Uchwała z 24 czerwca 2013 r. (sygn. akt I FPS 1/13) zakwestionowała prawidłowość powszechnej dotychczas praktyki traktowania gminnych jednostek budżetowych jako odrębnych od ich macierzystych gmin podatników VAT.
Po wydaniu uchwały wydawało się, że konieczne jest niezwłoczne wyrejestrowanie gminnych jednostek budżetowych jako podatników VAT i uznanie, że:
1) wszelkie czynności podlegające opodatkowaniu, wykonywane przez gminne jednostki budżetowe, są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu przez ich macierzyste gminy
2) wszystkie zakupy towarów i usług dokonywane przez gminne jednostki budżetowe są zakupami dokonywanymi przez ich macierzyste gminy
3) czynności wykonywane między gminnymi jednostkami budżetowymi a ich macierzystymi gminami nie podlegają opodatkowaniu (jako czynności wykonywane wewnątrz tego samego podatnika).
Tak też postępuje wiele gmin – tj. wiele z nich wymaga od „swoich” jednostek budżetowych sporządzania deklaracji VAT-7 cząstkowych, na podstawie których gminy uwzględniają zakupy oraz sprzedaż dokonywane przez gminne jednostki budżetowe w składanych przez siebie deklaracjach VAT.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
Wiele gmin nie zmieniło jednak dotychczasowej praktyki – czekając na wskazówki ze strony Ministerstwa Finansów.
Takich wskazówek nie zawierał niestety pierwszy komunikat, który na początku lipca 2013 r. został opublikowany na stronach internetowych MF (www.mf.gov.pl). W komunikacie Ministerstwo zapowiedziało, że kwestia dalszego rozliczania podatku od towarów i usług w związku z wykonywanymi przez nie czynnościami zostanie przedstawiona w koncepcji odnoszącej się do tej uchwały.
Najważniejszą informacją płynącą z tego komunikatu była jednak zapowiedź Ministerstwa Finansów, że nie będą kwestionowane dotychczasowe rozliczenia gminnych jednostek budżetowych jako podatników VAT.
Wydawało się też, że zapowiadanej przez Ministerstwo Finansów nowej koncepcji rozliczeń można się spodziewać niedługo po wakacjach 2013 r. Tak się jednak nie stało, a postanowieniem z 10 grudnia 2013 r. (sygn. akt I FSK 311/12) Naczelny Sąd Administracyjny zdecydował się zadać Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TS UE) pytanie prejudycjalne o treści: Czy w świetle art. 4 ust. 2, w związku z art. 5 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana – Dz.Urz. UE z 2012 r., Nr C 326, s. 13 i nast.) jednostka organizacyjna gminy (lokalnego organu władzy w Polsce) może być uznana za podatnika VAT w sytuacji, gdy wykonuje czynności w charakterze innym niż organ władzy publicznej w rozumieniu art. 13 dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE z 2006 r., Nr L 347, s. 1 i nast. ze zm.), pomimo że nie spełnia warunku samodzielności (niezależności) przewidzianego w art. 9 ust. 1 tej dyrektywy?
W tej sytuacji Ministerstwo Finansów 12 grudnia 2013 r. wydało kolejny komunikat, w którym poinformowało, że podziela te wątpliwości i mając na uwadze utrwaloną praktykę interpretacyjną, znaczenie przedmiotowej kwestii dla wszystkich jednostek samorządowych oraz konieczność zapewnienia pewności stosowania prawa, do momentu wydania orzeczenia przez Trybunał Sprawiedliwości UE pozostaje aktualne dotychczasowe stanowisko Ministra Finansów, wyrażone w wydawanych interpretacjach indywidualnych, uznające samorządowe jednostki budżetowe za odrębnych podatników podatku od towarów i usług.
Gminom pozostaje w tej sytuacji czekać. Wydaje się przy tym, że w praktyce nadal bezpieczniejsze jest na dziś dzień traktowanie gminnych jednostek budżetowych jako odrębnych od gmin podatników VAT. Takie bowiem stanowisko dominuje cały czas w wydawanych przez organy podatkowe wyjaśnieniach.
Więcej czytaj w artykule: Jednostki budżetowe jako podatnicy VAT rok po uchwale NSA
Z artykułu dowiesz się m.in.:
• kiedy należy się spodziewać rozstrzygnięć w tym zakresie,
• jak obecną sytuację jednostek budżetowych interpretują organy podatkowe,
• jakich jednostek dotyczy uchwała NSA i związane z nią wątpliwości.
Polecamy serwis: Podatki i opłaty