Interpretacja wyjaśnia dwie główne wątpliwości związane z wywiązywaniem się przez pracodawców z obowiązku zapewnienia pracownikom szkieł korygujących, chroniących ich wzrok:
1) pracownik może, działając za zgodą pracodawcy, kupić okulary, dopasowując je do swoich indywidualnych potrzeb – i dopiero po zakupie otrzymać od pracodawcy zwrot poniesionych przez niego wydatków,
2) pracodawca może – w szczególnych sytuacjach – zamiast okularów zapewnić pracownikowi szkła kontaktowe.
W obu tych przypadkach pracownik ma możliwość skorzystania ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof). Przepis ten stanowi, że wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.
„Odrębnymi przepisami”, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 11 updof – w zakresie regulacji dotyczących okularów korygujących – są przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (dalej: rozporządzenie). Na podstawie § 8 ust. 2 rozporządzenia, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Warto zwrócić uwagę, że obowiązek zapewnienia okularów przez pracodawców powinien być realizowany w odniesieniu do pracowników użytkujących w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy (§ 2 pkt 4 rozporządzenia).
Kwestią zasadniczą, od której zależy prawo pracownika do pozyskania dzięki środkom pracodawcy okularów, jest przeprowadzenie badań okulistycznych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, uzasadniających potrzebę stosowania przy obsłudze monitora okularów korygujących wzrok. Pracownik powinien zostać zaopatrzony w okulary zgodne z zaleceniem lekarza.
Minister Finansów zauważył, że przepisy te nie określają formy zapewnienia pracownikowi zaleconych okularów, i zaakceptował pogląd, że to pracodawca określa sposób zaopatrzenia pracownika w okulary. Możliwe są dwie formy:
● otrzymanie od pracodawcy zaleconych okularów korygujących wzrok,
● dokonanie przez pracownika (w porozumieniu z pracodawcą) zakupu zaleconych okularów i otrzymanie zwrotu poniesionych na ten cel wydatków (udokumentowanych wystawioną na pracodawcę fakturą).
W tym drugim przypadku pracodawca – przed zakupem okularów przez pracownika – powinien go poinformować o limicie kwoty przeznaczonej na okulary. Minister Finansów podkreślił, że wysokość środków finansowych, jakie pracodawca przeznacza na okulary, powinna być tak skalkulowana, aby umożliwiała zakup okularów korygujących wzrok zgodnych z zaleceniem lekarza.
INTERPRETACJE
(...) należy stwierdzić, że obie wyżej opisane formy zapewnienia przez pracodawcę okularów korygujących wzrok – jako zgodne z przepisami powołanego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej – uprawniają do zastosowania zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Interpretacja Ministra Finansów z 16 marca 2011 r., sygn. DD3/033/30/CRS/11/95
Minister Finansów odniósł się również do wątpliwości w zakresie możliwości korzystania ze zwolnienia podatkowego w przypadku zapewnienia pracownikowi szkieł (soczewek) kontaktowych zamiast okularów. Uznał, że w niektórych przypadkach lekarz może zalecić stosowanie przy obsłudze monitora, zamiast okularów, szkieł (soczewek) kontaktowych, które spełniają ten sam cel.
INTERPRETACJE
Te przypadki mogą być związane z określonymi wadami wzroku pracownika, przy których nie jest możliwe skorygowanie wzroku przy pomocy okularów. Zatem jeżeli lekarz specjalista, w wyniku badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, zaleci pracownikowi stosowanie przy obsłudze monitora zamiast okularów szkieł (soczewek) kontaktowych – pracodawca ma obowiązek je zapewnić.
Interpretacja Ministra Finansów z 16 marca 2011 r., sygn. DD3/033/30/CRS/11/95
PODSTAWY PRAWNE
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. Nr 148, poz. 973)
• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 45, poz. 235)