniu do tego rodzaju systemów prowadzona będzie również cykliczna (coroczna) analiza ich skuteczności jako narzędzia służącego zapewnieniu bezpieczeństwa.
Monitoring wizyjny w zamkniętej przestrzeni publicznej
Monitoring wizyjny w zamkniętej przestrzeni publicznej przeznaczonej do użytku publicznego będzie mógł być prowadzony także przez podmioty nierealizujące zadań publicznych w celu ochrony osób i mienia. Niezbędnym warunkiem będzie natomiast posiadanie tytułu prawnego do zarządzania obszarem lub obiektem, który jest monitorowany.
Monitoring wizyjny w przestrzeni prywatnej
Poza zakresem projektowanej regulacji znajdą się osoby fizyczne, które prowadzą monitoring wizyjny w celach prywatnych, a jego zasięg obejmuje wyłącznie obszar będący prawnie w ich dyspozycji. Jednak jeżeli taki monitoring będzie obejmował swym zasięgiem fragment otwartej przestrzeni publicznej, ich użytkownicy będą zobowiązani do zamieszczenia tablicy informacyjnej z piktogramem.
Ten sam obowiązek trzeba będzie spełnić w sytuacji, w której przestrzeń prywatna ma charakter otwarty, tzn. nie jest jednoznacznie wyodrębniona i oddzielona od innych przestrzeni, co może utrudnić jej rozpoznanie przez inne osoby.
Informacja o prowadzeniu monitoringu wizyjnego
Na podstawie proponowanych przepisów, każdej osobie będzie przysługiwało prawo do informacji o objęciu jej monitoringiem wizyjnym w otwartej przestrzeni publicznej lub zamkniętej przestrzeni przeznaczonej do użytku publicznego oraz – w określonych przypadkach – w przestrzeni prywatnej.
Sposób oznaczania kamer zostanie określony w drodze rozporządzenia wykonawczego do ustawy. W przypadku monitoringu w otwartej przestrzeni publicznej będzie to tablica informacyjna zawierająca piktogram oraz wskazanie danych administratora wraz z danymi kontaktowymi. Dodatkowo administratorzy będą musieli zamieścić na stronie internetowej informację na temat przybliżonego zasięgu prowadzonego monitoringu.
W przypadku monitoringu w zamkniętej przestrzeni przeznaczonej do użytku publicznego, konieczne będzie umieszczenie oznaczeń przy wejściu w obręb obszaru monitorowanego.
Administrator systemu monitoringu wizyjnego
Ustawa wprowadzi funkcję administratora systemu monitoringu wizyjnego, który będzie odpowiedzialny m.in. za zapewnienie ochrony odbieranego, rejestrowanego, odtwarzanego lub przetwarzanego obrazu.
Zadaniem administratora będzie także zabezpieczenie obrazu przed udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zabraniem kopii rejestrowanego obrazu przez osobę nieuprawnioną, zmianą, utratą lub zniszczeniem zarejestrowanego obrazu. Administratorzy będą prowadzić także ewidencję osób upoważnionych do dostępu do systemu monitoringu wizyjnego oraz rejestr udostępnień nagranych materiałów. Dodatkowo administratorzy systemów monitoringu zainstalowanych w otwartej przestrzeni publicznej będą zobowiązani do prowadzenia corocznej statystyki zdarzeń dotyczących naruszeń bezpieczeństwa ujawnianych za pośrednictwem systemów.
Nagrania nie będą przechowywane dłużej niż 90 dni, chyba że uprawnione instytucje wystąpią o ich zabezpieczenie.
Uprawnienia kontrolne
Uprawnienie do kontroli zgodności prowadzenia monitoringu wizyjnego z przepisami przysługiwać będzie Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych.
Ograniczenia w prowadzeniu monitoringu
Projektowane przepisy zabraniają prowadzenia monitoringu wizyjnego rejestrującego jednocześnie obraz i dźwięk oraz jego prowadzenia w miejscach, w których mogłoby dojść do naruszenia godności człowieka. Nie będzie można także stosować atrap kamer w otwartej przestrzeni publicznej.
Monitoring wizyjny a służby
Ustawa określi zasady w oparciu o które określone służby tj. Policja, Straż Graniczna, BOR, ABW, CBA, Żandarmeria Wojskowa, SKW oraz straże miejskie/gminne będą mogły realizować uprawnienie do wglądu do odbieranego lub zarejestrowanego obrazu z monitoringu wizyjnego, uzyskiwania jego kopii lub czasowego korzystania z systemów administrowanych przez inne podmioty.
Przepisy karne
Ustawa wprowadzi również przepisy sankcjonujące, m.in. za nieoznaczenie usytuowania kamery, za rejestrowanie obrazu wraz z dźwiękiem, za prowadzenie monitoringu w miejscu, które może skutkować naruszeniem godności osoby nagrywanej oraz przechowywanie nagrań dłużej niż 90 dni.
Źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
Polecamy serwis: Bezpieczeństwo