PROBLEM
Czy status płatnika VAT ma gmina jako samorządowa osoba prawna czy urząd gminy jako jednostka organizacyjna obsługująca gminę od strony techniczno-organizacyjnej i na kogo powinny być wystawiane faktury?
MF WYJAŚNIA
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami. Dotyczy to również takich podmiotów, jak zakłady (oddziały) osób prawnych, płatnicy podatków oraz składek ubezpieczeniowych. Wszyscy oni otrzymują numer identyfikacji podatkowej, czyli NIP. Każdy podmiot, który należy do jednej z powyższych kategorii zobowiązany jest do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego.
Nie można w praktyce wykluczyć, że w konkretnym stanie faktycznym odrębne numery NIP zostaną nadane zarówno gminie, jak i urzędowi gminy. Rozstrzygnięcie w postaci stwierdzenia istnienia bądź nieistnienia obowiązku ewidencyjnego w każdym przypadku powinno być poprzedzone analizą stanu faktycznego.
Szeroko rozumianą instytucję NIP należy jednak odróżnić od zgłoszenia rejestracyjnego dokonywanego na potrzeby VAT oraz posługiwania się numerem NIP w związku z dokonaniem zgłoszenia rejestracyjnego VAT. W obecnym stanie prawnym osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności zobowiązane są przed dniem wykonania pierwszej czynności objętej obowiązkiem podatkowym w VAT złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. Wynika to z art. 96 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Następnie naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika jako VAT czynnego bądź - w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia przedmiotowego lub podmiotowego - jako podatnika VAT zwolnionego. Podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny jest zobowiązany umieszczać numer NIP na fakturach oraz w ofertach. W związku z tym nie jest to dowolnie nadany numer gminy lub jej urzędu, ale numer związany z konkretnym zgłoszeniem rejestracyjnym dla potrzeb VAT.
Ponadto w świetle obowiązujących przepisów rozporządzenia ministra finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie m.in. wystawiania faktur adresatami faktury VAT zasadniczo powinny być podmioty faktycznie nabywające towary i usługi (na podstawie odpowiedzi na interpelację poselską nr 1993).
(MGM)